Microsoft Word oxiratnoma ziyouz com doc



Download 64,09 Kb.
Pdf ko'rish
bet9/13
Sana14.06.2022
Hajmi64,09 Kb.
#668621
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
Bog'liq
Imom G\'azzoliy. Oxiratnoma(1)

BANDALIK BORASIDA 
Ey farzand, bandalikning ma’nisi haqida so‘raysan. Bandalik uch asosdan iborat: 
Birinchisi — shariat ruknlarini davom ettirib, himoya qilmoq; ikkinchisi — Ollohning 
taqdiri azal va qazoi qadariga itoat etmoq; uchinchisi — Ollohning roziligini tilab, nafs 
rozi bo‘ladigan narsalarni tark qilmoq. Va yana tavakkal haqida so‘rabsan. Tavakkal bu 
— tavfiq va mehribon Ollohning marhamatiga, bandasiga atagan va’dalariga ishonch-
e’tiqodni mustahkam qilmoqdan iborat. Boshqacha aytganda, deylik, biror nimani senga 
hatto jumlai jahon ravo ko‘rmay, harchand qaytarishga urinishsa-da, agar taqdiringga 
bitilgan bo‘lsa, o‘sha narsa muqarrar senga nasib etishiga yoxud aksincha, —
yozug‘ingda bo‘lmasa, ahli jahon yeng shimarsa ham ish chiqmasligiga ishovmog‘ingdir. 
Ey farzand, yana ixlos haqida so‘rabsan. Ixlos bu — qilgan amallaring xolisalillohligi 
(Olloh uchun) va agar mardum seni maqtasa, bundan dilingda ortiqcha g‘urur paydo 
bo‘lmasligi, mazammat qilgan taqdirda esa parvo qilmasligingdir. Axir, qilgan amaling 
yolg‘iz Olloh uchun-ku, bandalar uchun emas. Odamlar hurmat-izzatingni joyiga qo‘yib 
ta’zim bajo keltirishadi va bundan senda riyo paydo bo‘ladi. Riyoni daf etmoqning 
davosi—odamlarni Ollohning qudratiga bo‘ysungan holda ko‘rmoq. Shuni bilgilki, bandasi 


Oxiratnoma. Abu Homid G’azzoliy 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
9
senga haqiqiy ma’nodagi rohat yoki mashaqqat yetkaza olmas, bunga qurbi yetmas, 
binobarin, barini jonsiz bir nimarsa kabi hisob qil. Bil’aks, xaloyiqni ulur iroda sohibi va 
qudratli deb gumon qilsang, riyo sendan uzoqlashmaydi. Bu riyo bilan sen Olloh yo‘liga 
emas, xaloyiq uchun ibodat qilgan bo‘lasan. 
Ey farzand, qolgan masalalarkim, so‘rabsan — boshqa kitoblarimda bitilgan, javobini 
shulardan izla. Ba’zisini yozish kufr (harom). Bilganingga amal qil — bilmaganing 
ochiladi. Ey farzand, bugundan boshlab, tilga olinishi nojoiz narsalarni so‘rama. 
Ey farzand, atrofga nazar tashlasang, har soniyda ajib va g‘aroyib ishlarni ko‘rasan. 
So‘fiylikning avvali — jondan kechmoqlik (jonfidolik), bas, jondan kechgil! Zunnun Misriy 
shogirdlaridan biriga aytdilar: «Agar joningdan kechishga qudratu toqating yetsa — bu 
yo‘lga kir, yetmasa — so‘fiylik bilan mashg‘ul bo‘lma!» 
Ey farzand, senga sakkiz nasihat qilurman, qabul et, tokiy, qilgan amallaring ro‘zi 
qiyomatda o‘zingga dushman bo‘lmasin. Bu sakkiz amaldan to‘rttasiga rioya qil, qolgan 
to‘rttasidan voz kech! Tark qilmoq lozim bo‘lgan to‘rt amalning dastlabkisi — hech bir 
masala ustida birov bilan toqating toq bo‘lguncha bahslashib, nizo chiqadigan darajada 
tortishma. Chunki buning foydasidan ko‘ra zarari ko‘proq. Riyo, hasad, kibr, gina, 
adovat va boshqa illatlar yomon xulqlarning manbaidir. Basharti, hamsuhbating yo sen 
bilan ahli jamoa o‘rtasida bir masala chiqib qolsa-yu, shu muammoning yechimsiz 
ketishini istamay haqni izhor qilmoq bo‘lsang, u holda, mayli, munozaraga ruxsat 
beriladi. Faqat buning ikki jihati bor: Birinchisi — masalaning hujjati — haqiqiy dalili 
sening tilingdan chiqadimi yo hamsuhbating tomonidan izhor etiladimi — jizzakilik 
qilmay, buni o‘zingga haqorat bilgin, haq gapni tan olishing lozim; ikkinchisi —bahs 
xaloyiq qurshovidan ko‘ra, xilvat joyda bo‘lgani ma’qul; bahsdan murod — 
bilag‘onligingni ko‘z-ko‘z qilmoq emas, balki Ollohning rizoligidir. Unutmagilki, sen uchun 
murakkab, bir qadar mushkul bo‘lgan masalani olimu donishmandlardan so‘rab 
bilmog‘ing — xuddi og‘riq qalbni hoziq tabibga davolatgandek bir gap. Mazkur masala 
hal etilishi bilan, qalbning marazi shifo topgandek bo‘ladi. 
Ey farzand, yodingda bo‘lsin: Nodon, johil odamlariing qalblari kasal, bemordirkim, 
ularni davolovchi tabib — olimlaru donishmandlardir. Ammo nodon olim bunga qodir 
emas. Faqat, chinakam komil (tabib) olimgina, basharti, kasalning shifo topishiga ko‘zi 
yetsa, davolay oladi; o‘z navbatida, bemor ham muolajani qabul qiladi. Agar bedavo 
dardga chalingan bo‘lsa-chi? Hoziq tabiblar muolaja kor qilmaydigan bunday bemorni 
oldindan bilib, behudaga ovora bo‘lishmaydi. 
Ey farzand, bilgilki nodonlik illati to‘rttadir. Ulardan faqat bir turi dori-darmonni qabul 
qilguvchi, qolgan uch turi esa bundan mustasno. O’sha uch turdan biri shulki, kimdir 
senga hasadu g‘azabga qorishiq bir savol bersa-yu, sen unga ibo bilan bama’ni javob 
qaytarsang va yo adovatiga muruvvat ila munosabatda bo‘lsang ham senga nisbatan 
g‘azabu nafrati ziyoda bo‘laversa... Yaxshisi, bunday odamning savoliga javob izlash 
bilan mashg‘ul bo‘lmay, sukut qil: Ahmoqniig javobi — sukut. 
Bartaraf etsa bo‘lur — har neki dushmanlik erur, ammo bu ersa hasaddan — tanho 
muolaja — go‘r. 
Olloh taolo Qur’oni karimda xabar beradi «Ey Muhammad, Qurondan yuz o‘girgan 
kishilardan sen ham yuz o‘gir. Ular bu dunyo hayolida? boshqasini hohlamaydi va havoyi 
nafsiga ergashib halok bo‘ladi». Darhaqiqat, hasadgo‘y nimaiki qilmasin, neki demasin, 
— bari-bir o‘tda yoqiladi. Bir sabab bo‘lib payg‘ambarimiz Muhammad alayhissalom 
aytdilar: «Olov o‘tinni yeganidek, hasad insondagi barcha yaxshiliklarni yeguvchidir». 
Ikkinchisi (nodonlikning ikkinchi xili): Muolajani qabul etmaydigan kasallik — 
ahmoqlikdir. Chunonchi Iso alayhissalom demishlar: «O’likni tiriltirishga qurbim yetdi, 
illo, ahmoqning davosiga ojiz qoldim», (Iso payg‘ambar nafasi ila o‘likini tiriltirishiga 


Oxiratnoma. Abu Homid G’azzoliy 

Download 64,09 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish