Миокардитлар юрак мушакларининг инфекция, токсик ва аллергик таъсирлар натижасида учокди ёки диффуз яллигланиш билан кечувчи касаллиги хисобланади. Этиологияси ва патогенези



Download 17,83 Kb.
Sana20.03.2022
Hajmi17,83 Kb.
#503319
Bog'liq
миокардит


МИОКАРДИТ
Миокардитлар - юрак мушакларининг инфекция, токсик ва аллергик таъсирлар натижасида учокди ёки диффуз яллигланиш билан кечувчи касаллиги хисобланади. Этиологияси ва патогенези. Касалликка олиб келувчи этиологик сабабларни куйидаги катта учта гурухга булиш мумкин:
❖ Инфекцион ва инфекцион-токсик (вируслар: В-турдаги Коксаки, аденовирус, цитомегаловируслар, кизамик, В ва С гепатитлари; бактериялар: стрептококклар, дифтерия, пневмококклар, менингококклар, гонококклар ва бопщалар);
❖ Аллергик (иммун), жумладан инфекцион аллергик (зардоблар ва бопща дори воситаларга карши аллергик реакциялар, тизимли касалликларда, куйишда, аъзоларни кучириб утказишда ва бопща холатларда);
❖ Токсик аллергик (гиёхванд модцалар кабул килувчиларда, тиреотоксикозда, уремияда ва бопща холатларда). Юрак мушагида яллигланишни юзага келтирувчи юкорида кайд этилган турли этиологик омилларнинг таъсири бир неча патогенетик йуллар оркали амалга ошади:
> Этиологик омилларни юрак мушаги хужайраларига бевосита емирувчи таъсири. У кузгатувчини миокардга кириб бориши (токсоплазмоз, бактериялар ва бошкалар) ёки купайиши оркали амалга ошади ва касаллик бопшанишидан бир неча кундан хафтагача давом этади;
> Тизимли инфекцияларда (дифтерия, кизамик ва бопщалар) кардиомиоцитлар ва бопща хужайраларнинг айланиб юрувчи токсинлар томонидан зарарланиши;
> Таркок тизимли иммун-патологик реакциялар окибатида хужайраларнинг умумий яллигланишининг масалан, бириктирувчи тукдманинг тизимли касалликларида юракни аутоиммун жараённинг нишон аъзоларидан бири сифатида антиген-антитанача реакцияси окибатида зарарланиши;
> Узок муддат турли аъзоларда мавжуд булган бирламчи инфекция (цитомегаловирус, гепатит вируси ва бошкалар) томонидан кайта фаоллаштирилган ёки кузгатувчининг ниебатан киска вактга кириб борйшига жавобан (В-Коксаки, грипп вируслари) ишлаб чикарилган хужайравий (Т-лимфоцитлар) ёки гуморал (антитаначалар) иммунитет омиллари таъсири окибатида кардиомиоцитларнинг махсус жарохатланиши. Вирусли миокардитлар ривожланишида сунгги йул устунлик килиши эхтимоли юкори. Мазкур холларда вирус фаоллиги “бартараф этилган” булса хам, у томонидан “ишга туширилган” хужайраларнинг иммун зарарланиш жараёни кардиомиоцитларда янгидан ишлаб чикарилаётган антигенлар ва уларга ниебатан антитаначалар таъсири остида колади. Миокардга бирор этиологик омил ёки унинг хамрохлигидаги иммунпатологик жараённинг таъсир этиши, кардиомиоцитлар, оралик тукима, микроциркулятор кон узани тузилипщцаги чукур 500 Абд^аффор ГАДАЕВ узгаришлар юрак мушагида лимфоцитлар, нейтрофиллар, эозинофиллар, макрофаглар ва бошка хужайралардан иборат яллигланиш ривожланишига сабаб булади. Микроциркуляция узани томирларида кон димланиши, артериолалар торайиши, капиляр ва веналар фалажи, эритроцитлар харакати секинлашиши ва фибринли микротромблар кузатилади. Кон томирлар девори утказувчанлиги бузилади ва унда шиш ривожланади. Шикастланган ва емирилган кардиомиоцитлар урнини бириктирувчи тукима эгаллайди. Натижада, юрак мушагида катор узига хос узгаришлар юзага келади ва бу касалликнинг клиник кечиши хамда окибатига таъсир курсатади: У Хужайраларнинг яллигланиш инфильтрата, томир девори шиши, емирилиши ва дистрофиялар, чандикли тукима ривожланиши; У Миокард кискарувчанлиги, чап коринча систолик фаолияти сусайиши, куп холларда юрак булимларининг сезиларли кенгайиши; У Юрак мушаги таранглигининг ортиши ва фаол бушашиш жараёни сусайиши окибатида чап коринча диастолик фаолияти бузилипш; У Кичик ёки катта кон айланиш доираси веналарида димланиш; У Крринчалар аритмияси пайдо булиш хавфининг сезиларли даражада ортиши; У Коринчалар ичи ва атриовентрикуляр блокадалар ривожланиши. Таснифи. Миокардитлар патогенетик ривожланиш шакллари, яллигланиш жараёнининг таркалипш ва кечиши буйича куйидаги турларга булинади. Этио-патогенетик шакллари:
•S Инфекцион (инфекцион-токсик);
■S Аллергик (иммунологик) жумладан, инфекцион-аллергик;
■S Токсик-аллергик. Яллигланиш жараёнини таркалишига кура: Учокди, диффуз; Кечиши буйича: Уткир, ним уткир, кайталанувчи, яширин, сурункали; Кл и ни нас и. Касалликнинг клиник белгилари ва кечиши яллигланиш жараёни келиб чикиш сабаблари, патогенетик шакли, таркалганлиги, жойлашган урни ва хусусияти, шунингдек чап коринча кискарувчанлиги бузилипш даражасига боглик. Шикоятлари. Вирус этиологияли миокардит билан огриган беморлар ушбу касаллик белгилари билан бир каторда бошка аъзолар зарарланишига хос булган куйидаги шикоятпарни хам билдирадилар:
• Марказий ва вегетатив асаб тизими (бехоллик, бош огриши, тез чарчаш, куп терлаш ва бошкалар);
• Нафас аъзолари (тумов, йутал, куз ёшланиши, товуш бугилиши, ютинганда томокда огрик ва бошкалар)
• Мушак ва бугимлар (артралгия ва миалгиялар);
• Ошкозон-ичак тизими (анорексия — иштаха йуклиги, ич кетиши, кунгил айниши, коринда огрик ва бопщалар). Юрак сохасидаги огриклар, хансираш, кучайиб борувчи мушак холсизлиги, тез чарчаш, мехнат кобилиятининг сусайиши каби шикоятлар юрак зарарланганлигидан далолат беради. Огриклар миокардит билан хаста беморларда куп учрайдиган белгилардан бири хдеобланади. Одатда, улар юрак чуккиси сохасида ва туш суягидан чапда жойлашиб, босувчи, симилловчи, санчувчи хусусиятга эга. Стенокардиядан фаркли уларок, миокардитда огриклар узок вакт деярли кун давомида кузатилади, жисмоний зурикиш билан боглик булмайди ва нитроглецирин самара бермайди. Жисмоний зурикиш ва тинч холатда кузатилувчи хансираш чап коринча етишмовчилиги ривожланаётганлигидан далолат берувчи илк субъектив белги хдеобланади. Кейинчалик хансираш бемор горизонтал холатга утганда (ортопноэ) ва юракнинг унг булимларига веноз кон окими ортиши билан кечадиган вазиятларда кучаяди. Юрак тез уриб кетиши (тахикардия), нотугри уриши миокардитга хос булиб, зарб хажми пасайишига жавобан САТнинг фаоллашиши хамда юзага келган ритм ва утказувчанликни бузилиши билан боглик. Оёкларда шипшар, унг ковурга оста сохасида огриклар ва унг коринча етишмовчилигининг бошка белгилари касалликнинг кайталанувчи ёки сурункали кечувчи шаклига хос булиб, упка Ички касалликлар 501 гипертензияси юзага келганда кузатилади. Иситмалаш - миокардитда куп учраса хам, лекин специфик булмаган белги хдсобланади. Объектив курикда касаллик енгил кечганда аксарият хдпларда нафас олиш, буйрак, опщозоничак ва бошка тизимларни зарарланиш белгилари аникланмайди. Огир холларда беморда уткир ёки сурункали юрак етишмовчилиги ривожланган холларда ортопноэ вазияти, тахипноэ, акроцианоз, оёкдарда шишлар кузатилиши мумкин. Айни вактда беморни синчковлик билан куздан кечириш, миокардит ривожланишига сабаб булган асосий касаллик белгиларини (масалан, бириктирувчи тукима тизимли касалликлари, дори касаллиги, вирусли ёки бактериал инфекция* тиреотоксикоз уремия ва бошкалар) аниклаш имконини беради. Уртача огирликдаги ва огир даражадаги миокардит билан огриган беморларда юракнинг нисбий тумтоклик чегараси ва чукки турткиси чапга силжийди. Ю рак аускулътациясида I ва II тонлар узгаради. Улар касаллик енгил кечганда бир оз сустлашади, огир кечганда эса кескин бугикдашади. Купинча I тоннинг иккиланиши аникланиб, унинг даражаси юрак мушагидаги патологик жараённинг таркалипш ва жойлашишига боглик. Касаллик огир кечганда протодиастолик от дупури ритми аникланади ва у юрак мушагидаги яллигланишли хисобига систолик фаолият бузилганлиги ва чап коринча кискарувчанлик кобилияти сустлашганлигидан далолат беради. Юрак ритми ва утказувчанлиги бузилишлари миокардитда кузатиладиган асосий белгилардан бири хдсобланади ва улар синусли аритмия, брадикардия, тахикардия, коринчалар усти ва коринчалар экстрасистолияси хамда катор блокадалар куринишида намоён булади. Миокардит билан огриган беморларда копкокчаларнинг сургичсимон мушаклари фаолияти бузилиши хисобига вужудга келган митрал регургитация сабабли юрак чуккисида кдска систолик шовкин эшитилади. Шунингдек, митрал копкокчаларининг нисбий етишмовчилиги ривожланиши билан кечувчи митрал копкок фиброз халкасини сезиларли кенгайипш ушбу шовкдн пайдо булишига сабаб булиши мумкин. Юракнинг зарб хажми сусайган холларда систолик ва диастолик босимлар пасаяди. Лаборатор-асбобий текширишлар. Миокардитнинг учокди ёки диффуз кечишига мос равишда беморларда турли юрак ритми ва утказувчанлигининг бузилишлари кузатилиб, улар электрокардиограммада кайд этилади. Уларга хос булган ЭКГ белгилар китобнинг аритмия мавзуси баён этилган кдсмида батафсил ёритилган. Шу билан бир каторда, коринчалар реполяризацияси жараёнидаги турли узгаришлар сабабли чап коринча миокарди эпикард ости ва эндокард ости каватларида кучли метаболик ва ишемик бузилишлардан дарак берувчи RS-Т сегментшшнг яссиланиши ва/ёки кутарилиши хам кузатилиши мумкин. Миокардитни ташхислашда QRS комплексидаги узгаришлар хам мухдм ахамиятга эга. Диффуз миокардитда R тшпчанинг яссиланиши, айрим холларда патологик Q тишча пайдо булиши кайд этилади. Курсатмалардан келиб чиккан холда, беморларда бир кеча кундузлик ЭКГ мониторлаш утказилади ва бу текшириш усули мавжуц ритм хамда утказувчанлик бузилишларига аник ташхис куйиш имконини беради. ЭхоКГда миокардитга хос булган махсус белгилар мавжуд эмас. Ушбу текшириш усули, асосан, чап коринча ва чап булмача улчамларини аниклаш, шунингдек, юрак систолик ва диастолик фаолиятини бахолаш максадида амалга оширилади. Юрак мушагидаги яллигланиш жараёни огир кечаётган беморларнинг ярмида чап коринча систолик фаолиятининг ялпи сусайишидан ташкари, унинг баъзи сохаларида гипокинезия ва акинезия куринишидаги учокли бузилишлар аникланади. Беморларнинг 15-20 % да унг коринча фаолияти бузилиши, айрим холларда эса перикардит белгилари кузатилиши мумкин. Яллигланиш синдроми, шунингдек, кардиомиоцитлар зарарланишини курсатувчи гиперферментемия миокардит касаллигини ташхислашда мухдм ахамиятга эга. Улар кардиомиоцитлар шикастланиш ва емирилиши даражасини акс эттиради. Амалиётда куп холларда, ЛДГ (ЛДГ^ва ЛДГ2), КФК ва унинг MB - фракцияси, АсАТ ва I тропонинларни ортиши кузатилади. Лекин ушбу ферментларнинг ошиши катор бошка касалликларда хам кузатилиши мумсинлигини унутмаслик 502 Абдигаффор ГАДАЕВ лозим. Миокардит уткир кечганда ЭЧТ, СРО, лейкоцитлар сони, фибриноген, серомукоид ва бопща курсаткичлар меъёридан кутарилади. Иммун текшириитар вирусни нейтралловчи ва юрак хужайраларига карши антитаначалар курсаткичи ортганлигини, хамда IgG, IgM, IgA микдорининг купайганлигини аниклаш имконини беради. Рентгенологик текширишда кардиомегалия (кардиоторакал курсаткичнинг - юрак сояси кундаланг улчамининг кукрак кафаси ички кундаланг улчамига нисбати) мавжудлиги кайд этилади ва кичик кон айланиш доираси холати бахоланади. Галлий - 67 (67Ga) ва технеций 99 - кирофосфат ("“Тс) куллаган холда утказилган миокард сцинтиграфияси уни шикастланиш сохаларини аниклашда юкори маълумот берувчи текшириш усули хдсобланади. Замонавий тушунчаларга кура, миокардитнинг якуний ва аник ташхиси ундан олинган биоптатни гистологик текшириш асосида куйилади. Унда хужайраларда яллигланиш инфильтрати ва кардиомиоцитларни зарарланиш хамда емирилшп белгилари аникланади. Морфологик тасдикдаш учун Америка морфолошари томонидан (Даллас штати) тавсия этилган “Даллас мезонлари” кулланилади
Download 17,83 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish