Muhammad al-xorazimiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti radio va mobil aloqa fakulteti

№1-Laboratoriya mashg’uloti. Simsiz aloqa tizimlarini tadqiq qilish

Ishdan maqsad

Simsiz aloqa tizimi BS va AS orasidagi aloqaning maksimal masofasini aniqlash

Topshiriq

Simsiz aloqa tizimi BS va AS orasidagi ishonchli qabullash maksimal masofasini (1-zonaning radiusini) aniqlash.

1.1-rasm. BS va ASning joylashishi

Hisoblash

Dastlabki berilganlar:

R_n – uzatkichning nominal quvvati, Vt

f – o‘rtacha ishchi chastota, MGs

h₂ – qabullash antennasining balandligi, m

E_s – AS qabullash punktidagi signal maydonining talab qilinadigan kuchlanganligi, dB

∆h (∆h₁ va ∆h₂) – xizmat ko‘rsatish zonasidagi joyning relefi:

V_f – filtrlar va antenna ajratkichlaridagi so‘nish, dB;

α – fiderdagi metrga so‘nish, dB/m.

1.1-javdal

Antennalar parametrlari

Antenna turi	E, 	KK,Du , dB
1. YArim to‘lqinli vibrator	360	0
2. Bitta to‘lqinli vibrator	180	1,6
3. Yarim to‘lqinli shuntli vibrator	360	0
4. Chorak to‘lqinli shtыr	360	0
5. “To‘lqin kanali” turdagi etti elementli antenna	55	8,0
6. To‘lqinli vibratorlardan to‘rtta qavatli antenna	60	7,3
7. To‘lqinli vibratorlardan ikki qavatli antenna	70	3,6

BS va AS antennalari sifatida antennalar ixtiyoriy tanlanadi.

1) Mahalliy sharoitlarni hisobga olish bilan BSni joylashtirishning eng to‘g‘ri keladigan variantini tanlash uchun xizmat ko‘rsatish radiusini aniqlash maqsadida antennalarning turli balandliklari qiymatlarini olamiz:
h₁=30, 50, 70, 100, 150, 200, 300 m. (1.1)
Hisoblashda BS jihozlari tayanchning ostida qoladi, antenna fiderining uzunligi esa h₁ balandlikning ortishi bilan ortadi va fiderning umumiy so‘nishini oshiradi.

2) BS antennasining barcha balandliklari uchun fiderning so‘nishini hisoblaymiz:

B_f = h₁· , dB, (1.2)

3) olingan ma’lumotlarni jadvalga kiritamiz

1.2-jadval.

BS antennasining barcha balandliklari uchun fiderning so‘nishi

Uzatish antennasining balandligi, m	Fiderdagi so‘nish, dB
30
50
70
100
150
200
300

4) Uzatkichning nominal quvvatini 1kVtdan farqlanishini hisobga oladigan V_r.n – tuzatishni quyidagi formula bo‘yicha hisoblaymiz:

, dB (1.3)
5) Qabullash antennasining balandligini 1,5 mdan farqlanishini hisobga oladigan V_h2 – tuzatishni quyidagi formula bo‘yicha hisoblaymiz:
V_h2=10lg(1,5/h₂), dB (1.4)
Bu erda h₂ – AS qabullash antennasining balandligi.

6) Joyning relefini hisobga oladigan V_rel - tuzatishni quyidagi tartibda aniqlaymiz. Joyning relefini hisobga oladigan V_rel – tuzatishni aniqlash uchun grafik 1-rasmda keltirilgan.

Keyingi barcha hisoblashlarni ikkita chegaraviy hollar – joy relefi balandligining o‘zgarishi minimal ahamiyatga ega bo‘ladigan (h₁ – eng yaxshi variant) va maksimal ahamiyatga ega bo‘ladigan (h₂ – eng yomon variant) hollar uchun amalga oshirish zarur.

Mos ravishda har ikkala hollar uchun joyning relefini hisobga oladigan V_rel – tuzatish hisoblanadi. V_rel koeffitsient bu h va r100 km uchun 1a (qishloq joylari) va 1b (shahar joylari) rasmlardagi grafiklar bo‘yicha olingan o‘rtacha arifmetik qiymatlar sifatida aniqlanadi.