Mundarija I. Kirish Korxonaning umumiy xususiyatlari Korxonada boshqaruvning tashkiliy tuzilishi Korxonada buxgalteriya hisobini tashkil qilish Moliyaviy natijalarni hisobga olish Xulosa Ilovalar foydalanilgan adabiyotlar Kirish

4. Moliyaviy natijalarni hisobga olish

Kompaniyaning moliyaviy natijalarini hisobga olish 99 "Foyda va zarar" hisobvarag'ida amalga oshiriladi, bu hisobot yilida kompaniyaning yakuniy moliyaviy natijalarini shakllantirish to'g'risidagi ma'lumotlarni umumlashtirish uchun mo'ljallangan. Kredit bo'yicha u foyda miqdorini, debetda - zararni aks ettiradi. Yil davomida balans joylashtirilganligi ko'rsatilgan; yil oxirida sof foyda yoki sof zarar olinadi.

Savdoning moliyaviy natijasi 90-chi «Sotish» hisobvarag'ida aniqlanadi, bunda ssudaga mahsulot, xizmatlar va turli xil moddiy boyliklarni sotishdan tushgan tushum va ularning haqiqiy umumiy qiymati debetlanadi. 90 «Sotish» hisobvarag'idagi tafovut 99 «Foyda va zarar» hisobvarag'iga amalga oshirilgan moliyaviy natijalar ko'rinishida debetlanadi. Foyda 99-schyotning kreditida, zarar esa bu hisobning debetida aks ettiriladi.
99-sonli hisob raqamidagi mablag'larning asosiy qismi yil oxirida mahsulot, ish, xizmatlarni sotishdan moliyaviy natija sifatida o'tkaziladi.
Tashkilotning umumiy moliyaviy natijalariga kiritilgan boshqa daromadlar va xarajatlar hisobot davridagi individual moddalarni "batafsil" aks ettirish yo'li bilan "Boshqa daromadlar va xarajatlar" 91-sonli hisobvarag'idagi savdo-sotiqning moliyaviy natijasidan alohida ravishda hisobga olinadi. Bular asosan turli xil yo'qotishlar va foyda.
Yil oxirida 91-schyotdagi debet va kredit aylanmasini taqqoslash natijasida moliyaviy natija ko'rsatiladi: agar kredit aylanmasi debet aylanmasidan oshsa, foyda teskari nisbatda olinadi.
"Makon" MChJda moliyaviy natijalarni hisobga olish uchun buxgalteriya yozuvlari 9-jadvalda keltirilgan.
9-jadval
"Makon" MChJda moliyaviy natijalarni hisobga olish uchun buxgalteriya yozuvlari

Xo’jalik bitimining mazmuni	Miqdori, rub.	Hisobdagi yozishmalar			Asosiy hujjat
		debet	qarz
mahsulot sotishdan tushgan tushum aks ettirildi	1118541	62	90-1	Oldi-Sotti shartnomasi
sotish qiymatini hisobdan chiqarish	741531	90-2	43	Buxgalteriya guvohnomasi
hisoblangan QQS	170625	90-3	68-1	Hisob-faktura
mahsulotni to'lash uchun xaridorlardan pul oldi	1118541	51	62	To'lov buyurtmasi
hisobot oyini sotishdan tushgan foyda aks etdi	206385	90-9	99	Buxgalteriya guvohnomasi

Hisobot yilining oxirida, Makon MChJda yillik moliyaviy hisobotni tuzishda 99-foyda va zarar hisobi yopiladi. Shu bilan birga, dekabrdagi yakuniy yozuvga ko'ra, hisobot yilining sof foydasi (zarari) summasi 99 "Foyda va zararlar" hisobvarag'idan 84-sonli "Taqsimlanmagan foyda (qoplanmagan zarar)" schyotining schyotiga o'tkaziladi.
OOO Makon-da buxgalterlar bilan munosabatlarni tartibga soluvchi asosiy hujjat kompaniya rahbarining buyrug'idir. U hisobot bo'yicha naqd pul olish huquqiga ega bo'lgan shaxslar ro'yxatini tasdiqladi. Hujjatda shuningdek, hisobotlarning miqdori, ularning maksimal hajmi, shuningdek avans hisobotlarni topshirish tartibi belgilanadi.
Makon MChJda naqd pul hisobdor shaxslarga beriladi:

• 
  maishiy ehtiyojlar uchun;
  
• 
  sayohat xarajatlari uchun.
  

Pul Makon MChJ rahbari tomonidan imzolangan xodimning arizasi asosida beriladi. Arizada talab qilinadigan miqdor va undan foydalanish maqsadi ko'rsatiladi. Pulni berish uchun ariza berishning namunaviy shakli berilmaydi, shuning uchun kompaniya o'z shaklini mustaqil ravishda ishlab chiqdi.
Hisobotli xodim uch ish kuni ichida oldindan hisobotni to'ldiradi.
Buxgalteriya xodimi xodimga ularning sonini va buxgalteriya hisobiga qabul qilingan xarajatlarning umumiy miqdorini ko'rsatgan holda ushbu hujjatlarni qabul qilganlik to'g'risida kvitansiyani (avans hisobotining yagona shakli № AO-1ning yirtilib qismi) beradi.
Hisob-kitoblarning ishchi jadvaliga muvofiq "Makon" MChJda hisobdor shaxslar bilan hisob-kitoblar 71-sonli "Hisobdor shaxslar bilan hisob-kitoblar" hisobvarag'ida amalga oshiriladi.
" Makon" MCHJda hisobdor shaxslar bilan hisob-kitoblarni hisobga olish uchun buxgalteriya yozuvlari 10-jadvalda keltirilgan.
10-jadval
"Makon" MChJda hisobdor shaxslar bilan hisob-kitoblarni hisobga olish uchun buxgalteriya yozuvlari

Hisoblangan shaxs tomonidan to'langan QQS ko'rsatilgan	815	19	71		Hisob-faktura
Iste'mol qilinmagan miqdorni qaytarib berdilar	1160	50	71		Kiruvchi kassa kafolati, xarajatlar to'g'risidagi hisobot
Proxorov Z.A.ga hisobot berdi. naqd pulda materiallarni sotib olish uchun	35400	71	50		Hisobdagi kassa kafolati
Vishnevskaya M.D tomonidan berilgan. kassadan uyali telefon sotib olish uchun oldindan to'lov	7500	71	50		Hisobdagi kassa kafolati
Hisobot beruvchi tomonidan uyali telefon orqali to'lov	7500	60	71		Savdo kvitantsiyasi
Proxorov Z.A.ga hisobot bo'yicha berilgan mablag 'qoldig'i hisobdan chiqariladi. va xodim tomonidan o'z vaqtida qaytarilmagan	1200	94	71		Boshliqning buyrug'i, hisob-kitoblarni inventarizatsiya qilish dalolatnomasi

Har bir avans chiqarilishi uchun "Makon" MCHJ 71-sonli "Hisobdor shaxslar bilan hisob-kitoblar" hisobining analitik hisobi yuritiladi.

Xulosa

Talabalar uchun malakaviy amaliyotni qayerda o‘tashi juda muhim masala sanaladi. Zero, malakaviy amaliyot davrida nazariy bilimlarni amaliyotda qo‘llash, ish tajribasini oshirish va eng asosiysi bitiruv malakaviy ishini yozish uchun ma’lumotlarni boyitish, amaliyot rahbaridan bu borada tavsiya va ko‘rsatmalar olish, tadqiqot ishining dolzarbligini, mazmun-mohiyatini ob’ektiv baholab olish imkoniyati tug‘iladi.

O’zbekiston Respublikasida aynan buxgalteriya sohasida ko’plab o’zgarishlar yuz bermoqda va bu o’z samarasini bermoqda. Men amaliyot davrimda aynan buxgalteriya sohasiga oid hujjatlar bilan ishlash jarayoni, hodimlar bilan ishlash jarayoni bilan o’zaro tanishdim. Mening yo’nalishim iqtisod, hisob-kitob ya’ni buxgalteriya bilan aloqador bo’lganligi uchun, Buxgalteriyada moliyaviy hisob-kitoblarga ko’proq e’tibor qaratdim va ko’plab bilim va ko’nikmalarga ega bo’ldim
"Makon" MChJda buxgalteriya hisobini tashkil etish O’zbekiston qonunchiligi talablariga javob beradi, buxgalteriya - bu korxonaning mustaqil tarkibiy qismi va bosh hisobchiga hisobot beradi.
Buxgalteriya oqilona tashkil etilgan va korxonada amalga oshiriladigan barcha xo'jalik operatsiyalarini to'liq aks ettiradi. Tahlil qilinayotgan korxonada buxgalteriya hisobining holati ijobiy baholanishi mumkin.
Amaliyot davomida aniqlangan buxgalteriya hisobini tashkil etishdagi kamchiliklarga quyidagilar kiradi:

• 
  buxgalteriya yozuvlarini saqlashning aniq belgilangan tartibi yo'qligi;
  
• 
  dastlabki hujjatlar to'liq bajarilmaganligi;
  
• 
  ish oqimi jadvalining yo'qligi;
  
• 
  bir qator buxgalteriya hujjatlarining yo'qligi;
  
• 
  materiallarni inventarizatsiya qilishning yo'qligi.
  

OOO Makon-da buxgalteriya hisobini tashkil qilishni takomillashtirish yo'nalishlari sifatida quyidagilar tavsiya qilindi:

• 
  birlamchi buxgalteriya hisobidagi qoidabuzarliklarni bartaraf etish uchun bosh buxgalter dastlabki buxgalteriya hujjatlarini ro'yxatdan o'tkazish qoidalari bo'yicha tushuntirish ishlarini olib borishi kerak;
  
• 
  buxgalteriya hisobida xo'jalik operatsiyalarini o'z vaqtida ro'yxatdan o'tkazish uchun ish oqimi jadvalini ishlab chiqish;
  

4.9 (98.18%) 11 ovoz

Ushbu hisobotni yozishda quyidagi tadqiqot metodologiyasi qo'llanilgan - hujjatli, monografik, dizayn-tuzilish va taqqoslash usuli.

Buxgalteriya amaliyoti to'g'risida hisobot yozish uchun men "Tavrida" DK rahbariyati taqdim etgan quyidagi ma'lumotlardan foydalandim:
- me'yoriy-huquqiy va ko'rsatma materiallar;
- yillik moliyaviy hisobot shakllari (1-son shakldagi "Balans" shakli, 2-sonli shakl "Moliyaviy natijalar to'g'risidagi hisobot", 3-shakl "Pul oqimi to'g'risida hisobot", 4-sonli shakl "Qimmatli qog'ozlar to'g'risidagi hisobot", 5-shakl "Izohlar" yillik moliyaviy hisobot "),
- statistik hisobot shakllari (shaharning 50-shakli. "Korxonaning asosiy iqtisodiy ko'rsatkichlari" va shaharning 29-shakli. "Qishloq xo'jaligi ekinlari hosili to'g'risida hisobot");
- turli xil boshlang'ich hujjatlar, tahliliy va sintetik buxgalteriya hisobi registrlari (xususan, daromadlar va xarajatlarni hisobga olish), shuningdek tashkiliy hujjatlar.
Buxgalteriya amaliyoti bo'yicha hisobot takliflari
Hozirgi vaqtda buxgalteriya hisobidagi axborot texnologiyalari jadal rivojlanmoqda va bugungi kunda bironta zamonaviy buxgalter o'z ishini kompyuter texnologiyalarisiz tasavvur qila olmaydi.
1. Korxonada ishlatiladigan "Ish haqi" ixtisoslashtirilgan dasturiy ta'minotini va Excel-dagi maxsus mo'ljallangan jadvallarni buxgalteriya hisobi va soliq hisobini avtomatlashtirish uchun ishlatiladigan "1C: Buxgalteriya 8.0" universal dasturi bilan almashtiring. Ushbu dastur buxgalteriya hisobi va soliq hisobini avtomatlashtirishga, shu jumladan majburiy ravishda ( tartibga solinadigan) hisobot. Buxgalteriya hisobi va soliq hisobi O’zbekistonning amaldagi qonunlariga muvofiq amalga oshiriladi.
"1C: buxgalteriya hisobi 8.0" korxonada buxgalteriya hisobi uchun to'liq javobgar bo'lgan buxgalteriya bo'limi oldida turgan barcha muammolarni, masalan, dastlabki hujjatlarni berish, sotishni hisobga olish va hokazolarni hal qilishni ta'minlaydi. O'n uch ish uchun ushbu litsenziyalangan dasturiy ta'minotning narxi taxminan. 9,500,00 i tashkil qiladi. Bunday holda, dastur to'liq o'rnatiladi, shuningdek, uch soatlik mutaxassis yordami qo'llaniladi. Ammo ijobiy natijalarga erishish uchun korxonaning barcha ishchilari ushbu dasturiy ta'minot bilan ishlash kurslarini o'tishi kerak (har bir kishi uchun taxminan 300.00 ).
2 - Korxonaning buxgalteriya xodimlari tarkibiga dastur muhandisi lavozimini kiritish kerak. Ushbu mutaxassis uchun ishlab chiqilgan lavozim tavsifiga muvofiq uning vazifalariga quyidagilar kiradi:
- boshqarish sxemalarini ishlab chiqish va korxonaning kompyuter tizimlariga ruxsatsiz kirishning oldini olish;
- korxonaning barcha kompyuterlarida barcha (ixtisoslashgan, amaliy, umumiy) dasturlarning to'g'ri ishlashini nazorat qilish;
- korxona xodimlari tomonidan shaxsiy kompyuterlarning xavfsiz ishlashini ta'minlash;
- buxgalteriya hisobi va soliq hisobini dasturlashtirish bo'yicha barcha ishlarni bajarish.
Agar xodimlarda dasturiy ta'minot muhandisi bo'lsa, korxona unga xizmat ko'rsatadigan korxona xizmatlaridan voz kechishi mumkin. Albatta, xodimning oylik maoshi oldingi xarajatlardan oyiga 1000.00 -1200.00 Grivnasga oshadi, ammo bu xarajatlar oqlanadi. Ushbu yangilik korxonani kompyuter va orgtexnika bilan ta'minlashning yuqori darajasini saqlab qolishga imkon beradi.
3 - Birinchidan, Tavrida SE-da elektron pochta manzilini yaratish kerak, bu bizni qiziqtirgan barcha tashqi foydalanuvchilar bilan ma'lumot almashish imkonini beradi. Ushbu yangilik korxona tomonidan hech qanday moliyaviy xarajatlarni talab qilmaydi va bu ish dasturiy ta'minot muhandisi tomonidan amalga oshirilishi mumkin.
4 - Korxona veb-saytini yaratish kerak. Ushbu yangilik katta xarajatlarni talab qilmaydi (ehtimol faqat ro'yxatdan o'tish uchun). Biroq, bu korxona uchun qiziqqan tashqi foydalanuvchilarga o'zi to'g'risida, uning faoliyati to'g'risida va yaqin kelajakdagi istiqbollar to'g'risida ma'lumot olish imkoniyatini beradi. Bu yangi xaridorlarni va mijozlarni, investorlarni va boshqalarni jalb qiladi. Ushbu veb-saytni yaratish va saqlash uchun javobgarlik dasturiy ta'minot muhandisiga yuklatiladi.
Yuqorida sanab o'tilgan barcha chora-tadbirlar kompaniyani yangi sifat darajasiga olib chiqadi. Albatta, bu barcha choralar nafaqat katta moliyaviy xarajatlarni talab qiladi, balki juda mehnatkash (nafaqat mehnatni, balki buxgalteriya jarayonini qayta qurish uchun vaqt sarflash kerak). Biroq, bu nafaqat buxgalteriya xodimlarining, balki korxonaning barcha bo'limlari va umuman ishchilarining kundalik ishlarining yuqori samaradorligi tufayli yaqin kelajakda to'lanishi mumkin bo'lgan xarajatlardir.