Mundarija Kirish. Belgiyada buxgalteruya hisobi tizimi va uning o’ziga xos xususiyatlari. Belgiyada buxgalteriya hisobining qonuniy va me’yoriy asoslari. Belgiyada buxgalteriya hisobining tamoyillari va moliyaviy hisobotlarning tarkibi va

Belgiyada buxgalteriya hisobining qonuniy va me’yoriy asoslari.

Ma’lumki, buxgalteriya hisobining qonuniy va me’yoriy asoslari muhim ahamiyat kasb etib, ularning mamlakat iqtisodiy agentlarining huquqlarini himoya qilishdagi ahamiyati kattadir.
Belgiyada ham buxgalteriya hisobining qonuniy va me’yoriy asoslaridagi o‘zgarishlar 70-yillarning boshlarida yuz berdi. Buxgalteriya hisobining bosh-qaruvchilik vazifalarini yanada kengaytirishga talab jamiyatning turli guruhlaridan kelib tusha boshladi. Bular asosan kasaba ushyumalar, ishchilar qo‘mitalari, moliyaviy tahlilchilar, buxgalterlar va iqtisodchi olimlar edi. 1973 yilda moliyaviy tahlilchilar, ishchilar qo‘mitalari ham aksiyadorlar kabi ma’lumotlar olish huquqiga ega ekanliklarini belgilab berdi. Belgiyada buxgalteriya hisobini tashkil qilishda quyidagi qonunlar qabul qilindi:
1. 1975 yilda buxgalteriya ishi haqida qonun qabul qilinib, bu qonun kompaniyalarning buxgalteriya hisobotlari mezonlarini va ushbu mezonlarga amal qilinmaganda qanday jazolar qo‘llanilishini belgilab berdi.
2. 1976 yildagi qirol farmoni, bu farmon qiymatliklarni baholash qoidalari va to‘liq ma’lumotlar bilan ta’minlash talablarini belgilaydi.
3. 1978 yildagi qirol farmoni, bu farmon buxgalteriya hisobotlari shakllari va ularni taqdim etish formatlarini belgilab beradi.
4. 1983 yildagi qirol farmoni, bu farmon esa bel’giya buxgalteriya qonun-chiligini Yevropa ittifoqining 4- raqamli direktivasi bilan moslashtirishga qaratilgan.
5. 1990 yilgi qirol farmonida konsolidatsiyalashgan buxgalteriya hisobot-
larini Yevropa ittifoqining 7- raqamli direktivasiga moslashgan holda tuzish
qoidalari keltirilib o‘tilgan.
Yuqoridagi va Yevropa ittifoqi doirasida qabul qilingan tegishli qonunlar, nizomlar, ko‘rsatma va yo‘riqnomalar Belgiya buxgalteriya hisobi qonuniy va me’yoriy asoslari bo‘lib xizmat qiladi. Bu qonunlar Bel’giyadagi iqtisodiy jarayonlar va Yevropa Ittifoqida kechayotgan iqtisodiy jarayonlar bilan birgalikda o‘zgarib, takomillashib, rivojlanib boradi. Zero, mamlakatlar o‘zaro va ularning iqtisodiy agentlarining bir-birlari bilan munosabatlari xo‘jalik jarayonlarining intensivlashuvi uchun xizmat qiladi.
Ma’lumki, hozirda Yevropa ittifoqi mamlakatlaridan yagona bozor tizimi amal qilib, a’zo mamlakatlar orasida resurslar harakati kapital, ishchi kuchi, xom-ashyo va shu kabilar hech qanday to‘siqsiz amalga oshiriladi. Bu esa ularning hisobini yuritishning oldida yangi vazifalarni quyadi. Bu vazifalarni amalga oshirish uchun esa avvalo buxgalteriya hisobining adolatli, ishonchli va teng manfaatli qonuniy va me’yoriy asoslari ishlab chiqilishi lozim. Undan tashqari, xo‘jalik jarayonlarini birlamchi hisobini yuritish uchun muhim sanaladigan birlamchi xujjatlar shakli, tarkibi, ularni to‘ldirish, taqdim etish va o‘zaro almashishning mukammal, takomillashgan qoidalari va me’rlari-ni ishlab chiqilishi lozim bo‘ladi. Bu xujjatlarni unifikatsiyalash, bir xillashtirish uchun qator yangi qonunlar va me’yoriy xujjatlar qabul qilishga to‘g‘ri keladi. Har qanday xo‘jalik jarayoni iqtisodiy mazmuniga ko‘ra qonuniy va me’yoriy jihatdan to‘g‘ri rasmiylashtirilishi lozim. Bunda esa mamlakat va ittifoq doirasida buxgalteriya hisobining qonuniy va me’yoriy asoslarini yaratish muhim ahamiyat kasb etadi.

3.