Namangan davlat universiteti filologiya fakulteti

Юсупов Ш
. Фурқат қалами изларидан. // Ўзбекистон адабиёти ва санъати, 1984, 13 ноябрь. 
44
Каримова С
. Фурқат мувашшаҳлари. // Ўзбек тили ва адабиёти, 1998, 4-сон, 45-бет. 

---

29 
qishloqda tug’ilgan… Muqimiy Mamajon Makayga bir qator she’rlar bag’ishlagan 
va uning san’atkor sifatidagi xizmatlarini taqdirlagan.”
45
.
Shoirning 
“Nozanin ko’p, o’zidek olijanobi bormikin
” va “
Nigora maxvashe 
kim kam bo’lur mundog’ pari paykar
” misralari bilan boshlanuvchi ikki g’azali 
Nizomxon ismiga muvashshah qilingan. 
“Nizomxon – Mulla Nizomiddin Sayfiddin xo’ja o’g’li. U 1868 yillar 
atrofida Namanganga yaqin “Shamsiko’l” degan qishloqda tug’ilgan. Nizomiddin 
Namangandan uylangan va shu yerda turg’un bo’lib qolgan, 1935 yillar atrofida 
shu yerda vafot etgan. Nizomiddin o’z zamonasining mashhur san’atkorlaridan biri 
bo’lib, “Nizomxon” nomi bilan shuhrat qozongan.U atoqli mashshoq bo’lishidan 
tashqari, bastakor sifatida Muqimiy she’rlariga muzikalar yozgan. Nizomxon 
Muqimiyning do’sti namanganlik shoir Nodim bilan yaqin aloqada bo’lgan. U 
Nodim orqali Muqimiy bilan tanishgan”(o’sha joyda). Muqimiyning yangi topilgan 
she’rlari orasida “
Yuzmu tobon, charx uza yo mehri anvardakkina
”
46
va Furqatning 
“
Yuzung guldin musaffodur, labing rangi xinodin ham
”
47
matla’li g’azallari 
Yusufxonga muvashshah qilingani kuzatiladi. Bu shaxs haqida professor 
Sh.Yusupov quyidagicha ma’lumot beradi: “Furqat bilan Yusuf boyvachchaning 
do’stlashuvida, avvalo, uning ham she’riyatga qattiq qiziqqanligi, zamonaviy ilm-
fanni egallash yo’lidagi fidoyiligi, ikkinchidan esa, otasi asl qo’qonlik bo’lganligi 
ham bois bo’lgan bo’lsa ajab emas. Rahbarniso momo otalarining Furqatdan 
tashqari Muqimiy, Abdulla Qodiriy, To’ychi hofizlar bilan ham qadrdon 
bo’lganligi, ular Yusuf boyvachcha hovlisida tez-tez bo’lib, otalari bu aziz do’stlari 
haqida umrining oxirigacha tinmay hikoya qilganligi to’g’risida to’lib-toshib 
gapirdilar.”
48
.
Muqimiy va Furqat muvashshah-g’azallarida ismi keltirilgan shaxslar Muhyi 
va Haziniy muvashshahlarida ham uchraydi. Professor Sh.Yusupov ta’kidlashicha, 
Muhyining 1911 yilda Toshkentda chop etilgan forsiy va turkiy devonida 
45