Namangan muhandislik-texnologiya instituti

Tozalagichlarning tasniflanishi
Chigitli paxta tarkibidagi yirik va mayda iflosliklar faqat o’lcham tavsiflaari bilan emas, balki ko’rsatib o’tilganidek o’rnashuv joylari, tola bilan bog’lanishlari kuchliligi va aktiv yoki passiv tavsiflanish kabi texnolologik xususiyatlari bilan farqlanishlari tufayli paxtani tozalash mashinalari konstruktsiyalari ikki asosiy yo’nalish bo’yicha rivojlanib kelmoqda:

1. 
   Paxtani yirik iflosliklardan tozalash mashinalari
   
2. 
   Paxtani mayda iflosliklardan tozalash mashinalari
   

Paxta tozalagichlar avvalo texnologik vazifasiga ko’ra mayda va yirik iflosliklardan tozalovchi ikki guruhga ajratiladi. O’z navbatida mazkur ikki guruh mashinalari texnologik, konstruktiv va ekspluatatsion belgilar bo’yicha bo’linadilar.

Mayda ifloslik tozalagichlari turli belgilar bo’yicha quyidagicha tasniflanadi.

• 
  Paxtani tozalash usuli bo’yicha –pnevmatik, pnevmomexanik va mexanik;
  
• 
  Paxtaga ishchi organi ta’sir etishining karraliligi bo’yicha – bir marta va ko’p marta ta’sir qiluvchi;
  
• 
  Texnologik tizimga ulanishi bo’yicha individual va bateriya tozalagichlari, va bateriya tozalagichi unumdorligi jinlar bateriyasi unumdorligiga, individual tozaligining unumdorligiga bitta jin unumdorligiga mos bo’lishi kerak;
  
• 
  Asosiy ishchi organlari soniga qarab – bir barabanli va ko’p barabanli;
  
• 
  Asosiy ishchi organ tuzilishiga qarab barabanli va shnekli;
  

Yirik ifloslik tozalagichlari ham shunga o’xshash tarzda quyidagicha tasniflanadi;

• 
  Ishlatiladigan joyiga qarab – paxta tozalash korxonalari va paxta tayyorlash maskanlari quritish-tozalash tsexlarida qo’llanadigan ko’chmas va dala sharoitida va paxta terish mashinalari ishlatadigan ko’chma;
  
• 
  Bir turdagi ishchi bosqichlari soniga qarab – bir bosqichli va ko’p bosqichli yirik ifloslik tozalagichlari
  
• 
  Unumdorligi va texnologik jarayondagi o’ringa qarab – individual va bateria tozalagichlari, va bunda bateriya tozalagichlari, va bunda batereya tozalagichlari unumdorligi jinlar batareyasi unumdorligiga, individual tozalagich unumdorligi bitta jin unumdorligiga to’g’ri kelishi kerak;
  
• 
  Paxta bilan taminlanganligini bajarish usuliga qarab-mashinada ishlayotgan operator tomonidan qo’lda bajariladigan va maxsusboshqaruvchi qurilma yordamida avtomatik bajariladigan yirik ifloslik tozaligichlari.
  
• 
  Ajratib chiqariladigan ifloslik xor-xos turiga qarab oddiy yirik ifloslik tozalagichlari va xam yirik ham mayda iflosliklarni ajratadigan kombinatsiyalangan yirik ifloslik tozalagichlari
  
• 
  Asosiy ishchi organning paxtaga ta’sir qilishi karraligi bo’yicha –bir marta va ko’p martali ta’sir qiluvchi.