Nasos unumini hisoblash

Favvoralanish shartlari.

Favvoralanayotgan quduqda 1tn neftni er yuziga ko’tarish uchun quyidagi energiya miqdori sarflanadi:
P  Р  P

W  10³  ^{к.туб у}  Р  G  ln ^к.туб  А Ж 
(28)

у
1 _ρ 0 0 _Р 1
bu erda: R₀ = 9,81 * 10⁴ N/m²
Agar gidrostatik bosim juda kam bo’lib, qatlamdan gaz quduq tubiga kelmasa unda suyuqlikni ko’tarish uchun er yuzasidan gaz haydashimiz kerak bo’ladi.
Bunday holatda xar-bir tonna neft’ni ko’tarish uchun quyidagi energiyani sarflash kerak bo’ladi:
P  Р  P

W  10³  ^{к.туб у}  9,81 R
_{ ln} к.туб _{Ж }
(29)

у
2 _ρ 0 _Р
bu erda: R₀ – xaydalayotgan gazning solishtirma sarfi. Quduq favvoralanishi uchun quyidagi shart bajarilishi kerak:
W₁ ≥W₂
W₁ va W₂ ning kiymatlarini o’rniga ko’yib, ayrim kiskartirishlarni amalga oshirib quyidagini olamiz:

9,8110⁴  G
_{ ln} ^Pк.туб _{ А}
 9,8110³  R
_{ ln} ^Pк .туб
(30)

0

Р

Р
1 0
у у
bu erda A₁ – bosim R_k.tub dan R_u gacha tushganda suyuqlikdan ajralgan va kengaygan gazning 1 tn suyuqlikni ko’tarish uchun ketgan gaz energiyasi birligi. Gaz suyuqlik aralashmasini favora ko’targichida ko’targanda bosim R_k.tub bosimidan R_u bosimigacha tushadi. Bosimning o’rtacha kiymati 0,5(R_k.tub + R_u) ga teng bo’ladi. SHuning uchun fakat gazning yarimi suyuqlikni ko’tarishda katnashadi deb olishimiz mumkin. Gaz faktori quyidagiga teng:

G^I  G 10^{3 а} Р
 Р 
(31)

0 0 _ρ
к.туб у

u xolda (8.2) tenglamani quyidagicha yozishimiz mumkin:

(G ^I  10^{3 а} Р
_{)  ln} ^Pк.туб _

0 _ρ к.туб _Р

_у

3 ^{а  Рк.туб  Ру 
Р}к.туб
^Pк.туб

ρ
 10 ^

^  ln
2 _ Р_у
 R₀  ln

Р
у

bu erda a- eruvchanlmk koeffisienti
Ko’targich optimal rejimda ishlagandagina bir tonna suyuqlikni ko’tarish uchun eng kam energiya sarflanadi va bu xolda gaz sarfi ancha kam bo’ladi.
Quduq tubidagi bosim to’yinish bosimidan yuqori bo’lsada gaz neft arlashmasi quvur uzunligi bo’yicha xarakatlanmasdan, ma’lum oraliqda xarakatlanadi.

_{L  H } ^Рк.туб ^{ Р}туй
¹ ρ  g
(32)

Oxirgi favvoralanish davrida ko’targich optimal debit rejimida ishlayotganda favora quvuri diametri A.P. Krыlov formulasi orqali quyidagicha topiladi:

d 

bu erda d-favvora quvuri diametri, mm L- favvora quvuri uzunligi, m ρ –neft zichligi, t/m³

g-ogirlik kuchi tezlanishi, m/s²
(33)

R_bosh - faavvoralanishning oxirgi davrida favvora quvuri tizmasi bashmagidagi bosim, N/m² Q_opt – optimal debit, m³/sutka.
Agar hisob – kitoblar natijasida olingan diametr standart diametrlarga to’g’ri kelmasa, u xolda yaqin standart diametr tanlanadi yoki pogonali quvur tizmalaridan, ikki-xil o’lchamli qo’llaniladi. Bu xolda quvurlar tizmasi uzunligi quyidagicha aniqlanadi:

l  L  ^{d  d1}
d₂  d₁
(34)

bu erda: l – tizmaning yuqori qismining uzunligi, ya’ni kata diametrli quvur uzunligi m da ; L - tizmaning umumiy uzunligi, m ; d – hisob-kitob buyicha olingan diametr, m ; d₁ – quvurning yaqin kichik standart diametri (pastki pogonaning), m ; d₂ – quvurning yaqin kata standart diametri (yuqori pogona uchun), m ; d₂> d >d₁
Hisob-kitob natijasida olingan favora quvuri diametri (favoralanishning oxirgi davri uchun) quduqning boshlang’ich debitini olishga ham imkon yaratadi. SHuning uchun tanlangan quvurning maksimal o’tkazish kobiliyatini aniklaymiz

бош
1,8  a³ Р
Q 

• 
  Р_у
  

_1,5
(35)

max
_ρ1,5 _{ L}1,5

Favvoralanishning boshlang’ich davrida ko’taruvchi quvur o’tkazish kobiliyati kata bo’lsa, u xolda boshlang’ich davri uchun ko’taruvchi quvur diametri quyidagicha aniqlanadi:


d   (36)

Hisob-kitoblar natijasida olingan diametr favvoralanishning boshlang’ich davridan oxirgi davrigacha yuqori FIK bilan ishlamaydi. Favvoralanish davri ham kiskaradi. SHuning uchun boskichma-boskich kichik diametr (50, 38 va 25 mm) larga o’tib boriladi.Bu erda ishqalanishda yukotilish keltirilmagan, lekin ular yuqorida ko’rsatib o’tilganidek quduqdagi suyuqlik ustuni bosimidan juda kichkina. R_k.tub > P_tuy da gaz faktori o’zgarmas koladi. U bir tonna neft tarkibida erigan gaz miqdoriga teng. Konlarni ishlatish jarayonida quduq tubi bosimini pasaytirishga to’g’ri keladi. (33) tenglamadan ko’rinib turibdiki R_k.tub ni kamaytirsak L₁ oshadi. Bundan ma’lumki R_k.tub

= P_tuy bo’lganda L₁ o’zining eng baland ko’rsatkichiga erishadi va unda L₁ N ga teng bo’ladi.
Favvoralanishnig eng kichik bosimini quyidagi standartdan aniqlanadi: (29) Tengsizlikning chap qismi effektiv ta’sir kiluvchi gaz faktori G_ef. Bu tengsizlikning ung tomonini R_o ni R_opt ga almashtirish natijasida quyidagicha yozish mumkin:

1,2 10^5  h  L  ρ
1,2 10^2  LL  h

^Rопт ^ 0
d ^0,5  h  lg ^P1
P₂
G_эф 
d ^0,5  h  lg ^Pтуй
Р_у
(37)

bu erda: L – quduq ustidan quduq bo’bidagi tuyinish bosimiga R_tuy teng bo’lgan oraliqdagi masofa .