|
5.15-rasm. Membranali sath signalizatorining sxemasi
embranali sathoʻlchagichlar sochiluvchan yopishmaydigan moddalarning chegaraviy sathlarini oʻlchash va signal berishda keng tarqalgan. Bunker devoriga mahkamlanadigan sochiluvchan modda sathini membranali signallovchida (5.15- rasm) sochiluvchan moddalarning bosim kuchi qattiq metall disk 2 li rezinalangan matodan qilingan egiluvchan membranaga ta’sir qiladi va prujina 3 ning kuchini yengib, uni siljitadi. Bu siljish korpus 5 ning ichida joylashgan mitti almashlab ulagich 4 ning elektr kontaktlarining ulanishiga olib keladi. Kontaktlar membrana ustidagi sochiluvchan kontaktli yoki kontaktsiz ulagichga ta ’siri prinsipida ishlaydi.
Kontaktli-mexanik (mayatnikli) sath signalizatorlari idishga tushayotgan sochiluvchan moddalarning ta’siri ostida sezgir elementning (sharnirli yoki egiluvchan osma ko‘rinishda ishlangan plastina yoki qalqovich) va uning kontaktli yoki kontaktsiz ulagichga ta’siri prinsipi bo‘yicha ishlaydi.
Vaznli sathoʻlchagichlari sochiluvchan moddalarning bunkerga solinishi va undan to‘kilishi bir me’yorda bajariladigan hollarda ishlatiladi. 0 ‘zgartkich sifatida turli vaznli qurilmalar qoʻllaniladi. Vaznli sathoʻlchagichlarda 0 ‘zgartkich sifatida messdozalar ishlatilishi mumkin. Bu yerda, bunker tayanchiga ko‘rsatiladigan bosim o‘lchanadi. Bu holda bosim bunkerni modda bilan toidirish funksiyasidan iborat. Bir xillashtirilgan chiqish signalli bosimni (yoki kuchni) oʻlchashning zamonaviy vositalaridan foydalanish bunday idishlardagi sathni nazorat qilishga va rostlab borishga imkon beradi. Hozirgi paytda datchik sifatida nominal yuklanish 10 dan 10000 kGk gacha boʻlgan kuchni oʻlchovchi tenzorezistorli datchiklardan foydalaniladi.
Oʻlchashning barcha elektrik usullari ichida sigʼimli usul ko‘proq qoʻllaniladi. Turli xil sigʼimli sath signalizatorlari sanoatda bunkerlarni, idishlami va boshqa texnologik qurilmalarning toʻlishini signallash uchun keng qoʻllaniladi.
Idishlardagi sochiluvchan moddalarning yuqori va quyi sathlarini nazorat qilish uchun bitta (BKS-2.1) yoki ikkita (BKS-2.2) sath datchiklari bilan bir komplektdagi BXS-2 bloki asosida qurilgan sath signalizatorlari (rele) o‘zini oqladi. Nazorat bloklari uchqundan xavfsiz qilib ham chiqariladi (BKS- 24 turidagi).
Sath signalizatorlari sifatida oʻlchashning rezonans sxemali (ko‘prikli emas) sigʼimli signalizatorlaridan foydalanish mumkin, masalan, ESU-1, ESU-2 va boshqa turlaridan.
B
.
unday qurilmalarda elektrod 1 va bunker devori 2 (5.16-rasm) dan tuzilgan sigʼimli o ‘zgartkich induktivlik g‘altagi L bilan birga tebranish konturini tashkil etadi. Uning rezonans chastotasi o‘zgartkich sigʼimi bilan, ya’ni sathning qiymati bilan aniqlanadi. Konturning rezonans chastotasi bilan generator G ning kuchlanish chastotasi (sathning chegaraviy qiymatiga mos kelgan) ustma-ust tushsa, R rele signalizatsiya sxemasini ulaydi.
Akustik sath signalizatorlari zarrachalar oʻlchami 2 dan 200 mm gacha boʻlgan sochiluvchan va boʻlakli moddalarning sathini kontaktsiz avtomatik signalizatsiyalash uchun qoʻllaniladi. EXO turidagi signalizator akustik o‘zgartkichdan, uzatuvchi o‘zgartkichdan va releli chiqishdan iborat. Signalizatsiya oraligʼiga bogiiq holda turli xil akustik o‘zgartkichlar qoʻllaniladi. Sathdan qaytgan impulslar generatordan kelayotgan impulslardan vaqt oraligʼining farqi bilan belgilanadi. Keyin moslashish sxemasidan chiqish signali chiqish qurilmasiga keladi, u yerda rele qurilmasini ishga tushuruvchi o‘zgarmas tokning chiqish kuchlanishi shakllanadi.
Sath oʻlchashning bir qator uslub va vositalari (radioizotopli, rezonansli, konduktometrik va boshq.) mavjud boʻlib, ular qurilmasi murakkab boʻlganidan yoki oʻlchanayotgan muhitning tavsifiga ko‘p jihatdan bogʻliqligidan, yoki oziq-ovqat mahsulotlariga ta ’sir ko'rsatishi mumkin boʻlganligidan sanoatda amalda deyarli qoʻllanilmaydi, shunga qaramay ular yuqori metrologik xossalarga ega.
Sath deb texnologik apparatning ishchi muhit — suyuqlik yoki sochi- luvchan jismlar bilan to'ldirilish balandligiga aytiladi.
Ishchi muhit sathi texnologik parametr hisoblanib, bu parametr axborot texnologik apparatning ish rejimini nazorat qilish, aynm hollarda ishlab chiqarish jarayonini boshqarish uchun zarurdir. Sath o'lchash vositalari satho'lchagichlar deb ataladi.
Suyuqlik va sochiluvchan moddalar sathini o'lchash texnologik jarayem- larni avtomatlashtirishda muhim ahamiyatga ega. Sathni o'lchash moddaning idishdagi miqdorini aniqlash va texnologik jarayonda ishrirok etayotgan ishlab chiqarish uskunasida sath holatini nazorat qilishdan iborat.
Ishlash xarakteri jihatidan sathni o’lchagichlar uzluksiz va uzlukli (releli) bo'ladi, Releli satho'ichagichlar moddaning sathi ma’lum balandlikka yetganda ishlay boshlaydi, ular signal izatsiy a maqsadida ishlatiladi va sath signa liza tori de yi ladi.
Ru asboblar ishlash prinsipi va tuzilishi jihatidan bir-biridan farq qiladi, Masalan, suyuqlik sathini o'lchashga mo'ljallangan asboblarning ko'pi sochiluvchan moddalar sathini o'lchash uchun yaroqsiz, usti ochiq (atmosfera bosimi) idishlarda ishlatiladigan asboblar esa yuqori bosimda ishlaydigan idishlar uchun yaroqsizdir va hokazo,
Sathni nazorat qilish asboblari shkalali va shkalasiz bo'ladi. Shkalasiz asboblar, odatda, ikkilamchi asboblar bilan birga ishlaydi yoki sat lining chegarasi haqida mustaqil signal beradi.
Jadvalda o'lchash diapazoniga ko'ra satho'ichagiclilar keltirilgan
Do'stlaringiz bilan baham: | 
