Nazariy mashG‘ulot materiallari

ТАБИАТ БИЛАН ТАНИШТИРИШ ЖАРАЁНИДА ТАРБИЯЧИГА ҚЎЙИЛАДИГАН ТАЛАБЛАР.

O‘zbekiston Respublikasi birinchi Prezidenti I.A.Karimov Oliy Majlisning IX sessiyasida so‘zlagan «Barkamol avlod - O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori» deb atalgan nutqida ikkinchi masala sifatida tarbiyachiga alohida to‘xtalib o‘tilgan. Prezident o‘z nutqida tarbiyachilarning o‘zlariga zamonaviy bilim berish, ularning ma’lumotini, malakasini oshirish kabi paysalga solib bo‘lmasligini alohida ta’kidlab o‘tadi. Shu bilan birga bugunga kunda maktabgacha ta’lim muassasasi tarbiyachilarining tabiatga doir bilimlarini tarbiyalanuvchilar o‘rtasida samarali targ‘ib etishlarida ularning ekologik madaniyatga ega bo‘lishlari alohida ahamiyat kasb etadi. Tarbiyalanuvchilarda tabiat bilan tanishish va unga ehtiyotkorona munosabatni shakllantirish bevosita tarbiyachinin zimmasiga tushganligi bois ham ularni tarbiyalanuvchilarni tabiat bilan tanishtirish ishiga tayyorlash bugungi kunda o‘ta dolzarb masala sanaladi.
Maktabgacha ta’lim tashkilotlari tarbiyachilaridan bolalarni tabiat bilan tanishtirish uchun tabiat haqidagi turli fan sohalaridagi katta bilim zahiralariga ega bo‘lishlari, ularning rivojlanish qonuniyatlarini tushunishlari, aql sohasi(noosfera)ning imkoniyatlarini to‘g‘ri baholay olishlari, tabiatda yuz beradigan predmet-hodisalar orasidagi aloqadorliklarni izoxlay olishlari talab etiladi. Ayniqsa, o‘zi yashab turgan joy tabiati: fasl almashinuvlarini kuzata olishi, kalendar tuza olishi, o‘simlik va gullarni ko‘paytirish ko‘nikmasiga egallashga o‘rganishi muhim.
Bolalarda tabiatga faol va ehtiyotkorona munosabatni tarbiyalash maktabgacha ta’lim muassasasida mavjud bo‘lgan hayvon va o‘simliklarni oziklantirishga yordam beradi. Tarbiyachidan jonli tabiat burchagini tashkil etish, o‘simlik va hayvonlar uchun ularning tabiatda yashashlariga yaqin shart-sharoitlar yaratishga oid bilim va malakalari talab etiladi. Bundan tashqari u maktabgacha ta’lim muassasasi yer maydonchasi va tabiat burchagida o‘simliklarni sug‘orish va hayvonlarni boqishning agrotexnik usullari bilimini egallay olishi lozim.
Tarbiyachining namunasi bolalarda mehnat ko‘nikmalarini tarbiyalashda hal etuvchi ta’sir ko‘rsatadi. Bolalarda tabiat haqidagi bilimlarni shakllantirish jarayonida tarbiyachining o‘zi tabiat go‘zalliklarini ko‘ra olishi va tabiatda go‘zallik yaratish ishtiyoqiga ega bo‘lishi katta ahamiyatga ega. Zarur bilim va ko‘nikmalarni egallab qolmasdan, tabiat bilan tanishtirish shakl, metod va vositalaridan foydalana olishni ham o‘zlashtirishi talab etiladi.