Nizomiy nomidagi Tashkent Davlat Pedagogika Universiteti Sirtqi Yo’nalish Tarix Fakulteti talabasi Yusupjanov Javokhirning Ekologiya Fanidan tayorlagan prezintatsiyasi

Ekologiya fanining bo’limlari haqida

• Ekologiyaning rivojlanishi, sanoat, qishloq xo’jaligining taraqqiyoti natijasida inson salomatligiga ziyon yetkazishni aniqlaydigan, ekologik ofatlarning oldini olishni o’rganadigan yo’nalishlar: “Odam ekologiyasi”, “Qishloq xo’jalik ekologiyasi”, “Transport ekologiyasi”, “Sanoat ekologiyasi”, “Tabobat ekologiyasi”, “Geoekologiya”, “Qurilish ekologiyasi” kabi fan tarmoqlari kelib chiqmoqda. Hozirgi vaqtda ekologiya quyidagi bo’limlarga bo’linadi Autoekologiya (Schrotes, 1896)- tur vakillarining ekologiyasi; Demekologiya (yoki demokologiye; Schwertinger, 1963)- populyatsiyalar ekologiyasi; Eydekologiya (eidos-tur)-turlar ekologiyasi; Sinekologiya (Schrotes, 1902)- tirik organizmlar jamoasi, uyushmasi birligining ekologiyasi Umumiy ekologiyadan turli ekologiyalar, ekologik yo’nalishlarayrim fanlarning bo’limi sifatida rivojlanmoqda, jumladan: 1.Fiziologik ekologiya- tirik organizmlar (mikroorganizmlar, o’simliklar, hayvonlar, odamlar)ning yashash joyiga moslashishi ta’sirida kelib chiqadigan fiziologik organizmni o’rganadi. 2.Paleekologiya tabiatdan yo’qolib ketgan organizmlar, turlar, guruhlarning ekologiyasini o’rganadi; 3. Evolyutsion ekologiya- tabiatda populyatsiyaning o’zgarib, rivojlanib turishini ekologik mexanizmlari; 4.Morfologik ekologiya – tirik organizmlarning yashish sharoiti ta’siri natijasida, ularning tanalarining tuzilish qonunlarini o’rganadi; 5.Dengiz va chuchuk suv ekologiyasi- gidroekologiya- turli suv havzalarida uchraydigan tirik organizmlarning o’sish, rivojlanish, ko’payish, tarqalish qonunlarini o’rganadi; 6. Odam ekologiyasi- insonning tabiiy holati, unga salbiy va ijobiy ta’sir qilayotgan ekologik omillarning mohiyati, uning sog’ligi, tabiatdagi o’rni va rolini o’rganadi; 7. Ijtimoiy ekologiya- jamiyat bilan tabiat o’rtasidagi turli ekologik munosabatlarni o’rganadi Ekologiya o’rganadigan muammolarning har xilligi turli uslublarni qo’llashni talab etadi. Ekologiyada quyidagi, ya’ni dala, labarotoriya, eksperimental va matematik model uslublari qo’llaniladi.