Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни ташкил

1.2. Информатика ўқитувчисининг узлуксиз таълим тизимидаги ўрни. 
Бу каби фанларни ўқитишда таълим муассасалари профессор-
ўқитувчиларидан тинимсиз ўқиш, изланиш ва ўз устида ишлашни талаб 
қилади. Қолаверса, ҳарқандай дарснинг самараси унинг натижаси, яъни 
ўқувчиларда шаклланган билим, кўникма ва малакалар даражаси билан 
ўлчанади, лекин бу натижа кўп жиҳатдан дарс ўтувчи шахс-ўқитувчининг 
тайёргарлигига ва унинг қўллаётган технологияларига ҳам боғлиқ. 
Масалан Австралия мисолида таҳлилни куриб чикамиз
3
: 
Рақамли технологиялар ўқув дастурини тўлиқ ўрганишда Австралия 
миллий ва давлат ҳисоблаш ўқув дастурини глобал доирада танқидий 
таҳлил қилиш фойдадан ҳоли бўлмайди. Бу XXI - асрнинг рақамли 
саводхонлик ва кўникмалар шарҳини ўз ичига олади. Унда Австралия 
ҳисоблаш ўқув дастурини ҳозирги кундаги халқаро бозорда ўзининг 
режаларини 
ечиш 
ва 
шакллантиришда 
интеллектуал 
ҳисоблаш 
тушунчаларини ўсиши ижтимоий жиҳатдан ўрганилган. Иборалардаги 
тартибсизликлар ва хатолик ўқитувчи ва дастур ишлаб чиқувчилар 
томонидан муҳокама қилинади.
МУҲИМ МАСАЛАЛАР (ТАНҚИДИЙ САВОЛЛАР). 
• Австралия ҳисоблаш ўқув дастурида рақамли технологияларни нималари 
шакллантирилган?
• XXI-аср АКТ кўникмалари ва рақамли саводхонлик шароитида ўқув 
дастурлари ва рақамли технология ўқув дастурлари мавжудми? Улар 
қандай холатда?
• Рақамли технология ўқув дастурларида рақамли фикрлаш нима учун 
ташкилотчи сифатида фойдаланилади?
• Рақамли технология ўқув дастурларини жорий этиш учун қандай 
муаммолар мавжуд?
Ўқув режага рақамли технологияларни жорий этиш. 
 
Ўқув режасига киритилган рақамли технологияларни жорий этиш 
жараёни Австралиядаги таълим тизимининг муҳим қадамларидан бири 
ҳисобланади. Хисоб-китоблар натижасида алоҳида фан сифатида 1960 
йилда тақдим этилган бўлиб, мазкур технология қандай ишлашига эътибор 
берилган, чунки ўша пайтда хар қандай технологиянинг самараси ўрганиб 
3
Teaching and Digital technologies big issues and critical questions
Australia, 2015 Cambridge University Pressанглийский English.

---

30 
чиқилган.1970 йилда баъзи бир ўқитувчилар(масалан, Пейперт, 1980) бу 
технологияда дунёга янги назар билан қараш ва тафаккурнинг янги усулини 
ёритиш учун потенциали борлигини кўрган. Шунга қарамасдан 1980-
йилларда компьтерларнинг фойдалиги бир неча мактаб фанларидан симсиз 
иловаларни жорий этишда, жумладан матнларни қайта ишлаш, 
маълумотларни тарқатиш, рақамли слайд-шоу хамда Интернет пайдо 
бўлиши билан WEB-саҳифалар дизайни каби таълимдаги тадқиқод ишларига 
қаратилиши бошланди((Love, 2011). Бундай табиятни тушуниш нуқтаи 
назари (дастурлаш, ахборот, тармоқли ва коммуникацион 
 
тизимларнинг) ишлаши дастурли иловаларни ўрганиш, eventuaily оддий 
компьютер саводхонлиги учун қўлланиши бошлаган, чунки бу дастурлар 
ёрдамида талабалар мустақил таълим олишларига кўмаклашади. 
PowerPoint дастурини қайта ўрганиш туфайли ҳисоблаш техникаси 
сохасида дастурий таъминотни жорий қилиш қизиқишларини қамайишига 
олиб келди(Grant, Маллой & Murphy, 2009) оқибатда ахборот 
технологиялари сохасида ишга жойлашишга ишонч йўқолганини туфайли 
1990 йиллардаги IT-тадқиқодларга қизиқиш камайиб кетишига олиб келди. 
(Garrett, 2004). 
 
1990 йилларда АКТ ва дастурий иловаларни ўрганишга қайта қизиқиш