Операцион кучайтиргич режа

Operatsion kuchaytirgich asosidagi SHmitt triggerini o‘rganish.


Ishning maqsadi: Operatsion kuchaytirgich asosidagi SHmitt triggerini o‘rganish.
"SHmidt triggerlari" deb ataluvchi elektron sxemalarning o‘ziga xos xususiyati ularning uzatish xarakteristikasida (ya’ni chiqish va kirish signallari orasidagi bog‘lanishda) gisterezis halqasining mavjudligidir (1-rasm a,b).
Komparatorning o‘tish xarakteristikasi gisterezis ko‘rinishida bo‘lib uning kengligi ostona kuchlanishidan ikki barobar katta bo‘ladi 2V_TH,
2a-rasm uchun

2b-rasm uchun

Bu erda V_M — chiqishning maksimalь kuchlanishi (napryajenie ogranicheniya ili nasыщeniya).

1-rasm. Trigger SHmitta
Gisterezis halqasi hosil bo‘lishi uchun kuchaytirgich musbat teskari aloqaga ega bo‘lishi kerak (2 a -rasm). Sxemada musbat teskari aloqa R1 va R2 qarshiliklar yordamida hosil qilingan. Gisterezis halqasining kengligi ushbu qarshiliklarning nisbatiga bog‘liq.
Operatsion kuchaytirgichga noinvertirlovchi kirish bo‘yicha R1, R2 rezistorlar yordamida teskari bog‘lanishi kiritilgan komparator keng qo‘llaniladi (1–a rasm)
Bunday komparator gisterezisli o‘tish tavsifiga ega (1–b rasm).

2-rasm.
Bu sxema SHmitt triggeri yoki pog‘ona qurilmasi nomi bilan tarqalgan.

Kirish kuchlanishi U_kirishga tushish U_i.t.qiymatiga ega bo‘lganida sxema U_{chiq mak} -holatiga qayta ulanadi, kirish kuchlanishi qo‘yib yuborish kuchlanishi U_k.yu.gacha kamayganda sxema boshlang‘ich U⁺_chiqmak holatiga qaytadi.
U_o = 0 deb faraz qilib, pog‘ona kuchlanishlari aniqlanadi.

Bundan gisterezis kengligi

Agar U_t= 0 bo‘lsa, trigger sxemasi 3-rasm a, ko‘rinishiga ega bo‘ladi.
Uning pog‘ona kuchlanishlari va gisterezis hududi (3–b rasm) quyidagilarni tashkil etadi:

Bu erda

- teskari bog‘lanish chuqurligi. 6–arasmda ko‘rsatilgan sxema operatsion kuchaytirgich asosidagi generatorlarni
qurishga asos buladi.

3-rasm.
Impulьs rejimida ishlovchi operatsion kuchaytirgichning asosiy ko‘rsatkichlari ishga tushishining kechishi bilan baholanuvchi tezkorlik va chiqish kuchlanishining o‘sish vaqti. Ishga tushishning kechikishi (chiqish impulьsining kechikish vaqti) bir necha mikrosekundni tashkil etadi, chiqish
kuchlanishining o‘sish vaqti esa - mikrosekundning bo‘laklarini tashkil etadi.
Impulьs rejimida ishlashga mo‘ljallangan va umumiy «komparator» nomini olgan maxsus operatsion kuchaytirgichlar yaxshiroq tezkorlikka ega.
Bunday mikrosxemalarning ishga tushishining kechikishi 1 mks dan kam, chiqish kuchlanishining o‘sish vaqti esa mikrosekundning yuzdan bir qismini tashkil etadi.
Integral tranzistorlardagi
sini kamaytirish va operatsion kuchaytirgich sxemasida ularning to‘yinishining oldini olish xisobiga yuqoriroq tezkorlikka erishiladi.