O’ttizinchi variant

O’ttizinchi variant

Topshiriq. Har xil bog’langan gaplardan tuzilgan qo’shma gaplarning tarkibidagi sodda gaplarning tagiga chizing va ularning o’zaro bog’lanish yo’llarini izohlang.

a) Qo’shma gap haqida umumiy tushuncha yozing.

b) Ikkita qo’shma gap tuzing va sintaktik tahlil qiling.

1. U sokin, kamtarin, muomalada nozik, lekin ulug’-sifat, butun olimlar uning ma’lumotini jamiki ilmlarda chuqur ekanligiga qoyil bo’lsalar ham, har yerda tasdiqlasalar ham, Navoiy ma’lumotfurushlik qilmas, ilm sohasida ko’proq o’z nuqsonlaridan gapirardi.(0.) 2. Vohid uyquli ko’zlarini arta-arta perronga chiqqanida, tong nafasi sezilib qolgan, lekin ro’paradagi chorbog’ning ichi hali qorong’u, u yer-bu yerdagi chiroqlar charaqlab turardi. (O.Yo.) 3. Bahor quyoshi ko’kning tiniq feruzasida Hirotning «Gavharshod» madrasasining haybatli gumbazi ustida porlar, gumbazning azamat peshtoqlarining naqshlari shu’lalarda jonli, havoyi bir chamanzor kabi turli tuman, olov ranglar chaqnatar, gumbaz tevaragida kabutarlar, ruvonch bilan inoq o’ynashardi. (O.) 4. Ko’zim qirg’oqda, ammo u yer bo’sh, hyech kim ko’rinmaydi. (O’.Umarbekov) 5. Professor chiqib ketgach, eshik yopilib koridorda vrachlaming oyoq tovushi tinar, yarador esa ko’zlarini yumganicha yotib xayol surardi. 6. Saraton kirgan bo’lsa ham, hamma yoq ko’m-ko’k tog’ cho’qqilarini qalin qor qoplagancha turibdi. (H.Nu’manov, A.Shorahmedov) 7. O’zi sezib turibdiki, bu gaplarga hyech kim quloq solayotgani yo’q, har kim o’z xayoli bilan band edi. (As.M.)

a)Qoʻshma gap haqida umumiy tushuncha