<> O’yin boshlanishidan oldin boshlovchi <>degan savolni o’rtaga tashlagan ma’qul.
Boshlovchi ishtirokchilarning javoblarini flinchartga yozar ekan, ishtirokchilar tomonidan <>so’zini ma’nosini tushunishga harakat qilishlarini odilona baholashi va ushbu masala yuzasidan bildirilgan fikrlar kundalik turmush tarzimizda uchrab turishini ta’kidlab so’ng javoblarni qo’shimcha yangi misollar bilan yanada boshiga harakat qilishi lozim.
Bu o’rinda boshlovchi <>da javobgarlik so’ziga qanday ta’rif berilganligini aytib o’tishi mumkin.Lekin lug’atdagi so’zining ma’nosifaqat bir tushuncha bilan kifoyalanib qolmaydi.Undagi <> tushunchasining izohidan tashqari o’z zimmasiga olingan <>, <>, o’z bo’ynidan javobgarlikni <> qilish, javobgarlikka <>, javobgarlik kimgadir <>kabi javobgarlikka taaluqli umumiy tushunchalar izohi bilan ham yaqindan tanishtirib o’tish kerak.
Lug’atda <> so’ziga biror narsaga javob berish, bo’yin egish, kafil bo’lish qarzni uzish kabi ma’nolar singdirilgan.
Aloxida iqtidorli ishtirokchilar uchun <> so’zining ma’nosi, uning kelib chiqishi (etimologiya) bilan yaqindan tanishtirib o’zagi <>dan iborat <> so’zi o’zbek tiliga qadimdan mavjud ekanligini ba’zi tillarda shu jumladan rus tilida <> so’zi XIX asr oxirida paydo bo’lganligining qayd etilishi so’zining ahamiyatini va unga bo’lgan e’tiborini yanada oshiradi.
Suxbat mavzusiga nisbatan ishtirokchilarning faolligini yanada oshirish maqsadida so’zga tegishli izoh bermasdan avval o’rtaga <> so’zi qanday kelib chiqqan?U qanday paydo bo’lgan? Qani kim javob beradi?>>, deb savol tanlash o’rinli.
<> so’zi tushunchasi haqida to’la-to’kis ma’lumot berilganidan so’ng, <>ning ahamiyati qayt etiladi, keyin boshlovchi tomonidan ishtirokchilarga ushbu sifatni shakllantirish mashqinitaklif etish maqsadga muvofiqdir. Ushbu mashqni bajarish uchun o’qituvchi tomonidan quyidagi yo’riqnoma beriladi: <Quyida yong’indan so’ng butun qolgan va ziyon ko’rmagan 4 ta jihozning ro’yxati berilgan. Bunda qo’shimcha ravishda ixtiyoringizda eshkagibor pufaki qayiqcha ham saqlanib qolgan. U ekinaj a’zolarining saqlash imkoniga ega. Shunindek, bunday holatlarda juda zarur bo’lgan 4 ta narsa ham omon qolgan. Bular bir qutti sigaret, bir necha qutti go’gurt va qog’oz pul.
Har biringizga 15 minutdan vaqt beriladi. Shu vaqt ichida okeanda siz o’zingiz uchun hamda boshqalar uchun javobgarlik ma’suliyatini xis etishingiz kerak. Pasdda berilgan 14 ta jihozdan hayot uchun zarur bo’lgan 4 ta narsani aniqlash lozimki, bu jihozlar yordamida cho’kayotganlarni ham qutqarish mumkin bo’lsin. Bunday tanlash jarayonida eng muhim hisoblangan jihoz 1- o’ringa keyingi muhim jihoz 2- o’ringa undan keyingisi 3- o’ringa va h.k. qo’yiladi.
Shu usul yordamida mavjud barcha jihozlarning o’rni belgilanadi. Oqibatda 14-o’rinli unchalik ahamiyatga ega bo’lmagan jihoz egallaydi.
Endi quyidagi 14 ta jihozni o’z o’rniga qo’yishingiz kerak bo’ladi. Bunda also siz o’zingiz va do’stlaringiz uchun javobgarlik vazifasini olayotganligingizni unutmasligingiz kerak>>. Shundan keyin ishtirokchilarga quyidagi jihozlar ro’yxati havola etiladi.
Kompas
10.Yomg’ir suvini yig’ish uchun katta yuzali timqora plastic (kleenka)
11. Bir necha 80* li Peurto-riko romi
12. Ikki quti shkalad
13. 25 metr neylon yo’g’on arqon
14. bir yashik kanserva
Ishtirokchilar tomonidan tegishli jihozni ajratib olish olish jarayonini bajarilgach, bir qarorga kelib olishlari uchun sinfga yana vaqt beriladi. Ishtirokchilar berilgan vazifani alohida-alohida bajarib bo’lishganidan so’ng, birgalikda hayot uchun yordam beradigan 4 ta asosiy jihozni tanlab olishlari kerak bo’ladi.
Ularning umumiy bir to’xtamga kelishi osonroq bo’lishi uchun ishtirokchilarga quyidagilarni tavsiya qilish mumkin:
o’zini shaxsiy fikrini himoya qilishdan ehtiyot bo’lish, ya’ni o’zini ustun qo’ymasdan, ko’pchili tomonidan qabul qilingan yagona qarorga javobgarlikni olish:
bu qiyin bo’lsa umumiy qarorning ma’qul jihatlarigina qisman qabul qilish
Butun guruh yuqorida qayt etilganlarning eng muhimlarini tanlaganidan keyin shaxsiy natijalarni guruh natijalaribilan solishtirish va tegishli jihozlarni tanlab olgan betaraf guruh fikri bilan qiyoslash foydadanholi bo’lmaydi.
Betaraf guruh tomonidan tanlab olingan jihozlar quyidagilardan iborat:
Soqol olish uchun ko’zgu. U havo va dengiz qutqaruvchilari uchun signal berish vazifasini o’taydi.
Gugurt yoki pul bilan yoqish mumkin bo’lgan neft va gaz qorishmasining ikki litrli idishi. Bu ham qutqaruvchilar e’tiborini tortadigan vositalardan biridir.
<< Kemaning halokatga uchrashi>> mashg’uloti tugaganidan keyin boshlovchi o’z zimmasiga javobgarlik ma’suliyatini olish og’ir paytlar yuzaga kelmay, bu sifat har kishining oilaviy hayotida kundalik turmush tarzining asosiy xususiyatlaridan biri bo’lishi lozimligi alohida qayt etadi.
