Ozbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi

2.3 - topshiriq. Quvvat isrofini aniqlash. (variantlar 3 – jadvaldan olinadi)

Misol: Ochiq mis simdan o’tkazilgan l=500m uzunlikdagi 2 (ikki) simli liniya aluminiy simga almashtirildi. Ikkala xil simning ko’ndalang kesimi bir xil: F=16mm² bo’lib, liniyadan oqib o’tayotgan tok I=100A ni tashkil etsa, iste’molchining qismlaridagi kuchlanishni o’zgarmas saqlash uchun liniya boshidagi kuchlanishni necha Voltga orttirish kerakligi va simlarni almashtirish tufayli yuzaga kelgan qo’shimcha quvvat isrofi aniqlansin ( ).
Yeчиш.
A) l=500m uzunlikdagi mis simning qarshiligi:
r_mis=p_mis * 2 * l/ F=0, 0176 * 2 *125 /16=0,275 Om

B) Mis sim o’tkazilgandagi kuchlanishning pasayishi:

U_mis=I * r_mis=101 * 0.275=27,6 V
V) l = 500 m uzunlikdagi alyumin simning qarshiligi:
r_al=p_al* 2 *l / F=0,0278 * 2 * 125/ 16 =0,434Om ;

G) Alyumin sim o’tkazilgandagi kuchlanishning pasayishi:

U_al= I * r_al=101*0.434 =43,6V ;

D) Liniya boshida orttirilishi kerak bo’lgan kuchlanishning qiymati:

U=U_al-U_mis=42,6-27,6=15 V

G) Liniya mis simdan o’tkazilgandagi quvvat isrofi:

P_mis= U_mis * I =27,6 * 101=2770Vatt

J) Liniya aluminiy simdan o’tkazilgandagi quvvat isrofi:

P_al= U_al * I =42,6 * 101=4270 Vatt

Z) Simlarni almashtirish tufayli yuzaga kelgan qo’shimcha quvvat isrofi:

P=P_al-P_mis=4270 – 2270=2000
2.3 topshiriq variantlari
3 – jadval

Вariant	Talaba F.I.Sh.	l - uzunligi, metr	I - tok, Amper	F-simning ko’ndalang kesim yuzasi, mm^2
20	Odilov Sanjar	125	101	16

Xulosa :
Berilgan ushbu amaliy ishda men barcha shartlarni o’z variantim bo’yicha yechib, hisobladim va hisobotni tayyorladim. Oz uyim energiya sarfini va qancha pul sarflashimni bilib oldim hamda Elektr energiyasi istemoli va Quvvat isrofini hisoblab topdim . Hisoblagan natijalarimga kora quvvat isrofi 150,8 Vt va quvvat koeffitsient 0,097 ekanligini bildim.

Foydalanilgan adabiyotlar:

1.К.Адылов, М.У.Азимов, Э.Н.Бабушкина, Л.Р.Холматова. Тексты лекций по социально-экономическим факторам безопасности жизнедеятельности. Т, «збекистон», 1992.
2.А.S.Каrimov, М. М.Мirhaydarov. Nazariy elektrotexnika.

Foydalanilgan web saytlar :

1. 
   https://pressbooks.bccampus.ca/singlephasetransformers/chapter/paralleling-transformers/
   
2. 
   https://circuitglobe.com/what-is-parallel-operation-of-transformer.html
   
3. 
   http://yorituvchi.ucoz.net/news/transformatorlar/2017-04-12-23
   
4. 
   https://uz.wikipedia.org/wiki/Transformator