O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi muqimiy nomidagi qo‘qon davlat pedagogika instituti fizika-matematika fakulteti

Interaktiv elektron doska

Interaktiv doska – bu kompyuterdagi tasvirlarni proektor orqali namoyish etadigan sensorli ekrandir. Maxsus dasturiy ta’minot matn, rasm, video va audio ma’lumotlar va ob’ektlar, hamda Internet-resurslar bilan ishlash va ular ustiga yozuv va izohlar tushirish imkonini beradi. Interaktiv doska nafaqat taqdimot ko‘rinishidagi ma’lumotlarni, balki barcha turdagi ma’lumotlarni berish bilan birga odatiy matn yozish (konspekt qilish)ni bartaraf etib, vaqtdan unumli foydalanish imkoniyatini beradi. Tinglovchilar dars yakunida dars jarayonida keltirilgan barcha ma’lumotlar va yozuvlarni fayl ko‘rinishida yozib olish va undan keyinchalik ham foydalanish imkoniyatiga ega bo‘lishadi. Interaktiv doskalar ma’lumot olish samaradorligini oshiradi.

Barqarorlashib ulgurgan interaktiv texnologiyalarning dunyobozori mavjud bo‘lib, uning o‘z etakchilari va o‘rtamiyonalari mavjud. Ularning hammasi ham biznes, ta’lim, tibbiyot va boshqa sohalar uchun texnologiyalar ishlab chiqadi. To‘lig‘icha buyurtmachiga yo‘nalgan kompaniyalarning paydo bo‘lishi soha rivojiga qo‘shimcha impuls bag‘ishladi. Endilikda bu kabi kompaniyalar ishi mijozlar fantaziyasi va mablag‘lari byudjetiga bog‘liq bo‘lib qoldi. Interaktiv jihozlar ishlab chiqarishda dunyoda etakchilik qilayotgan Prometheam (Buyuk Britaniya, Activboard interfaol sinf doskalari), Interwrite Learning (AQSH, Interwrite tm Board), Smart Technologies Inc (Kanada, SMART Board), Hitachi (YAponiya, Hitachi Starboard IT)), Polyvision (Koreya, Poly Vision IT), Panasonic (YAponiya, Panasonic Panaboard nusxa ko‘chiruvchi va interfaol doskalar) va boshqalar nafaqat interaktiv qurilmalarni boshqarishni, mashg‘ulotlar davomida ilovalar yaratish va boshqa funksiyalarni, balki anchagina samarador ishlashni ham tutib turadigan ixtisoslashtirilgan dasturiy ta’minotni taklif qilishadi. Ta’lim oluvchilar kabi o‘qituvchi ham ma’ruza konspektining yoki boshqa mashg‘ulotning istalgan o‘rniga, muhim jihatlarni yodga olish, xotirada tiklash uchun qatnashishi mumkin, konspektning o‘zi esa harakatlar ketma-ketligi va real mashg‘ulotning umumiy muhitini qayta yaratadi. Bunday o‘quv materialining jiddiy farqi ularning samaradorligidan iborat: o‘qituvchi materialning (matn, grafik, interfaol) sharhlab berish va mustahkamlash zarur bo‘lgan o‘rinlariga e’tiborini jamlaydi, materialni passiv taqdim qilish bilan taqqoslaganda yaxshiroq tushunish va o‘zlashtirishga erisha boradi.

Interfaol doskalarda qo‘llanadigan texnologiyalar to‘rt asosiy tipga bo‘linadi: