O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi

Nomlari	Tashkil etilgan vaqti va vazifasi
Qisqacha tavsifi
Qo’riqxonalar
1.	Chotqol tog’-o’rmon biosfera	1947 yil. G’arbiy Tyanshanning to ekotizimlarini saqlash va atrof-muhit holati ekologik monitoringi. 1995 yilda biosfera qo’riqxonalari tizimiga kiritilgan	Toshkent viloyatining Chotqol tizmasining g’arbiy yonbag’rida joylashgan. Maydontol va Boshqizilsoy uchastkalaridan iborat. Umumiy maydoni- 35724 ga, shundan 6586 tasi rmon bilan qoplangan. Flora –221 tur sut emizuvchilar, qush, reptiliya, suvda-quruqda yashovchilar va baliqlardan tashkil topgan. Kamyob va alohida muhofaza ostiga 23 tur qushlar olingan.
2.	Hisor tog’-archazor	1983 yil. Hisor tizmasi tabiiy majmualari va ekotizimlarini saqlash	Qashqadaryo viloyatining Yakkabog’ va Shahrisabz tumanlari hududida joylashgan. (Hisor tizmasining g’arbiy yonbag’rida). Maydoni-80986 ga, shundan 12203 gasi o’rmon bilan qoplangan, 27450 gasi o’tloq bilan band. Qo’riqxonada 253 tur hayvonlar yashaydi. Qushlarning 24 ta kamyob turi bor. O’simliklar 870 turdan ortiq.
3.	Zomin tog’-archa	1960 yil. Archa o’rmonlari va u bilan hamjamoa hayvonot olamini muhofaza qilish va ilmiy- tadqiqot	1926 yilda ushbu hududda O’zbekistonda birinchi Guralash qo’riqxonasi tashkil etilgan; 30- va 40 – yillarda o’rmon xo’jaligi tarkibidan chiqarilgan. Jizzax viloyati Zomin tumani hudida Turkiston tizmasining barida joylashgan. Maydoni – 26840 ga, shundan 11322 gasi o’rmon bilan qoplangan. Hudud dengiz sathidan 1750 m balanlikda.
4.	Baday-to’qay tekislik- tqay	1971 yil. Amudaryo oqimi tartibga solingan sharoitda to’qay rmonlari va hayvonot olamini saqlash	Quyi Amudaryoning o’ng sohilida Qoraqolpog’istonning Beruniy va Kegeyli tumanlari hududida joylashgan. Maydoni – 6462 ga, 70 %i tqaydan iborat. Florasi –103 tur; faunasi tarkibi –160 umurtqali hayvonlardan iborat. 1970 yildan Buxoro bug’isini tiklash yo’lga qo’yilgan.
5.	Qizilqum vodiy-tqay	1971 yil. Amudaryoning rta oqimidagi tqay rmonlari va hayvanot olamini saqlash	Amudaryo o’ng sohilida va Orolda, Buxoro viloyatining Romiton, Xorazm viloyatining Dstlik tumanlari hududida joylashgan. Maydoni 10311 ga, shundan 5144 gasi rmon bilan qoplangan, 6964 gasi qumlikdan, 3177 gasi daryo qayiridan iborat. Florasi – 103, faunasi – 197 turdan iborat blib, 37 turi sut emizuvchilar, 23 turi pentiliyalar.
6.	Zaraf-shon vodiy- to’qay		Zarafshon bo’yida 45 km. masofada Bulunur va Jomboy tumanlari hududida joylashgan. Maydoni 2552 ga, shundan 868 gasi rmon bilan qoplangan. Flora vakillari 308, umurtqalilar 240 turni tashkil etadi. simliklari ichida 18 tur buta-daraxt mavjud. Asosan Zarafshon qirovuli muhofaza qilinadi.
7.	Nurota tog’-yonoqzor	1975 yil tashkil etilgan. Grek yonoi va qim-matli genofond-ni saqlash, Severtsov qo’yini muhofaza qilish	Nurota tog’lari shimolida Jizzax viloyatining Forish tumanida joylashgan. Maydoni – 17752 ga, shundan 2529 gasi o’rmon bilan qoplangan. Hudud relefi 400m dan 2100 m gacha dengiz sathidan balandda. Hayvonot olami 246 turdan iborat.
8.	Kitob geologik	1978 yil palentalogik-stratigrafik ob’ektlarni muhofaza qilish va rganish	Kitob tumanida joylashgan, maydoni – 5378 ga. Bu yerning geologik tarixini o’rganuvchi yagona qo’riqxona. Florasi 500 turdan ortiq, faunasi tarkibi 21 tur sut emizuvchilar, 120 tur qushlardan iborat.
9.	Surxon to-rmon	1987 yil buyurtma asosida tashkil topgan. Ko’hitang tizmasi ekotizimlarini saqlash	Maydoni – 23802,3 ga, 800 tur simliklar, 290 tur qushlar, 37 tur sut emizuvchilar uchraydi. Asosan burama shohli echki, tog’ qo’yi, Old Osiyo qoplani muhofaza qilinadi.