O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti jismoniy madaniyat fakul’teti “Jismоniy madaniyat nazaryasi va metodikasi” kafedrasi «Spоrt va harakatli o’yinlarni o’qitish metodikasi»

II. Asosiy nazariy qism (ma’ruza mashg‘ulotlari)

II.I. Fan tarkibiga quyidagi mavzular kiradi:
1-Voleybol o‘yinining kelib chiqishi, qoidalari va O’zbekistonda rivojlanishi tarixi

2- Voleybol l o‘yin taktikasi tasnifi

3- Voleybol o‘yin texnikasi tasnifi

Ma’ruza mavzularining soatlar bo‘yicha taqsimlanishi

№	Ma’ruzalar mavzulari		Dars soatlari hajmi
III-semestr
		Voleybol o‘yinining kelib chiqishi, qoidalari va O’zbekistonda rivojlanishi tarixi.	2
		Voleybol o‘yin taktikasi tasnifi.	2
		Voleybol o‘yin texnikasi tasnifi.	2
		Jami	6

III. Amaliy mashg‘ulotlarni tashkil etish bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiyalar

Amaliy mashg‘ulotlar uchun quyidagi mavzular tavsiya etiladi:

Amaliy mashg‘ulotlarining soatlar bo‘yicha taqsimlanishi

№	Amaliy mashg‘ulotlar mavzulari	Dars soatlari hajmi
III-semestr
	Voleybol o‘yinida harakatlanish texnikasini o‘rgatish.	2
	Voleybol o’yinida himoyada holat va harakatlanishlar.( yurish, yugurish, sakrash, burilish)	2
	Voleybol o’yinida hujumda holat va harakatlanishlar.( yurish, yugurish, sakrash, burilish) Ikki tomonlama o’yin	2
	Voleybol o’yinida to’pni pastdan to‘g‘ri o’yinga kiritish texnikasini o’rgatish	2
	Voleybol o’yinida to’pni yuqoridan to‘g‘ri, o’yinga kiritish texnikasini o’rgatish.	2
6	Voleybol o’yinida to’pni yondan yuqoridan, o’yinga kiritish texnikasini o’rgatish. Ikki tomonlama o’yin	2
7	Voleybol o’yinida sakrab to‘g‘ri to‘p kiritish, texnikasini o’rgatish	2
8	Voleybol o’yinida yuqoridan ikki qo’llab to’p uzatish texnikasini o’rgatish.	2
9	Voleybol o’yinida pastdan ikki qo’llab to’p uzatish texnikasini o’rgatish.	2
10	Voleybol o’yinida yuqoridan ikki qo’llab to’pni qabul qilish texnikasini o’rgatish. Ikki tomonlama o’yin	2
11	Voleybol o’yinida pasdan ikki qo’llab to’pni qabul qilish texnikasini o’rgatish.	2
12	Yakka holda to’siq qo’yish texnikasini o’rgatish.	2
13	Guruh bo’lgan holda to’siq qo’yish texnikasini o’rgatish.	2
14	2 – 3 – zonlardan guruh bo’lib to’siq qo’yish texnikasiga o’rgatish.	2
15	2 - 3 – 4 – zonlardan guruh bo’lib to’siq qo’yish texnikasiga o’rgatish.	2
16	Hujumkor zarba berish harakatlariga o’rgatish.	2
17	Hujumkor zarba berish texnikasini (4-3-2-zonalardan sakrab to’g’riga) o’rgatish. Ikki tomonlama o’yin.	2
18	Hujumkor zarba berish texnikasini (4-3-2-zonalardan sakrab gavdani chapga o’ngga burab) o’rgatish. Ikki tomonlama o’yin.	2
19	Voleybol o’yinida (hujumda) aldamchi harakatlar texnikasini o’rgatish.	2
20	Hujumda va himoyada guruh bo’lib harakatlanish texnikasini o’rgatish.	2
21	Hujumda harakatlanish taktikasini o’rgatish.	2
22	Himoyada taktik harakatlarga o’rgatish. Ikki tomonlama o’yin.	2
23	Hujumda guruh bo’lib harakatlanish taktikasini o’rgatish.	2
24	Himoyada guruh bo’lib harakatlanish taktikasini o’rgatish.	2
	Jami	48

IV. Seminar mashg‘ulotlarni tashkil etish bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiyalar

Seminar mashg‘ulotlari uchun quyidagi mavzular tavsiya etiladi:

№	Seminar mashg‘ulotlar mavzulari	Dars soatlari hajmi
III-semestr
1.	Voleybol o‘yinining kelib chiqishi, qoidalari va O’zbekistonda rivojlanishi tarixi	2
2.	Voleybol o‘yin taktikasi tasnifi	2
3.	Voleybol o‘yin texnikasi tasnifi	2
	Jami	6

5. 
   Mustaqil ta’lim va mustaqil ishlar.
   

Talaba mustaqil ta’limni tayyorlashda muayyan fanning xususiyatlari hisobga olgan holda quyidagi shakllardan foydalanish tavsiya etiladi.

• 
  darslik va o‘quv qo‘llanmalar bo‘yicha fan boblari va mavzularini o‘rganish;
  
• 
  tarqatma materiallar ma’ruzalar qismini o‘zlashtirish;
  
• 
  maxsus adabiyotlar bo‘yicha mavzular ustida ishlash;
  
• 
  talabaning o‘quv, ilmiy-tadqiqot ishlarini bajarish bilan bog‘liq bo‘lgan fanlar bo‘limlari va mavzularini chuqur o‘rganish;
  
• 
  faol va muammoli o‘qitish uslubidan foydalaniladigan o‘quv mashg‘ulotlari;
  
• 
  masofaviy ta’lim.
  

Mustaqil ta’lim uchun tavsiya etiladigan mavzular:

№	Mustaqil ta’lim mashg‘ulotlar mavzulari	Dars soatlari hajmi
III-semestr
1.	Voleybol o’yinining vujudga kelish tarixi	2
2.	Voleybol sport turning rivojlanish tarixi	2
3.	Voleybol sport turning O’zbekistonga kirib kelishi	2
4.	Voleybol sport turning O’zbekistonda rivojlanishi	2
5.	Voleybol o’yinining O’zbekistonda va jahonda rivojlanishi tarixi	2
6.	Voleybol sport turida olimpiya,jahon va yevropa chempionatlari o’tkazilishi	2
7.	Voleybol bo’yicha O’zbekiston chempionati va uch bosqichli sport musobaqalarini o’tkazilishi	2
8.	Voleybol o‘yinida harakatlanish texnikasi	2
9.	Voleybol o‘yinida harakatlanish taktikasi	2
10.	Voleybol o‘yinida hujumda harakatlanish texnikasi	2
11.	Voleybol o‘yinida himoyada harakatlanish texnikasi	2
12.	Voleybol o‘yinida hujumda harakatlanish taktikasi	2
13.	Voleybol o‘yinida himoyada harakatlanish taktikasi	2
14.	Guruhli hujum texnikasi	2
15.	Guruhli himoya texnikasi	2
16	Voleybolda to’p bilan bajariladigan harakatlar	2
17	Voleybol o’yinida to’pni pastdan to‘g‘ri, yuqoridan to‘g‘ri o’yinga kiritish texnikasi	2
18	Voleybol o’yinida to’pni yondan yuqoridan,sakrab to’g’rio’yinga kiritish texnikasini o’rgatish	2
19	To’p uzatish texnikasi	2
20	2-zonadan 4-zonaga yuqoridan to’p uzatish texnikasi	2
21	O’yinga kiritilgan to’pni qabul qilish texnikasi	2
22	Hujumkor zarbani qabul qilish texnikasi	2
23	Turli zonalardan amalga oshiriladigan hujum zarbasiga yakka to’siq qo’yish	2
24	Turli zonalardan amalga oshiriladigan hujum zarbasiga guruhli to’siq qo’yish	2
25	Voleybol o’yin taktikasi	2
26	Voleybol o’yinida hujum va himoya taktikasi	2
27	To’pni qabul qilish hamda uzatish taktikasi	2
28	Hujumda guruhli taktik harakatlar	2
29	Himoyada guruhli taktik harakatlar.	2
30	Voleybol o’yinida kombinassion hujum tashkil qilish taktikasi	2
	Jami	60

Mustaqil o‘zlashtiriladigan mavzular bo‘yicha talabalar tomonidan referatlar tayyorlash va uni taqdimot tarzida himoya qilish tavsiya etiladi.

VI. Fan o‘qitilishining natijalari (shakllanadigan kompetensiyalar)

Fanni o‘zlashtirish natijasida talaba:

- sport va harakatli o‘yinlarni o‘qitish metodikasi fanining maqsadi hamda vazifalari; harakatli o‘yinlar tarixi va qisqacha tushuncha, turkumlari, rivojlanish bosqichlari va pedagogik ahamiyati; harakatli o‘yinlarni bolani yoshiga mos holda tanlash, tahlil qilish va o‘tkazish metodikasi; harakatli o‘yinlarni tashkil qilish va o‘tkazish metodikasi; sport bayramlarini o‘tkazishda harakatli o‘yinlardan foydalanish, - sog‘lom turmush tarzini shakllantirishda sportning o‘rni va ahamiyatini bilishi; sport o‘yinlari va uni o‘qitish metodikasi fanining maqsadi hamda vazifalari; sport o‘yinlari

(basketbol, voleybol, gandbol, futbol) ni kelib chiqishi va rivojlanish tarixi; O‘zbekistonda rivojlanishi; o‘yin texnikasi tasnifi; o‘yin taktikasi tasnifi; maydon o‘lchamlari, jihozlari va o‘yin qoidalari haqida tasavvur va bilimga ega bo‘lishi;

• 
  harakatli o‘yinlarni darsning asosiy qismiga mos holda tanlash va tahlil qilish; kichik, o‘rta va katta yoshdagi bolalarga beriladigan harakatli o‘yinlarni o‘rgatish; estafetali harakatli o‘yinlar, nutqni rivojlantiruvchi harakatli o‘yinlar, suvda o‘ynaladigan harakatli o‘yinlar, darsdan tashqari o‘ynaladigan harakatli o‘yinlar, harakatli o‘yinlar orqali sport o‘yinlari elementlarini, jismoniy sifatlarni rivojlantiruvchi harakatli o‘yinlar, sog‘lomlashtiruvchi hamda hordiq chiqaruvchi harakatli o‘yinlarni o‘rgatish;
  

• 
  basketbol o‘yinida holat va harakatlarga o‘rgatish; basketbol o‘yinida to‘pni olib yurish texnikasini o‘rgatish; basketbol o‘yinida to‘pni uzatish va qabul qilish texnikasini o‘rgatishni; - voleybol o‘yinida holat va harakatlarga o‘rgatish; voleybol o‘yinida to‘g‘ri yiqilish texnikasini o‘rgatish; voleybol o‘yinida to‘pni yuqoridan uzatish va qabul qilish texnikasini o‘rgatish; voleybol o‘yinida to‘pni pastdan uzatish va qabul qilish texnikasini o‘rgatishni;
  

• 
  voleybol o‘yinida holat va harakatlarga o‘rgatish; voleybol o‘yinida to‘g‘ri yiqilish texnikasini o‘rgatish; voleybol o‘yinida to‘pni yuqoridan uzatish va qabul qilish texnikasini o‘rgatish; voleybol o‘yinida to‘pni pastdan uzatish va qabul qilish texnikasini o‘rgatishni;
  
• 
  gandbol o‘yinida holat va harakatlarga o‘rgatish; gandbol o‘yinida to‘pni olib yurish texnikasini o‘rgatish; gandbol o‘yinida to‘pni uzatish va qabul qilish texnikasini o‘rgatishni;
  
• 
  futbol o‘yinida harakatlanish texnikasini o‘rgatish; futbol o‘yinida to‘pni olib yurish texnikasini o‘rgatish; futbol o‘yinida to‘pni uzatish texnikasini o‘rgatish haqida ko‘nikmalarga ega bo‘lishi;
  
• 
  harakatli o‘yinlarni rejalashtirish va nazorat qilish, harakatli o‘yinlar jarayonida sport anjomlari va inshootlaridan foydalanish; sinfdan tashqari, kuni uzaytirilgan guruhlarda va sport bayramlari tadbirlarini o‘tkazish jarayonidagi xalq o‘yinlaridan foydalanish;
  
• 
  basketbol o‘yinida to‘pni yaqin va o‘rta masofalardan savatga tashlash texnikasini o‘rgatish; basketbol o‘yinida jarima to‘pni savatga tashlash texnikasini va o‘yin taktikasini o‘rgatish; basketbol o‘yinida uzoq masofadan to‘pni savatga tashlash texnikasini va o‘yin taktikasini o‘rgatish; basketbol o‘yinida harakatda uzoq masofadan to‘pni savatga tashlashni o‘rgatish;
  

voleybol o‘yinida to‘pni o‘yinga kiritish texnikasini o‘rgatish; voleybol o‘yinida sakrab to‘pga zarba berish texnikasini o‘rgatish;

-voleybol o‘yinida to‘siq qo‘yish usullarini o‘rgatish; voleybol o‘yinida himoya va hujumning texnik-taktik harakatlarini o‘rgatish; voleybol o‘yinida libero o‘yinchisining vazifalarini o‘rgatish;

• 
  gandbol o‘yinida to‘pni darvozaga uloqtirish texnikasini o‘rgatish; gandbol o‘yinida jarima va erkin to‘plarni otishni o‘rgatish; gandbol o‘yinida himoya va hujumning texnik-taktik harakatlarini o‘rgatish; gandbol o‘yinida to‘pga to‘siq qo‘yish usullarini o‘rgatish; gandbol o‘yinida darvozabonni o‘yin texnikasini o‘rgatish;
  

• 
  futbol o‘yinida to‘pga zarba berish texnikasini o‘rgatish; futbol o‘yinida to‘pni to‘xtatish texnikasini o‘rgatish; futbol o‘yinida darvozaga zarba berish texnikasi va hujum taktikasini o‘rgatish; futbol o‘yinida jarima va erkin to‘pga zarba berishni o‘rgatish va himoya taktikasi; futbol o‘yinida darvozabonni o‘yin
  

7. 
   Ta’lim texnologiyalari va metodlari:
   
   • 
     Ma’ruzalar;
     
   • 
     Interfaol keys-stadilar;
     
   • 
     Seminar (mantiqiy fikrlash, tezkor savol-javoblar);
     
   • 
     Guruhlarda ishlash;
     
   • 
     Taqdimotlarni qilish;
     
   • 
     Individual loyihalar;
     
   • 
     Jamoa bo‘lib ishlash va himoya qilish uchun loyihalar.
     

VIII. Kreditlarni olish uchun talablar:

Fanga oid nazariy va uslubiy tushunchalarni to‘la o‘zlashtirish, tahlil natijalarini to‘g‘ri aks ettira olish, o‘rganilayotgan jarayonlar haqida mustaqil mushohada yuritish va joriy, oraliq nazorat shakllarida berilgan vazifa va topshiriqlarni bajarish, yakuniy nazorat bo‘yicha yozma ish(amaliy topshiriq )ni topshirish.

IX. Talabalar bilimini baholash

Talaba bilimini baholash O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirining 2018 yil 9-avgustdagi 19-2018-sonli buyrug’iga ilova qilingan “Oliy ta’lim muassasalarida talabalar bilimini nazorat qilish baholash tizimi to’g’risidagi nizom”ga muvofiq amalga oshiriladi.

(NIZOM -https://lex.uz/docs/3916793).
I. O‘QUV SOATLARI

Ushbu fan 1-semestr davomida o‘qitiladi va o‘quv soatlari quyidagicha:

Semestr	Haftalar soni	Ma’ruza	Amaliy	Seminar	Jami auditoriya soati	Mustaqil ta’lim	Jami yuklama	Kredit miqdori
III	15	6	48	6	(xaftasiga 4 soat)	60	120	4
Jami	15	6	48	6	60	60	120	4

II. NAZORAT TURLARI
2.1. Har bir semestrda fandan talabalar bilimini nazorat qilish oraliq va yakuniy nazorat turlarini o‘tkazish orqali amalga oshiriladi.

2.2. Oraliq nazorat semestrning 11-12 haftalarida talabaning bilim va amaliy ko‘nikmalarini baholash maqsadida o‘quv mashg‘ulotlari davomida 1 marta o‘tkaziladi.

2.3. Talabaning amaliy mashg‘ulotlari va mustaqil ta’lim topshiriqlarini bajarishi, shuningdek uning ushbu mashg‘ulotlardagi faolligi fan o‘qituvchisi tomonidan baholab boriladi. Baholash III bo‘limda nazarda tutilgan mezonlar asosida amalga oshiriladi.

Agar o‘quv jarayoni masofali shaklida bo‘lsa, talabaning amaliy (seminar) mashg‘ulotlari va mustaqil ta’lim topshiriqlarini bajarishi, shuningdek uning ushbu mashg‘ulotlardagi faolligi Universitetning Moodle (http://dl.urdu.uz) tizimida baholash orqali olib boriladi va u quyidagilardan iborat:

- tizimda fanning har mavzusi bo‘yicha belgilangan test yoki amaliy topshiriqlarini bajarganligi asosida baholanadi;

- mustaqil ish natijasini belgilangan muddatgacha tizimning “Mustaqil ish topshiriqi” bo‘limiga qistiradi, baholash III-bo‘limda nazarda tutilgan mezonlar asosida amalga oshiriladi.

2.4. Talabani oraliq nazorat turi bo‘yicha baholashda 1 ta nazariy savolga yozma ish javobi bahosi (III bo‘limda nazarda tutilgan mezonlar asosida) hamda uning o‘quv mashg‘ulotlari davomida olgan baholari o‘rtachasi hisoblanib yaxlitlab qo‘yiladi.

Agar o‘quv jarayoni masofali shaklida bo‘lsa, Talabani oraliq nazorat turi quyidagicha baholanadi:

- 30 ta nazariy va amaliy test savollariga Moodle (http://dl.urdu.uz) tizimda javob berish natijalari;

- semestr davomida 1.3 banddagi topshiriqlarni bajarish baholari hisobga olinib “2”, “3”, “4” va “5” bilan umumlashtirib baholanadi.

2.5. Yakuniy nazorat turi semestr yakunida ushbu fan bo‘yicha talabaning nazariy bilim va amaliy ko‘nikmalarini o‘zlashtirish darajasini aniqlash (III bo‘limda nazarda tutilgan mezonlar asosida) maqsadida 3 ta savol berish orqali yozma shaklda o‘tkaziladi:

1 savol: nazariy

2 savol: nazariy

3 savol: nazariy

Agar o‘quv jarayoni masofali shaklida bo‘lsa, Yakuniy nazorat turi semestr yakunida ushbu fan bo‘yicha talabaning nazariy bilim va amaliy ko‘nikmalarini o‘zlashtirish darajasini aniqlash maqsadida 30 ta test savollari berish orqali Moodle (http://dl.urdu.uz) tizimida baholanadi.

Yakuniy nazorat turini o‘tkazish ushbu shakli kafedra tomonidan belgilanadi.

III. TALABALAR BILIMINI BAHOLASH MEZONLARI
Talabalarning bilimi quyidagi mezonlar asosida:

• 
  talaba mustaqil xulosa va qaror qabul qiladi, ijodiy fikrlay oladi, mustaqil mushohada yuritadi, olgan bilimini amalda qo‘llay oladi, fanning (mavzuning) mohiyatini tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib beradi hamda fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega deb topilganda — 5 (a’lo) baho;
  

• 
  talaba mustaqil mushohada yuritadi, olgan bilimini amalda qo‘llay oladi, fanning (mavzuning) mohiyatni tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib beradi hamda fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega deb topilganda — 4 (yaxshi) baho;
  

• 
  talaba olgan bilimini amalda qo‘llay oladi, fanning (mavzuning) mohiyatni tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib beradi hamda fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega deb topilganda — 3 (qoniqarli) baho;
  

• 
  talaba fan dasturini o‘zlashtirmagan, fanning (mavzuning) mohiyatini tushunmaydi hamda fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega emas deb topilganda — 2 (qoniqarsiz) baho bilan baholanadi.
  

Asosiy adabiyotlar:

1	Усмонхўжаев Т.С. “Ҳаракатли ўйинлар” Ўқув қўлланма Т.: Ўқитувчи 1992 й.
2	Маҳкамджанов К.М., Нурматов Ф.А, Иноземцева Л.А, Рустамов Л “Спорт байрамларини ташкил қилиш ва ўтказиш методикаси” Дарслик Т.: 2008 й.
3	Хўжаев П., Рахимқулов К.Д., Нигманов Б.Б. Спорт ва ҳаракатли ўйинлар ва уни ўқитиш методикаси. (Ҳаракатли ўйинлари) Ўқув қўлланма ТДПУ Т.: 2008 й.
4	Азизова Р.И. “Спорт ва ҳаракатли ўйинларни ўқитиш методикаси” Ўқув қўлланма Т.: 2010
5	Рахимқулов К.Д. “Миллий ҳаракатли ўйинлари” Ўқув қўлланма Т.: 2012 й.
6	Arjan Egges, Arno Kamphuis, Mark Overmars “Motion in Games” First International Workshop, Utrecht, MIG 2008. 236 s.
7	Жуков М.Н. - М.: Подвижные игры: Учеб. для студ. пед. вузов. Издателский центр «Академия» 2000. - 160 с.
8	Нуримов Р.И. “Футбол” дарслик Т, ЎзДЖТИ 2005 й.
9	Айропетянц Л.Р. “Волейбол” Учебник. Т, УзГосИФК 2006 г.
10	Расулов О.Т. “Баскетбол” Дарслик. Тошкент 1998 й.
11	Павлов Ш., Абдурахманов Ф., Акромов Ж. “Гандбол” дарслик. Т, ЎзДЖТИ 2005 й.
12	Нигманов Б.Б, Хўжаев Ф, Рахимқулов К.Д “Спорт ўйинлари ва уни ўқитиш методикаси” ўқув қўлланма Илм-Зиё нашриёти Тошкент 2011 й.

Qo‘shimcha adabiyotlar:

1	Мирзиёев Ш.М. Буюк келажагимизни мард ва олийжаноб халқимиз билан бирга қурамиз.Тошкент “Ўзбекистон” – 2017 й.
2	Ш.Мирзиёев Эркин ва фаровон демократик Ўзбекистон давлатини биргаликда барпо этамиз. “Ўзбекистон” НМИУ, 2016 й.
3	Ш.Мирзиёев Қонун устуворлиги ва инсон манфаатларини таъминлаш – юрт тараққиёти ва халқ фаравонлигининг гарови.“Ўзбекистон” НМИУ,2016й.
4	2017-2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегияси. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги ПФ-4947 сонли Фармони.
5	Рахимқулов К.Д. Ҳаракатли ўйинлар (маърузалар матни) 2001й.
6	Хўжаев Ф, Муродов М, Мирсолихов.С. Халқ миллий ўйинлари 1-қисм. Тошкент - 2001 й.
7	Нормуродов А.Н. Ўзбек миллий ўйинлари Т.: - 1999 й.
8	Раҳимқулов К.Д., Усмонхўжаев Т.С. Жисмоний тарбиядан болалар ва ўсмирлар учун 1000 машқ ҳамда ҳаракатли ўйинлар. 2001й.
9	Рахимқулов К.Д. «Кичик ёшдаги болаларнинг қадди қоматини ривожлантиришга мўлжалланган машқлар ва ҳаракатли ўйинлар» 2001 й.
10	Хожаев П, Рахимқулов К.Д, Нигманов Б.Б. “Ҳаракатли ўйинлар ва уни ўқитиш методикаси” Чўлпон нашриёти Т.: 2010 й.
11	Active schools. Kori ki te Kura. Games sport New Zealand 2012 year.
12	A Hand Book For Teaching Sports 1958-2008 year.
13	Harko Brown. Traditional Maori Games. - Copyright © 2006 year.
14	Adam Goodes. Yulunga: Traditional Indigenous Games. - Sydney 2009 year.

Internet saytlari.

1. 
   http://www.tdpu.uz
   
2. 
   http://www.pedagog.uz
   
3. 
   http://www.ziyonet.uz
   
4. 
   http://www.edu.uz
   
5. 
   http://www.lex.uz
   
6. 
   http://www.bilim.uz
   
7. 
   http://www.gov.uz
   

№	Savollar
	1-jaxon chempionati nechanchi yilda bo’lib o’tgan?	1947	1900	1924	1960
	15-16 yoshdagi qizlar uchun voleybol to’rining yuqori chekkasi maydoncha yuzasidan qancha balandlikka ega?	2m. 20sm..	2m. 10sm.	2m	2m.24sm.
	To’pni o’yinga kiritayotgan paytda hakam o’yinchilarning to’g’ri yoki noto’g’ri joylashishganini nimaga e’tiboran aniqlaydi?	oyoq panjalariga qarab	gavdaga qarab	qo’llariga qarab	boshga qarab
	Voleybol maydonchasi qanday o’lchamlarga ega?	9x18m	7x14m.	8x16m	10x20m.
	15-16 yoshdagi o’smirlar uchun voleybol to’rining yuqori chekkasi maydoncha yuzasidan qancha balandlikka ega?	2m. 40sm.	2m.20sm	2m.25sm.	2m. 10sm.
	Tuman va undan yuqori miqyosdagi rasmiy musobaqalarda jamoani eng kam tarkibi qancha bo’lishi mumkin ?	7 ta.	5 ta.	6 ta.	9 ta.
	Maydonchaning hujum chizig’i markaziy chiziqdan qancha uzoqlikda bo’ladi?	3m	2,5m	4,5m.	2m.
	13-14 yoshdagi qizlar uchun voleybol to’rining yuqori chekkasi maydoncha yuzasiga nisbatan qancha balandlikda bo’ladi?	2m.10sm.	2m.05sm.	2m.	2m.20sm.
	Orqa chiziq o’yinchilari (1,6,5 zonalar) hujum zonasiga sakrab zarb bilan hujum qilishi mumkinmi?	har qanday vaziyatda ham ruxsat beriladi	agar o’yinchi oxirgi uchinchi to’pni uzatishni bajarayotgan bo’lsa, hujum zonasidan sakrab zarba berish mumkin	agar o’yinchi ikkinchi to’p uzatishni bajarayotgan bo’lsa, hujum zonasida sakrab zarba berishi mumkin emas	mumkin, agar o’yinchi hujum zonasi chizig’ini qisman bosib sakrasa
	Maydonchani chegaralovchi lentalar to’rning qay yeriga o’rnatiladi?	yon chiziqlar bilan markaziy chiziqning kesishgan joylariga perpendikulyar ravishda o’rnatiladi	to’rning chetlariga	to’r chetlaridan ichkariga qarab 10sm oralig’ida o’rnatiladi	to’r chetlaridan ichkariga qarab 20sm oralig’ida o’rnatiladi
	17-18 yoshdagi qizlar uchun to’rning yuqori chekkasi maydoncha yuzasiga nisbatan qancha balandlikda bo’ladi?	2m 24sm.	2m 10sm	2m 20sm	2m.
	Dam olish uchun tanaffus qancha vaqt davom etadi?	30sek	45sek.	20sek.	40sek
	Voleybolchilar sport trenirovkasini davrlash deganda nimani tushunasiz?	yil davaomida mashg‘ulotda jismoniy, texnik, taktik taqsimlashni almashtirib foydalanish	jamoani sport formasini xolatini yuqoriga ko‘tarish asosiy musobaqalar boshida trenirovka jarayonini taqsimlashni ilmiy asoslash	sport mahoratini oshirish uchun jismoniy, texnik tayyorgarlikni qo‘llash	nazorat o‘yinlar, matchli uchrashuvlar va turnirlarni vaqti-vaqti bilan o‘tkazish
	Voleybol to’rining o’lchamlari?	. 9,5x1m.	9x1,5m	9x0,8m.	10x0,8m.
	To’pni ilib uzatish xato hisoblanadimi?	xato hisoblanadi	agar o’yinchi to’pni birinchi uzatishda pastdan qabul qilsa xato hisoblanmaydi	agar o’yinchi to’pni qaysi vaziyatda qabul qilsa xato hisoblanmaydi	agar o’yinchi to’pni hujum vaqtida qabul qilganda xato hisoblanmaydi
	To’rdagi maydonchani chegaralovchi antennalarning balandligi qancha?	180sm.	160sm.	150sm.	170sm.
	chiziq xakamining bu ishorasi nimani bildiradi?	Qaror chiqara olmasligini	O’yin tugaganini	Vaqt tugaganini	O’yinchi almashinishini
	Agar to’pni jamoaning ikki o’yinchisi bir vaqtni o’zida qabul qilishsa, xato hisoblanadimi?	xato hisoblanmaydi	faqat hujum yoki himoya zonalaridagi ikki o’yinchi qabul qilsa, xato hisoblanmaydi	agar bu o’yinchi turli o’yin ampluasida bo’lsa xato hisoblanmaydi	agar hujum va himoya zonalaridagi joylashgan ikki o’yinchi bir vaqtni o’zida to’pni qabul qilishsa xato hisoblanadi
	To’p uzatishda qo’l barmoqlari to’p bilan qayerda to’qnashadi?	bosh balandligida	engak balandligida	peshona-ko’z balandligida	ko’krak balandligida
	To’g’ri turib to’pni pastdan o’yinga aniq kiritish nimaga bog’liq?	zarba beruvchi qo’lini harakat yo’nalishiga va to’pni urish taktikasiga bog’liq	zarba kuchiga	to’pni aylanma harakat bilan kiritilishiga	to’pni aylanma harakatsiz kiritilishiga
	O’yinchilarga tanani qaysi qismi bilan to’pni qabul qilishga ruxsat beriladi?	tanani barcha qismi bilan	tanani beldan yuqori qismi bilan	faqat qo’llar va bosh bilan	faqat qo’llar bilan
	Yuqoridan to’p kiritish aniqligi nimaga bog’liq?	qo’lni silkitish yo’nalishiga, to’pni urish nuqtasiga bog’liq	zarba kuchiga bog’liq	to’p aylanib uchishiga bog’liq	to’pni yuqoriga tashlab otishiga bog’liq
	Qayerda va qachon voleybol birinchi marta Olimpiya o’yini dasturiga kiritilgan?	1964y. - Tokio	1952y. - Xel’sinki	1956y. - Mel’burn	1960y. – Rim
	Qaysi texnik usullar hujum texnikasiga kiradi?	zarbli urish, to’p uzatishlar, to’p kiritishlar	to’siq, yuqoridan-pastdan to’p uzatishlar, harakatlanishlar	barcha texnik usullar	yuqoridan va pastdan to’p uzatishlar
	chiziq xakamining b u ishorasi nimani bildiradi?	To’p maydonda	To’p maydondan tashqarida	Chiziqni bosib to’pni o’yinga kiritilganligini	To’p chiziqqa tushganligini
	Mashg’ulotda qaysi jismoniy mashqlar yordamchi mashqqa kiradi?	umumiy va maxsus mashqlar	texnika bo’yicha mashqlar	taktika bo’yicha mashqlar	musobaqa mashqlar
	Zarbli urushda qo’lning aktiv harakatlari, zarbli urushni bajarish uchun itarilganda qo’lning chaqqon harakati qanday rol’ o’ynaydi?	tayanch bosimini kuchaytiradi	kuchni ko’paytiradi va setka ustida zarbni yuqoriga ko’taradi	itarilish to’g’ri bo’lish uchun sakrash	balandligini ko’paytirish uchun
	To’siq qo’yish aktivligi nimaga qarab aniqlanadi?	to’r ustidan raqib tomonga qo’lning ko’p qismi o’tganligiga qarab	sakrovchanlik chidam yuqoriga qarab	sakrash balandligiga qarab	bo’y ko’rsatkichiga qarab
	Yuqoridan ikki qo’llab to’pni qabul qilish mumkinmi?	mumkin	umuman mumkin emas	agar murakkab to’p kiritish bo’lsa mumkin emas	mumkin, agar murakkab to’p kiritish bo’lmasa
	To’pni aylanmagan holda o’yinga kiritish nimaga bog’liq?	to’pni yuqoriga irg’itib, uning markaziga tez va aniq zarba urish hisobiga	qo’lni to’g’ri tutish hisobiga	to’pga pastdan-yuqoriga qarab zarba berish hisobiga	to’pga yuqoridan-pastga qarab zarba berish hisobiga
	To’p uzatishda qo’l barmoqlari to’p bilan qayerda to’qnashadi?	bosh balandligida	engak balandligida	peshona-ko’z balandligida	ko’krak balandligida
	Voleybolchilar sport trenirovkasini davrlash deganda nimani tushunasiz?	yil davaomida mashg‘ulotda jismoniy, texnik, taktik taqsimlashni almashtirib foydalanish	jamoani sport formasini xolatini yuqoriga ko‘tarish asosiy musobaqalar boshida trenirovka jarayonini taqsimlashni ilmiy asoslash	sport mahoratini oshirish uchun jismoniy, texnik tayyorgarlikni qo‘llash	nazorat o‘yinlar, matchli uchrashuvlar va turnirlarni vaqti-vaqti bilan o‘tkazish
	Agar o’yinchi navbatsiz to’pni o’yinga kiritsa (podacha) qanday qaror qabul qilinadi?	jamoaga ochko bilan jarima solinadi, raqibga to’pni o’yinga kiritish huquqi beriladi	o’yinchilarning to’g’ri joylashishi tiklanadi	tortushuv to’pi beriladi	jamoaga to’p yo’qotish jarimasi solinadi, o’yinchilarning to’g’ri joylashishi tiklanadi
	O’yinchining tanasiga to’p bir necha marta tegsa qaysi paytda xato hisoblanadi?	pastdan birinchi to’pni uzatishda	yuqoridan birinchi to’pni uzatishda	sakragan holda to’pni uzatishda	murakkab vaziyatda to’pni qabul qilishda
	Agar maydonchani chegaralaydigan antennaga to’p tegsa xato hisoblanadimi?	xato hisoblanadi	1) agar to’p antennaga tegib birorta jamoa maydonchasiga qaytsa, xato hisoblanmaydi	agar to’p antennaga tegib, maydonchadan tashqariga chiqib ketsa, xato hisoblanmaydi	agar to’p tiragichga (stoyka) tegib ketsa, xato hisoblanmaydi