v) Zaryadlangan shar maydoni kuchlanganligi va potensialini hisoblash.
R radiusli shar bir tekis hajmiy zaryad zichligi bilan zaryadlangan bo`lsin,
= dq/dv.
Agar r>R bo`lsa, u holda sirt ichida barcha q zaryadlar joylashadi. Gauss teoremasiga asosan
ФE = ES = E. 4r2 = q/0,
, bunda r R. (16.15)
Agar r=R bo`lsa, = bo`ladi. Hajmiy zaryadlanganda shar ichida maydon boshqacha bo`ladi, ya`ni r
Ф E = E . S = 4r2E = q/0 =
bo`ladi, agar
ekanligini hisobga olsak,
E= (rR) (16.16)
Shunday qilib, bir tekis zaryadlangan shar tashqarisida maydon kuchlanganligi (16.15) formulaga, ichida esa (16.16) formulaga asosan aniqlanadi.
Sharning potensiali esa
E= -d/dr
formuladan r R soha uchun ko`rinishda topiladi. Agar r=R bo`lsa,
(R) = .
Agar r
=(R)- (16.17)
ko`rinishda aniqlanadi.
E va ning r ga bog’liq holda o`zgarish grafigi 16.9-rasmdagi a) va b) ko`rinishda bo`ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |