O’zbekiston respublikasi sog’likni saqlash vazirligi toshkent tibbiyot akademiyasi farg’ona filiali «Kimiyo va biologiya»

4.
 
Qon zardobi va siydikda siydikchil miqdorini fermentativ usulda 
aniqlash aniqlash. 
Maqsad
: qon zardobi va siydikda siydikchil miqdorini fermentativ usulda 
aniqlashga o‘rgatish. 
Mavzuni asoslash
: siydikchil azot tutuvchi birikmalarning oxirgi mahsuloti 
xisoblanadi va jigarda sintezlanadi. U barcha hajayra membranalaridan o‘ta oladi 
va to‘qimalarda tarqaladi. Buyraklar orqali siydikchil to‘liq filtratsiyalanadi, 40-
50% esa qayta reabsorbsiyalanadi. Uning miqdori qon zardobida 3,3-6,6 mmol/l, 
siydik orqali bir sutkada 20-35 g/sutka ajraladi. Ko‘pchilik patologik holatlarda 
ularning miqdori o‘zgaradi. 
Mashg‘ulotni jihozlash
: probirkalar, varipipetkalar, shtativlar, mahsus 
biotestlar, qon zardobi, fotoelektrokolorimetr. 
5.
 
Qon zardobida bilirubin miqdorini diazoreaktiv yordamida 
unifikatsiyalangan usulda aniqlash. 
Maqsad
: qon zardobida bilirubin miqdorini diazoreaktiv yordamida 
unifikatsiyalangan usulda aniqlash va uning ahamiyatini o‘rganish. 
Mavzuni asoslash
: Bilirubin – bu gem metaboliti bo‘lib, odatda organizmdan 
ichak va siydik orqali sterkobilin va urobilin ko‘rinishida ajraladi. Qon zardobida 
umumiy bilirubin 8,6-20,5 mkmol/l, erkin bilirubin 1,7-17 mkmol/l, bog‘lanagan 
0-4 mkmol/l bo‘ladi. Ularning qonda miqdorini ortishi turli xildagi sariqliklarda 
kuzatiladi. Ushbu ko‘rsatkichni o‘rganish va uning ahamiyatini talabalarga 
tushuntirish, ularda nazariy bilimlarni shakllantirish va ko‘nikmaga ega bo‘lishga 
olib keladi. 
Mashg‘ulotni jihozlash
: probirkalar, varipipetkalar, shtativlar, mahsus 
biotestlar, qon zardobi, fotoelektrokolorimetr.
6.
 
test tayoqchalar yordamida siydikning meyoriy va patologik 
komponentlarini aniqlash. 
Maqsad
: test tayoqchalar yordamida siydikning meyoriy va patologik 
komponentlarini aniqlashni o‘rgatish. 
Mavzuni asoslash
: Diagnostik test tayoqchalar skringda asosan qo‘llaniladi. 
Ular siydik ajratuv tizimlari kasalliklarini doimiy nazorat qilishda keng qo‘llaniladi 
va buyrak, siydik tanosil a’zolar kasalliklarini ekspress tashxislashda va davo 

---

23 
muolajalarini nazorat qilishda qo‘llaniladi. Ularning ishlash negizida “quruq 
kimyo” usulida sifat reaksiyasiga asoslangan. 
Mashg‘ulotni jihozlash
: yangi olingan siydik, kimyoviy stan, mahsus test 
tayoqchalar.