O’zbekiston respublikasi transport vazirligi


Композит газ баллонларидан фойдаланиш хусусиятлари



Download 171,88 Kb.
bet4/12
Sana13.04.2022
Hajmi171,88 Kb.
#547841
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
Мундарижа

Композит газ баллонларидан фойдаланиш хусусиятлари.
Ҳозирги вақтда иқтисодиётнинг кўплаб тармоқларида (Энергетика, соғлиқни сақлаш, транспорт, нефть саноати, денгиз флоти, мудофаа саноати. Қишлоқ хўжалиги, космик, ядровий саноат, авария хизматлари, авиация ва бошқалар) композит материаллар кенг қўлланилади.
Композит материаллар (композитлар, КМ) - физик-кимёвий боғланишлар билан боғланган, икки ёки ундан ортиқ ҳетерожен ва бир-бирида эримайдиган қисмлардан иборат сунъий равишда яратилган материаллар.
Композит материалларнинг хусусиятлари таркибий қисмларнинг таркибига, уларнинг миқдорий нисбати ва улар орасидаги боғланишнинг мустаҳкамлигига боғлиқ. Мақсадга қараб таркибий қисмларнинг ҳажм таркибини бирлаштириб, керакли қувват, иссиқликка чидамлилик, эластик модулли қийматларга эга материалларни олиш ёки керакли махсус хусусиятларга эга композицияларни олиш мумкин.
Компонентларнинг характерига кўра композит материаллар тўрт гуруҳга бўлинади:
Таркибида металл ёки қотишмалардан таркиб топган КМ;
КМ, шу жумладан оксидларнинг, карбидларнинг, нитридларнинг ва ноорганик бирикмаларнинг таркибий қисмлари; .
Металл бўлмаган элементлардан, углерод, бор ва бошқалардан ташкил топган КМ;

КМ таркибида органик бирикмалар (эпокси, полиестер, фенолик ва бошқа қатронлар).


Тузилиши бўйича композитлар бир неча асосий синфларга бўлинади:
толали, қатламли, дисперсиён қотиб қолган, заррачалар қотиб қолган ва
нанокомпозитлар.
Матрицали материал полимерик материал бўлган полимер композит материаллари (ПКМ) энг кўп ва хилма-хил материаллардан бири бўлиб, улардан турли соҳаларда фойдаланиш ва муҳим иқтисодий самаралар. Масалан, космик ва авиация технологияларини ишлаб чиқаришда ПКМлардан фойдаланиш самолёт оғирлигининг 5 дан 30% гача тежашга имкон беради. Масалан, сунъий йўлдошнинг оғирлигини кам орбитадаги 1 кг га камайтириш 1000 долларни тежашга олиб келади. Кўп турли хил моддалар ПКМ пломба моддалари сифатида ишлатилади.
А) Фиберглас - эритилган ноорганик ойнадан ҳосил бўлган шиша толалар билан мустаҳкамланган полимер композит материаллар. Матрица сифатида кўпинча термореактив синтетик қатронлар (фенолик, эпокси, полиестер ва бошқалар) ва термопластик полимерлар (полиамидлар, полиетилен, полистирол ва бошқалар) ишлатилади. Ушбу материаллар этарлича юқори кучга эга, паст иссиқлик ўтказувчанлиги, юқори электр изоляцияси хусусиятларига эга, бундан ташқари улар радио тўлқинларига шаффофдир. Фибергласдан фойдаланиш Иккинчи Жаҳон Урушининг охирида, антенна плагинлари - локаторнинг антеннаси жойлашган гумбазли иншоотларни ишлаб чиқариш учун бошланган. Биринчи шиша толали пластмассада, толалар сони оз эди, толалар асосан мўрт матрицанинг носозликларини зарарсизлантириш учун киритилди. Бироқ, вақт ўтиши билан матрицанинг мақсади ўзгарган - бу фақат кучли толаларни бир-бирига боғлаб қўйиш учун хизмат қила бошлаган, кўплаб шиша толали пластмассалар таркибидаги толалар оғирлиги бўйича 80% га этади. Тўлдирувчи сифатида шиша толалардан тўқилган мато ишлатиладиган қатламли материалга фиберглас дейилади.
Фиберглас пластмасса жуда арзон материалдир, қурилишда, кемасозликда, электроникада, уй-рўзғор буюмлари, спорт анжомлари, замонавий деразалар ишлаб чиқаришда кенг қўлланилади.
Б) углерод пластмассалари - углерод толалари ушбу полимер композитларда пломба вазифасини бажаради. Углерод толалари тселлюлоза асосида синтетик ва табиий толалардан, акрилонитрилнинг кополимерларидан, мой ва кўмир тарози ва бошқалардан олинади. Толани иссиқлик билан ишлов бериш, қоида тариқасида, уч босқичда амалга оширилади (оксидланиш - 220 ° C, углеродлаштириш -1000-1500 ° С). ва графитация -1800-3000 ° C) ва углероднинг юқори миқдори (оғирлиги 99,5% гача) билан ажралиб турадиган толаларнинг шаклланишига олиб келади. Қайта ишлаш режимига ва эм таркибига қараб, олинган углерод толаси бошқа тузилишга эга. Углерод пластмассаларини ишлаб чиқариш учун шиша толали матрица ишлатилади, кўпинча - термосет ва термопластик полимерлар. Фиберглас билан солиштирганда углерод пластмассасининг асосий афзалликлари паст зичлик ва юқори эгилувчанлик модулидир, углерод толаси жуда енгил ва шу билан бирга бардошли материаллардир.
Углерод толалари ва углерод матрицаси асосида композит углерод-графит материаллари яратилади - узоқ вақт давомида инерт ёки пасайтирилган муҳитда 3000 ° C гача ҳароратга бардош берадиган энг иссиққа чидамли композит материаллар (углерод толаси билан қопланган пластмасса) Бундай материалларни ишлаб чиқаришнинг бир неча усуллари мавжуд. Улардан бирига кўра, углерод толалари фенол-формалдегид қатрони билан сингдирилади, сўнгра юқори ҳароратга (2000 ° C) дуч келади, шу вақт ичида органик моддаларнинг пиролизи содир бўлади ва углерод ҳосил бўлади.



Download 171,88 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish