Parallel tajribalar soni turlicha bo‘lgan mustaqil o‘zgaruvchilar o‘zgaradigan tajribadagi dispersiyalar baholarini aniqlash. Ixtiyoriy ajratib olingan nuqtada o‘tkaziladigan parallel sinovlardagi dispersiyalar baholarni aniqlash. Reja

Har bir parallel tajribalar soni turlicha bo‘lgan mustaqil o‘zgaruvchilar o‘zgaradigan tajribadagi dispersiyalar baholarini aniqlash.
a) Qoldiq dispersiya ni aniqlash
o‘zgaruvchan qiymatli tajribalardan aniqlanadi (passiv tajriba):




bu erda r - regressiyaning qiymatli tanlanma koeffitsientlari soni, ba’zi hollarda koeffitsientlar qiymati – r = m+1,
- qoldiq dispersiya – tenglamalar (yoki modellar) va tajribalarning xatoliklarini tavsiflaydi;
- regressiya tenglamasiga ko‘ra koeffitsientlar yordamida aniqlanadi;
- tajribaviy qiymat;
SS_R – qoldiq dispersiyalar kvadratlarining yig‘indisi;
f_R – qoldiq dispersiyaning erkinlik darajalari soni;
n – sinov o‘lchashlarining soni;
p – regressiyaning qiymat koeffitsientlari soni.
SS_R qoldiq kvadratlarining yig‘indisi regressiya tenglamasining xatoligini tavsiflovchi monandlin dispersiyalari kvadratlari SS_ad va tajribalar xatoliklarini tavsiflovchi qayta tiklanish dispersiyalarining kvadratlari SS_e yig‘indisiga teng.


Qoldiq dispersiyalar ning erkinlik darajalari soniga muvofiq quyidagi to‘g‘ri:



b) Qayta tiklanish dispersiyasi ni aniqlash.
Qayta tiklanish dispersiyasi parallel tajribalardan aniqlanadi, qachonki ularning sinovlari soni har bir tajriba nuqtalarida turlicha va ga tengbo‘lsa:



bu erda

v) Dispersiyalar monandligi ni aniqlash.

Ushbu holda oldin keltirilgan tenglikka muvofiq



bu erda, tengliklardan quyidagi kelib chiqadi: