Payvandlash haqida umumiy ma’lumotlar

Payvandlab tayyorlanadigan kostruksiyalar uchun materialar tanlash.
O’tgan darsimizda ishlab chiqarilgan mashina detali yuqori sifatli va uzoq muddat ta’mirsiz ishlashligi uchun ya’ni, murakkab sharoitda ishlash layoqatiga ega bo’lishligi uchun kerakli talablarni sanab o’tgan edik. Bugungi darsimizda detalning ishlash layoqatini belgilovchi omillarni taxlil etib, uni ta’minlash chora tadbirlarini ko’rib o’tamiz hamda detalning benuqson ishlashini ta’minlaydigan kuchlanish qiymatini topishni o’rganamiz. Ishga layoqatlilik – buyumning shunday xolatiki, bunda u texnik xujjatlarda ko’rsatilgan ko’rsatkichlar bo’yicha berilgan vazifalarni bajarishga qodir bo’ladi. Mustahkamlik, bikrlik, issiqbardoshlik, titrashga va eyilishga chidamlilik detalning ishlash layoqatini aniqlashning asosiy omillaridir. Mustahkamlik. Detallarning ishlash sharoitida, deformatsiyalanishi me’yorida, sinmay va benuqson ishlay olish xususiyati uning mustahkamligi deyiladi. Yangi detallar loyihalashda, avvalo, uning mustaxkam bo’lishini ta’minlash zarur. Bikrlik. Kuch ta’sirida ishlaydigan detallarni loyixalashda mustaqillik etarli emas. Masalan: ma’lum kuch va moment ta’sirida aylanayotgan val mustaxkam bo’lishiga qaramay, ruxsat etilgandan ortiq egilishi mumkin. Detalning bikrligini ta’minlash uchun ko’proq egilishi mumkin bo’lgan uchastkasi aniqlanib, o’sha erdagi deformatsiya aniqlanadi va ruxsat etilgan qiymat bilan solishtriladi. Agar xisob qiymati ruxsat etlgan qiymatdan kichik yoki teng bo’lsa, detalning bikrligi qoniqarli deb topilad

Ruxsat etilgan kuchlanish deganda ma’lum nagruzka ta’siridagi detalning xavfli kesimida hosil bo’ladigan va uning mo’ljallangan vaqt ichida benuqson ishlashini ta’minlovchi eng kata qiymati tushuniladi. Kuchlanishning bu qiymatini topish uchun chegaraviy kuchlanish hamda mustaxkamlik zonasi qiymatlari aniqlangan bo’lishi kerak. Bu qiymatlar shu materiallarninng namunalarini laboratoriya sharoitida sinash natijasida topiladi. Masalan: plastik materialning statik cho’zilishini sinash natijasida quyidagi grafik topilgan