Потенциометрик титрлаш



Download 167,04 Kb.
Pdf ko'rish
bet1/2
Sana21.02.2022
Hajmi167,04 Kb.
#56793
  1   2
Bog'liq
Потенциометрик титрлаш



Потенциометрик титрлаш 
Одатда стандарт водород электродини каломель электроди билан 
алмаштирилади. Каломель электроди иккинчи тур электродларга мансуб 
бўлиб, у симобдан иборат бўлади ва унинг усти Hg
2
Cl
2
ва Hg ларнинг 
аралашмаси билан қопланган бўлади. Электролит сифатида КСl нинг маълум 
концентрацияли (0,1-1,0 н ли ёки тўйинган эритма) эритмасидан 
фойдаланилади. Симобнинг ичига платина сими тушириб қўйилади, у фақат 
ўтказгич вазифасини бажаради. Каломель электроди занжири қуйидагича 
ифодаланади: 
)
(
,
/
2
2
C
KCl
Cl
Hg
Hg
Каломель электрод. 
Каломель электроди симоб 
электроди 
ҳисобланади, 
унинг 
потенциали 
симоб 
ионларининг 
активлигига боғлиқ. Аммо Hg2Cl2 
эритмаси тўйинган бўлганлиги сабабли 
const
a
Hg
=
+
2
2
бўлади ва электроднинг 
потенциали фақат Сl- ионларининг 
активлиги билан белгиланади. Сl- 
ионларининг 
концентрацияси 
қанчалик 
юқори 
бўлса, 
+
2
2
Hg
ионларининг активлиги шунчалик
кам ва электроднинг потенциали шунчалик манфийроқ бўлади. Нормал 
каломель электроди 
)
1
(
=
KCl
C
учун электроднинг потенциали 0,283 В га тенг, 
яъни каломель электроди стандарт водород электродига нисбатан 0,283 В га 
мусбатроқдир. Агар қуйидаги 
)
(
/
Hg
,
//
/
)
)(
(
2
2
1
1
2
+

=
+
=
+
Hg
Cl
KCl
H
H
Pt
KCl
H
c
a
занжирни тузиб уни ЭЮК ни ўлчасак, ўрганилаётган эритманинг рН ни 
осон хисоблаш мумкин. 


Шундай қилиб, рН ни ўлчаётганда стандарт водород электродини 
каломель электроди билан алмаштириш мумкин. Эритмадаги иккинчи 
водород электродини ҳам ўзгартириш мумкин, масалан хингидрон электроди 
билан. 
Маълумки, 
хингидрон 
электроди 
оксидловчи–қайтарувчи 
электродлардандир. У оддий ярим элемент бўлиб, унга рН номаълум бўлган 
эритма қуйилади ва кам миқдорда хингидрон солинади. Эритмага ўтказгич 
вазифасини бажарувчи платина сими туширилади. Бундай электродни нормал 
каломель электроди билан туташтирилади ва занжирнинг ЭЮК ўлчанади. 
ЭЮК ни билган ҳолда эритманинг рН ни ҳисоблаш мумкин. Хингидрон хинон 
билан гидрохиноннинг эквимолекуляр бирикмасидир: 
2
4
6
2
4
6
)
(OH
H
C
O
H
C

, у 
сувда ёмон эрийди. Эритмада хинон билан гидрохинон ўртасида қуйидаги 
оксидланиш–қайтарилиш мувозанати ўрнатилади: 
2
2
4
6
2
4
6
)
(
H
O
H
C
OH
H
C
+

;
e
H
H
2
2
2
+

+
ёки 
e
H
O
H
C
OH
H
C
2
2
)
(
2
4
6
2
4
6
+
+

+
Бу мувозанатда водород ионлари қатнашгани сабабли 
оксидланиш–қайтарилиш потенциали эритманинг водород кўрсаткичи рН га 
боғлиқ бўлади. Хингидрон электродини ишқорий эритмаларда қўллаш 
мумкин эмас, чунки гидрохиноннинг ишқорий тузлари ҳосил бўлиши 
натижасида хинон билан гидрохиноннинг нисбати эквимолекуляр бўлмай 
қолади. Хинон билан гидрохиноннинг нисбати кучли электролит тузлари 
иштирокида ҳам ўзгариб қолиши мумкин. Хингидрон электроди водород 
электродга нисбатан оксидловичларга чидамли бўлади. Каломель ва 
хингидрон электродларидан иборат бўлган гальваник элементда хингидрон 
электроди мусбат бўлади. 
Шундай қилиб, хингидрон электроди ўзини водород электроди 
каби тутади, аммо унда стандарт водород электродига ўхшаб атмосфера 
босимида эмас, балки жуда кичик парциал босимда Pt водород билан 
тўйинади. Шу сабабли, хингидрон электродининг потенциали эритмадаги 
водород ионларининг бир хил активлигида водород электродининг 
потенциалидан 0,7 В га мусбатроқдир. 


Потенциометрик титрлаш соф амалий мақсадга – эритмадаги модда 
миқдорини тегишли реагентнинг стандарт эритмаси билан титрлаб топишга 
асосланган. Титрлашда текширувчи эритмага индикатор электрод 
туширилади. Унда потенциал ҳосил бўлиши аниқланувчи моддага бевосита 
ёки билвосита боғлиқ. Потенциал шу модданинг эритмадаги потенциалини 
белгиловчи бошқа компонент билан кимёвий ўзаро таъсирланиши натижасида 
вужудга келади. Титрлаш жараёнидаги кимёвий реакцияда аниқланувчи модда 
концентрациясининг ўзгариши индигатор электрод потенциалининг ўзгариши 
орқали кузатилади. 
Потенциометрик титрлаш потенциометрик ўлчашлар натижасига қараб 
эквивалентлик нуқтасини аниқлашга асосланган. Эквивалентлик нуқтаси 
яқинида индикатор электрод потенциали кескин ўзгаради. Потенциометрик 
титрлашни шиша электроддан фойдаланиб кислота-асосли ўзаро таъсир 
усулида, кумуш хлориди электроддан фойдаланиб аниқлашда чўктириш 
усулида ўтказиш мумкин. 

Download 167,04 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish