Python tili umumiy harakteristikasi. Ma’lumotlar turi. Funksiya. Modul

Kortej va lug`atlar. Kortejlar (tuple toifasi) ham roʻyxatlar kabi ketma-ketliklardir, lekin roʻyxatlardan farqli oʻlaroq, kortejlar oʻzgarmasdir. Shu ma'noda ular satrlarga o'xshaydi. Kortejni belgilash uchun kvadrat qavslar emas, balki oddiy qavslar ishlatiladi:
>>> t=('pt', 10, 1.0)
>>> type(t)

>>> t[0]
'pt'
Ob'ektlar to'plamini dastur komponentlari o'rtasida o'tkazishda uzatilayotgan ma'lumotlarning o'zgarmasligini ta'minlash uchun ro'yxatlar o'rniga kortejlar qo'llaniladi.
Lug'atlar (diet toifasi) - bu kalitlar orqali kirish mumkin bo'lgan ob'ektlar to'plami: kalit-qiymat juftliklari, bu yerda qiymat kalit tomonidan yagona aniqlanadi. O'zgarmas ma'lumotlar turi (raqam, satr, kortej) kalit vazifasini bajarishi mumkin. Kalit-qiymat juftlarining tartibi ixtiyoriydir. Lug'atni belgilashda sistemali qavslardan foydalaniladi, kalit-qiymat juftlarini ajratish uchun vergul qo'llaniladi va : belgisi kalitni qiymatdan ajratib turadi. Lug'at elementlariga quyidagi kalit orqali kirish mumkin:
>>> dk={'Ism': 'Ali', 'yosh':'26'}
>>> dk
{'Ism': 'Ali', 'yosh': '26'}
>>> dk['Hobby']='futbol'
>>> dk
{'Ism': 'Ali', 'yosh': '26', 'Hobby': 'futbol'}
Bu misol, shuningdek, yangi lug'at yozuvini yaratishni ko'rsatadi.
Lug'atlarning o'ziga xos metodlari mavjud: paydo bo'lishini tekshirish, kalitlar ro'yxati, qiymatlar ro'yxati, nusxa ko'chirish, standart qiymatni olish, birlashtirish, o'chirish va hk.
Fayllar. Fayl toifasidagi ob'ektlar Python kodi va kompyuterdagi tashqi fayllar o'rtasida interfeysni ta'minlaydi.
O'rnatilgan open funksiyasi fayl ob'ektini yaratadi va close tashqi faylga havolani uzadi. open funksiyasining birinchi argumenti fayl nomini o'z ichiga olgan satr, ikkinchi argument esa fayldan foydalanish rejimi qatoridir. Foydalanish rejimi deganda faylni qanday maqsadda ochish nazarda tutiladi. Bu rejimlar quyidagilar:
 “r” – Read – faylni o’qish uchun ochish. Agar fayl mavjud bo’lmasa, xatolik yuz beradi.
 “a” – Append – faylga qo’shimcha qo’shish uchun ochish. Agar fayl mavjud bo’lmasa yangi fayl ochadi.
 “w” – Write – faylga yozish uchun ochish. Agar fayl mavjud bo’lmasa, yangi fayl ochadi.
 “x” – Create – yangi fayl hosil qilish. Agar bunday fayl mavjud bo’lsa xatolik yuz beradi.
Bundan tashqari qo’shimcha 2 ta rejim bor. Ular yuqoridagilar bilan qo’llaniladi:
 “t” – Text – matn turi ya’ni fayl matndan iborat bo’ladi.
 “b”-- Binary – binar rejim (ikkilik). Masalan rasmlarni binary rejimda joylashtirish.
Fayldan yozish va o'qishga misol:
>>> f=open('D:\\data.txt', 'w')
>>> f.write('satr1\nSatr2\n')
>>> f.close()
>>> f=open('D:\\data.txt')
>>> s1=f.readline()
>>> s2=f.readline()
>>> s1
'satr1\n'
>>> s2
'Satr2\n'
Faylga yozish uchun write metodi, satr bo`yicha o'qish uchun esa readline metodi qo'llaniladi.