Pythonni mustaqil

Skriptlar (mustaqil dasturlar)ning rasmiylashtirish satrlari dastur biror xato yoki mavjud bo‘lma-gan argumentlar bilan chaqirilganda (yoki yordam uchun -h opsiyasi bilan chaqirilganda) “qo‘llan-ish ma’lumotnomasi” tarzida hosil bo‘lish imkoniyatiga ega bo‘lishi kerak. Bunday rasmiylashtirish satrlari dastur funksiyalari va buyruq satri sintaksisi, muhit o‘zgaruvchilari va fayllarini rasmiy-lashtirishi kerak. “Qo‘llanish ma’lumotnomasi” xiyla murakkab (bir necha ekrandan iborat) bo‘lishi va yangi foydalanuvchi tomonidan dasturni muammosiz foydalana olishi uchun yetarli, shu bilan birga, tajribali foydalanuvchi uchun barcha qo‘shimcha imkoniyatlar haqida ma’lumot beradigan darajada mukammal bo‘lishi talab etiladi.

Modullarning rasmiylashtirish satrlari, odatda, modul tomonidan eksport qilinadigan klasslar, noodatiy holatlar, funksiyalar (va har qanday boshqa obyektlar)ni ularning har biri uchun qisqa, bir satrli izohlar bilan sanab o‘tilishidan iborat bo‘lishi kerak. (Bu satrlar, odatda, shu obyekt uchun birinchi rasmiylashtirish satrlaridan ko‘ra ozroq ma’lumot beradi). Modullar paketlarining rasmi-ylashtirish satrlari (ya’ni __init__.py dagi rasmiylashtirish satrlari) xuddi shunday modullar va paket ostilarni o‘z ischiga olishi lozim.

Funksiya yoki metodning rasmiylashtirish satrlari ularning vazifalari hamda argumentlari, qaytar-

94

adigan qiymatlari, kutilmagan va noodatiy holatlari, qo‘shimcha argumentlari, nomlangan argu-mentlari hamda funksiyani chaqirishdagi cheklovlarni jamlashi zarur.

Klasslarning rasmiylashtirish satrlari uning vazifasini tushuntirib, o‘chiq metodlari hamda ekzem-plyar o‘zgaruvchilarini sanab o‘tadi. Agar klass klass ostilar uchun mo‘ljallangan va klass ostilar uchun qo‘shimcha interfeysga ega bo‘lsa, bu interfeys alohida (rasmiylashtirish satrlarida) ko‘rsat-ilishi kerak. Klass konstruktori __init__ metodining rasmiylashtirilishida ko‘rsatilishi kerak. Alohi-da metodlar o‘zlarining alohida rasmiylashtirish satrlariga ega bo‘lishlari talab etiladi.

Agar klass boshqa klassning klass osti bo‘lsa va uning vazifalari, asosan, shu klassdan olingan bo‘lsa, rasmiylashtirish satrlari buni ko‘rsatib o‘tishi hamda farqlarini belgilashi kerak bo‘ladi. Klass osti metodi super klassning metodini almashtirayotganligi hamda uni chaqirmasligini bildirish maqsadida “override” fe’lidan foydalaning. Klass osti metodi super klassning metodini chaqirishni (o‘zining vazifasiga qo‘shimcha tarzda) ko‘rsatish uchun esa “extend” fe’lini qo‘llang.

Yakunida misol bilan tanishing:

def complex(real=0.0, imag=0.0):
"""Form a complex number.
Keyword arguments:
real -- the real part (default 0.0)
imag -- the imaginary part (default 0.0)
"""
if imag == 0.0 and real == 0.0: return complex_zero
...
Pythonning standart kutubxonasida bundan ham ko‘p misollarni ko‘rishingiz mumkin (masalan, Python interpretatorining Lib papkasida).

95