Qiyosiy-tarixiy metod

---

Qiyosiy-tarixiy
metod (uslub)
Qiyosiy-tarixiy metod
— qiyoslash yoʻli bilan tarixiy voqeahodisalardagi umumiylik va
xususiyliklar, oʻxshashlik va tafovutlar, ular taraqqiyotidagi bosqich va tamoyillar aniqlanadigan
ilmiy tadqiqot metodi; tarixiy metodning bir koʻrinishi.
Qiyosiy-tarixiy metod (uslub)m. oʻrganilayotgan voqea-hodisa taraqqiyotidagi muayyan
bosqichlarni, roʻy bergan oʻzgarishlarni aniqlash va oʻzaro qiyoslashga, rivojlanish tamoyillarini
belgilashga yordam beradi. Bu metodning quyidagi shakllari mavjud: qiyosiychogʻishtirma metod
turlituman obʼyektlar tabiatini aniqlaydi; tarixiytipologik qiyoslash genezis va rivojlanish
sharoitlari bir xil boʻlgan, kelib chiqishiga koʻra bogʻlanmagan voqeahodisalar oʻxshashligini
tushuntirib beradi; tarixiygenetik qiyoslashda voqea-hodisalar oʻxshashligi ularning kelib
chiqishiga koʻra qarindoshligi natijasi sifatida izoxlanadi; turlituman hodisalarning oʻzaro taʼsirini
qayd etuvchi qiyoslashlar ham mavjud. Qiyosiy-tarixiy metod (uslub)m. 19-asr boshlarida
tilshunoslikda (qarang 
Qiyosiytarixiy tilshunoslik
) va etnografiyada shakllangan; keyinchalik
jamiyatshunoslik (sotsiologiya), adabiyotshunoslik, huquqshunoslik, madaniyatshunoslik va
boshqalar sohalarda keng qoʻllana boshlagan. Gʻarb sotsiologiyasida Qiyosiy-tarixiy metod
(uslub)m.ning qoʻllanishi fransuz faylasuflari O.Kont, E.Dyurkgeym, ingliz faylasufi G.Spenser
gʻoyalari bilan bogʻliq. Qiyosiy-tarixiy metod (uslub)m. madaniyatlar va ularning taraqqiyot
bosqichlarini qiyoslab oʻrganishda, turli ijtimoiy tuzilmalar (davlat, oila va shahrik.)ni
taqqoslashda qoʻllanadi. Bunda Qiyosiy-tarixiy metod (uslub)m. tarixiy voqeahodisalar
strukturasi va vazifalarini oʻrganish bilan qoʻshilib ketadi. Bu jarayonda qiyosiytarixiy tadqiqot
metodologiyasi yangi vositalar bilan boyib boradi.

---

 
Soʻnggi tahrir 7 oy avval
 
MalikxanBot
 tomonidan amalga oshirildi
Isroil Poʻlatov.
Ko‘proq o‘rganish
Ushbu maqolada 
Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi
 (2000-2005)
maʼlumotlaridan foydalanilgan.
Ushbu maqola 
chaladir
. Siz uni 
boyitib, (https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Qiyosiy-
tarixiy_metod_(uslub)&action=edit)
 
Vikipediyaga
 yordam berishingiz mumkin.
 
Bu andozani 
aniqrogʻiga
almashtirish kerak.
"
https://uz.wikipedia.org/w/index
.php?title=Qiyosiy-
tarixiy_metod_(uslub)&oldid=22978
28
" dan olindi

---