Qurilish vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

3. Kislotaga chidamli sement 
Juda mayda kilib tuyilgan kislotaga chidamli toʻldirgichlar (kvars, diabaz, andezit va 
boshqalar)  bilan  kotirishini  tezlashtiruvchi  –  kremniftorli  natriyni  aralashmasidan 
tayyorlanadi. Uni kotirish uchun eruvchan shishaning suvdagi eritmasi ishlatiladi. 
Kislotaga  chidamli  sement  xamma  kislotalarni  ta’siriga  chidamlidir 

---

81 
 
(kremniyftorvodorodli  va  fosforlidan  tashkari).  Qotishini  boshlanishi  20  daqiqadan 
sung, tugashi – 8 soatdan sung. 
Siqilishga bo‘lgan mustaxkamlik chegarasi 30...40 Mpa va undan ortiq bo‘ladi. 
Kislotaga chidamli sementlardan kislotaga chidamli zamazkalar, qorishma va betonlar 
olishda ishlatiladi. 
A.V.Voljenskiy,  R.V.Ivannikov  va  boshqalar  tavsiya  etgan  gips  sement  -
 
putssolan bog‘lovchi moddalarni qurilish mahsulotlari ishlab chiqarishda ishlatilishi 
mumkin.  U  atrof-muhitning  juda  ham  namgarchiligiga  chidamli  bo‘ladi.  Tarkibi 
asosan  50-70%  qurilish  gipsdan  15-25%  portlandsementdan, 
10-
25%  putssolan 
gidravlik  qo‘shimchalardan  iborat.  Bog‘lovchi  tarkibidagi  putssolan  qo‘shimchani 
roli  shundan  iborat:  suvli  muhitda  Sa(ON)
2 
ning  konsentratsiyasini  pasaytiradi  va 
yuqori asosli kalsiy gidroalyuminatlarni mustahkam past asosli gidroalyuminatlarga 
o‘tishiga sharoit yaratadi. 
Portlandsementdagi  kalsiy  silikatlar  va  suv  bilan  reaksiya  kirishib  SSN(V) 
tipidagi gidrosilikatlar hosil qiladilar va bog‘lovchini suvga chidamliligini oshiradi. 
Putssolan  qo‘shimcha  sifatida  trepel,  opoka,  diatomit,  faol  vulqon  jinslar,  gillar, 
kullardan foydalanish mumkin. 
Bu bog‘lovchidan kam qavatli yashash binolar, vanna xonalar uchun devorlar, 
ventilatsiya kanallar uchun bloklar tayyorlash uchun ishlatiladilar. 
Bog‘lovchi  asosida  tayyorlangan  beton  va  buyumlar  20  –  50  S  sovuqqa 
chidamligi bilan ajraladi.