Reja: 1991-2017 yillarda Osiyoning rivojlangan davlatlari ( Xitoy, Yaponiya, Turkiya, Eron) ning ichki va tashqi siyosati



Download 0,74 Mb.
bet3/5
Sana01.03.2022
Hajmi0,74 Mb.
#477149
1   2   3   4   5
Bog'liq
1991-2017 yillarda Osiyo mamlakatlari

Zamonaviy Eron. 2001 -yil 11-sentabr kuni Nyu-Yorkda amalga oshirilgan terrorchilik aktidan so‘ng AQSH Eronni «xalqaro terrorizmning sherigi» deb atadi. Bu tamg‘adan qutulish uchun Eron ancha ishlarni amalga oshirdi. «Hizbulloh» rahbarlari Erondan quvib chiqarildi, Sudan, Liviya, Bosniyadagi eronlik diniy maslahatchilar chaqirib olindi. Humayniy vafotidan so‘ng Eronda saqlanib qolayotgan teokratik rejim yanada kuchaydi. Islom huquqiga (shariatga) asoslangan qonunlar inson keldi. huquqlari bo'yicha qator muammolarni vujudga keltirdi. Masalan, shu davrda Eron oiim jazosini amalga oshirish bo‘yicha dunyoda ikkinchi o‘rinda (Xitoydan so‘ng) turardi. 2006-yili mamlakatda ikki yuzdan oshiq kishi, jumladan, yetti nafar balog‘at yoshiga yetmagan bolalar qatl qilindi. Tashqi siyosatda M. Ahmadinajod konservativ qarashlarga amal qildi. U J. Bush ma’muriyatini keskin tanqid qildi, Eronning arab mamlakatlari va Rossiya bilan hamkorligini kuchaytirish tarafdori bo`ldi. 2009-yili navbatdagi prezidentlik saylovlari boiib o‘ tdi. Saylovlarda amaldagi prezidentdan tashqari yana uch nafar nomzod qatnashdi. Asosiy kurash konservator-prezident M. Ahmadinajod bilan islohotlar va’da qilayotgan Mir-Husayn Musaviy o‘rtasida kechdi. Ammo birinchi turdayoq M. Ahmadinajod g‘alaba qozondi.Muxolifat saylovlar natijasini tan olmadi. Tehran va boshqa bir qator shaharlarda namoyishlar va politsiya bilan to‘qnashuvlar boiib o‘ tdi. Ayrim muxolifatchi partiyalarning Mavjud muammolarga qaramasdan, XXI savodsizlik va jaholat botqog‘ iga botgan maydi a’zolari qamoqqa olindi. asrda Eron qashshoqlik, mamlakatga mutlaqo o‘xshaZamonaviy Eron O‘rta Sharqning eng yirik iqtisodiyotiga egaboigan industrial mamlakat. U 2009-yili Semnondagi kosmodromdan Safir — 2 raketasi yordamida o‘zining «Umid» nomli sun’iy yoidoshini fazoga chiqarib, koinotni o‘zlashtirayotgan davlatlar qatoridan o‘rin egalladi.
Eronda taiim va fan rivojlangan, urbanizatsiya darajasi 70 % ga yaqinlashmoqda, sogiiqni saqlash va ijtimoiy ta’minot tizimi yaxshi yo‘lga qo‘yilgan. Eron yoshlar mamlakati, aholisining yarmini 30 yoshdan kichik boigan yoshlar tashkil qiladi. Eronning zamonaviy muammolari ichida eng dolzarblari ishsizlik va inflatsiya darajasining yuqoriligi bo`lib kelmoqda.
2013-yil iyun oyida bo‘lib o‘tgan prezidentlik saylovlarida Hasan Ruhoniyning g‘alaba qozonishi Eronda yuz berayotgan chuqur o‘zgarishlarni ifoda etadi. Eronning jahon hamjamiyatiga toiaqonli integratsiyalashuviga to‘siq boiib turgan yadroviy dasturi ham o‘n yildan oshiq davom etgan muzokaralardan so‘ng 2015-yil iyulda Eron bilan oltita davlat (AQSH, Rossiya, Xitoy, Buyuk Britaniya, Fransiya,Germaniya) vakil lari tomonidan imzolangan kelishuv orqali hal qilindi.

Download 0,74 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish