Режа: Қадимги давр сопол буюмларида акс этган орнамент ва тасвирлар

Қошиқлар. Тоғли Бадахшонда ҳанузгача бир неча турдаги ёғоч қошиқ ва чўмичлар ишланади. Қошиқлар болаларга ва катта ёшдагиларга мўлжалланган ҳолда ясалади. Шунингдек суюқ овқат пишириш, шопиришу чун чўлпилар ишланган. Ёш болаларга мшлжалланган қошиқлар дастаси ушлашга қулай қилиб от боши тузилишида ёки ўсимликсимон нақшлар шаклида ишланган. Бундай қошиқлар ўзининг манзарали безаги билан ҳам қулай, ҳам тугалланган композицияни ташкил қилади.
Лавҳлар. Қадимий деворий суратларда хонтахта лавҳ тасвирини учратамиз, лекин лавҳ қадимдан бўлгангига шубҳа қилиш мумкин эмас. Чунки қадимий деворий суратларнинг аксариятида меҳмондорчилик, тўй-томоша ов жараёни каби сюжетлар тасвирланган. Борди-ю, деворий суратларда мактаб, дарс қилиш жараёни тасвирланганда эди, унда албатта лавҳ ишланган бўлар эди. Лавҳ суратини сўнги ўрта аср миниатюраларида кўрамиз. Жумладан, “Лайли ва Мажнун мактабда”. Мактаб миниатюраларида лавҳ ва ўқитувчи олдида ёғочдан ишланган сандиқчани кўрамиз. Сандиқчалар китоб, дафтар, қаламдон солиш учун мўлжалланган. Лавҳ ясаш учун яхлит ёғоч бири иккинчиси ичига киритилган иккита юпқа тахтача шаклига келтирилади (34-расм). Лавҳ тахтачалари йиғма бўлиши ҳам мумкин. Тахтачаларга айланасимон, ҳандасавий ўсимликсимон нақшлар ўйилади. Айрим лавҳларда доира шаклидаги нақшлар тахтача асосий қисми билан новдачалар ёрдамида бириктирилган. Бундай услуб қийҳос очилган гулни ва унинг новдачасини эслатади. Лавҳ чиройли ва функционал жиҳатдан жуда қулай ишланган. Ўқувчилар лавҳни худди китоб сингари қўлтиқ остига солиб ўқишга боришган.