Reja: mhtning ichki iqtisodiy hisoblamalari Bozor xizmatlarini yalpi ishlab chiqarish ikki turga bo‘linadi: mhtning ichki iqtisodiy hisoblamalari

ta’rif stavkasi, bajaradigan vazifasiga ko‘ra, o‘rtacha ish haqi yoki bajargan mehnati bo‘yicha hisoblangan ish haqi;

bajaradigan vazifasiga ko‘ra yoki tarif stavkasi bo‘yicha to‘lanadigan qo‘shimcha ish haqi. Bular:

alohida sharoitlarda ishlaganlik uchun ish haqi;

qo‘shimcha yoki kechki ishlar uchun ish haqi;

dam olish va bayram kunlari ishlaganlik uchun ish haqi.

chakana narxlarning o‘zgarishi munosabati bilan to‘lanadigan qo‘shimcha ish haqi;

ra\batlantirish va mukofotlar;

yillik va qo‘shimcha ta’til uchun to‘lovlar;

kadrlarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish (ishlab chiqarishdan ajralgan holda) paytidagi saqlangan ish haqi;

xodimlarning tibbiy muassasalarda tekshiruvda bo‘lgan paytlaridagi to‘lovlar;

mehnat shartnomasida ko‘rsatilgan foyda qismi;

komission to‘lovlar;

yollanma ishchilarning ish haqi.
O‘tish davri paytida pul shaklidagi ish haqi bilan birga natural shakldagi ish haqi ham keng tarqalgan. Natural shakldagi ish haqi o‘z ichiga har qanday turdagi iste’mol tovarlari va xizmatlarini olishi mumkin. Mehnatga haq to‘lashning bunday turi quyidagi mukofotlarni o‘z ichiga oladi:

• 
  korxona tomonidan o‘z xodimlariga shu korxonaning o‘zida yetishtirilgan mahsulot va xizmatlarning qiymati;
  
• 
  iqtisodiyotning alohida sohalaridagi ishchilarga taqdim qilinadigan bepul kommunal xizmatlar;
  
• 
  ovqatlanish, tovarlarning qiymati;
  

oshxonalarda, bufetlarda, profilaktoriylarda ishlovchi xodimlarga imtiyozli baholarda yoki bepul ovqatlanishni taqdim etish;
ishchilarni ish joyiga idoraning transportlarida olib kelish va olib ketish uchun to‘lovlar;
korxonaning alohida olingan yollanma ishchilar foydasiga to‘langan su\urta to‘lovlari;
korxonalar tomonidan nodavlat ijtimoiy fondlarga ajratilgan mabla\lar (tibbiy su\urtaga ajratilgan ixtiyoriy to‘lovlar va qo‘shimcha nafaqalar ta’minoti);
maktabgacha tarbiya muassasalarida bolalarning tarbiyalanishi uchun to‘lovlar;
korxonaning hisoblamasiga xodimlar va ularning oila a’zolari davolanishi, dam olishi uchun berilgan yo‘llanma haqining to‘lovlari;
xodimlarga bepul beriladigan aksiyalar qiymati va natural shakldagi ish haqining boshqa turlari.
Yuqorida sanab o‘tilgan natural shakldagi barcha to‘lovlarning turlari yo xaridor bahosida yoki asosiy baholarda baholanadi.