Reja: Ta'rif va tavsif



Download 17,82 Kb.
Sana23.03.2022
Hajmi17,82 Kb.
#506040
Bog'liq
Nemis va ozbek til. polisemiya va omonimya



OMONIMLAR
reja:
1. Ta'rif va tavsif.
2. Omonimlarning turlari.
3. Omonimlarning so'z turkumlariga munosabati.
4. Omonimlarning kelib chiqishi.
5. Omonimiya va polisemiya.
6. Omonimiya va konversiya.
7. Omonimlarning nutqiy ahamiyati.
8. Xulosa.
Shakli bir xil va ma'nolari turlicha bo'lgan ikki yoki undan ortiq so'zlar omonimlar deyiladi. Omonimlar asosan bir xil ohangda aytiladi va bir shaklda yoziladi. Masalan:
Qo'lingdan kelgancha chiqar yaxshi ot,
Yaxshilik qil, bolam, yomonlikni ot,
Nasihatim yod qilib ol, farzandim,
Yolg'iz yursa chang chiqarmas yaxshi ot.
Yana:
Chun pari-yu, hurdir oting, begim,
Sur'at ichra devdir oting, begim.
Har hadanggikim, ulus ondin qochar,
Notavon jonim sari oting, begim.
kupletlarining birinchisida ot so'zi omonim bo'lib kelgan bo'lib, u birinchi misrada – nom, ikkinchi misrada – buyruq fe'li, to'r-tinchi misrada – uy hayvoni (ot) ma'nolarida; ikkinchisida esa oting so'zi birinchi misrada – isming, noming, ikkinchi misrada – uy hayvoni (ot) va, nihoyat, to'rtinchi misrada – hadang(o'q)ni oting (buyruq fe'li) ma'nolarida kelgan. Chunonchi, mazkur to'rtlikning birinchi, ikkinchi, to'rtinchi misralarda radif bo'lib kelgan «begim» so'zi aytilishi va yozilishiga ko'ra bir xil bo'li-shiga qaramasdan, bir ma'noli va bir so'z bo'lganligi uchun omonim emas. Turkum jihatdan omonimlar o'ziga xos xususiyatlarga ega. Omonimlar ayrim hollardagina faqat atrofdan (temir – jism, Temir – ism; bo'ri – yovvoyi hayvon, Bo'ri – ism: ra'no – gul, Ra'no – ism kabi), ko'p hollarda esa turli turkumlardan tarkib topadi: toy – yilqining bolasi, o'rab qo'yilgan gazlama, buyruq fe'li; uch – raqam, biror narsaning so'nggi nuqtasi, buyruq fe'li; yosh – ko'z yoshi (ot), yosh yigit belgi (sifat) kabi.
O'tgan asrning 90-yillarida nashr etilgan grammatik adabi-yotlarda omonimlarni aytilishi, yozilishi va ma'nolariga ko'ra turlarga ajratganda, sof va shartli omonimlar, to'la va yarim omonimlarga ajratib kelindi. Lekin so'nggi yillardagi ayrim qo'llanma va konspektiv kurslarning ayrimlarida omonimlarning turlarga bo'linishi umuman inkor qilinsa, ba'zilarida ularni lek-sik (sof omonimlar) va nutqiy omonimlar (omofoniya, omogra-fiya, omoforamiya)ga ajratadilar. Omonimlarni bunday turlarga ajratish, ularga til hodisasi va nutq hodisasi sifatida qarash nuqtai nazardan, to'g'ri bo'lib, mohiyatan ilgarigi an'anaviy bo'linishdan farqlanmaydi. Shunga ko'ra, omonimlar, odatdagi-dek, quyidagicha tasnif qilinadi:
1. Sof omonimlar.
2. Shartli omonimlar:
a) omofonlar;
b) omograflar;
c) omoformalar.
So'zlarning omonim yoki omonim emasligi aslida: 1) talaf-fuzdagi bir xilligiga; 2) yozuvdagi bir xilligiga; 3) ba'zan fonetik yo morfologik jihatdan so'zlarning bir xil bo'lib qolishiga bog'liq. Shu xususiyatlarning hammasiga to'la ega bo'lgan ikki yoki undan ortiq so'zlarnigina sof omonimlar deyish mumkin. Demak, ham aytilishi, ham yozilishi bir xil bo'lgan so'zlarga sof omonimlar deyiladi: ot (ism), ot (buyruq fe'li), ot (uy hayvo-ni); uch (son) uch (buyruq fe'li), uch (biror narsaning tugallan-gan qismi) kabi. Sof omonimlar lug'aviy birliklar sifatida bir xil tarkibga ega bo'lgan birdan ortiq so'zlardir. Masalan, qo'sh so'zi ham ot, ham sifat, ham fe'l turkumlari sifatida uch mustaqil leksemani tashkil qiladi. Ba'zan so'zlar faqat bir tomoni yo aytilishi yo yozilishi yoki tarkibidagi biror morfemasi orqaligina o'xshash bo'lib qoladi, shuning uchun ular shartli omonimlar deb yuritiladi. Ular avval-dan til birligi sifatida mavjud bo'lmay, faqat nutqiy jarayonda bir xil shaklga kelib qoladi.
Omofonlar. Talaffuzi, aytilishi bir xil, yozilishi va ma'nolari turlicha bo'lgan so'zlarga omofonlar deyiladi. Masalan: to'n (kiyim), ton (ovoz); yot (begona), yod (yod olmoq, xotirada saqlamoq); urush (jang), urish (harakat nomi – urmoq) kabi. Ko'rinadiki, bu so'zlarning o'xshashligi nutq jarayonida so'z tarkibidagi ayrim tovushlarning artikulyasion-akustik o'zgarishi natijasida hosil bo'ladi. Masalan, to'rt so'zining o'zbek tilida so'z oxirida undoshlarning qator kelmasligi qonuni asosida to'r (so'm) sifatida talaffuz qilinishi to'r (setka) so'zi bilan yoki tok (elektr zaryadi) so'zining ruschadan o'zlashgan so'zdagi unli-ning o'zbekcha talaffuzga moslashtirilishi natijasida to'k fe'liga shakldosh bo'lishiga sabab bo'lgan.
Omograflar. Yozilishi bir xil bo'lib, ma'nosi va talaffuzi har xil bo'lgan so'zlar omograflar yoki omogrammalar deyiladi. Masa-lan, tok (uzumning toki), tok (elektr toki); tom (uyning tomi), tom (kitob jildi); tort (buyruq fe'li), tort (shirinlik) kabi. Omograflar doimiy bo'lmasligi ham mumkin, chunki ularning yozuvda bir xil qayd etilishi ma'lum grafika uchun belgilangan ma'lum imlo qoidasi bilan bog'liq holda yuzaga keladi. Agar yozuv o'zgarsa, ayrim omograflar o'z belgisini yo'qotishi mum-kin. Masalan, o'zbek yozuvining rus grafikasidan lotin yozuviga o'tishi ayrim omograflarning omograflik xususiyatining yo'qoli-shiga olib kelishi, ayni paytda, yangi yozuvga ko'ra yangi omo-graflarning yuzaga kelishiga sabab bo'lishi mumkin. Bu ular-ning shartliligini ko'rsatuvchi belgilardan biridir.
Omoformalar. Tarkibidagi morfemalarning o'zgarishi tufayli yozilishi va talaffuzi jihatidan bir xillikka ega bo'lgan so'zlarga omoformalar deyiladi. Misollar: olma (meva) – ol]ma (bo'lish-siz fe'l); tugma – tug]ma; ol]di (fe'l), old]i (ko'makchi) kabi. Nutqda faqat so'zlar emas, balki so'z birikmalari, frazemalar, hatto gaplar ham omonimlik holatida bo'lishi mumkin: oqsoqol – keksa, soqoli oq, mahalla rahbari; ko'z yumdi – vafot qildi, biror xatoni kechirdi, bilib bilmaslikka oldi; ko'l ko'tardi – tasdiqladi, taslim bo'ldi, qo'lini yuqoriga ko'tardi; Ular bir umrga uchrashmaydigan bo'lib xayrlashdilar – er-xotin yoki sevishganlarning ajrashishi, harbiy o'rtoqlarning xayrlashishi, o'ldi kabi. Bular hozirgi tilshunoslikda omomorfema (siz – sifat yasovchi va III shaxs egalik affiksi), omoevfema (etagi ho'l bo'ldi – nomussizlandi va kiyimning etak qismi suvga botdi), omofrazema va omosintagma (yuqoridagi misollarga qarang) kabi atamalar bilan ham yuritiladi.
Omonimlar manbalariga ko'ra ham turli xususiyatlarga ega: 1. Har bir tilning o'z ichki imkoniyatlari asosida: a) tub so'zlar: o't (o'simlik, olov, buyruq fe'li), ot (ism, uy hayvoni, buyruq fe'li), tosh (jism, buyruq feli) kabi;
b) so'zning fonetik o'zgarishi: un (ovoz), unu:n;
c) so'z yasalishi: oylik – maosh, reja;
d) konversiya: oltin – metall, material (oltin soat);
e) polisemantiklik: kun – quyosh, sutkaning yarmi;
f) adabiy til va dialekt: shoti – arava asosi va narvon.
2. Chet tillardan so'z olish: tur (xil) – tur (sport), tom (uy) – tom (jild) kabi.
Omonimlar o'zbek poeziyasi tarixida muhim rol o'ynagan. Shoirlar omonimlarning xilma-xil ma'nolaridan foydalanib, tuyuqlar, tajnislar yaratganlar. Xalq og'zaki ijodining turli janr-larida omonimlardan keng foydalanilgan:
Olmani so'ndi nigorim – ol! –dedi,
Olma birla bu ko'ngilni ol! –dedi.
So'rdim ersa olmasining rangini,
Ne so'rarsan? –Olma rangi – ol! –dedi (Navoiy).
Dilrabo, o'ltir boshingdan aylanay,
Tandim ol, o'lsam so'ngagim ayla nay (Uvaysiy) va b.

Bu asar semantikaning ikki hodisasi, polisemiya va omonimiya bilan bog‘liq. Bu bir-biri bilan chambarchas bog'liq ikkita hodisa. Ko'pincha, polisemiya va omonimiya alohida ko'rib chiqiladi, ammo ularning umumiyligi eng muhimi. Aynan mana shu o‘xshashlik lug‘aviy noaniqlikning bu ikki shakli lisoniy belgining shakl-mazmun munosabatiga o‘xshash ta’sir ko‘rsatishiga olib keladi. So'zlar joylashgan til va yozma kontekstning katta ahamiyati muhimdir, chunki omonimiya va polisemiya tushunish muammolariga olib kelmasligi kerak. Leksik noaniqlikning ma'lum bir misoli omonimiya hodisasi yoki polisemiyaning paydo bo'lishi bilan bog'liqmi, ba'zan hal qilish qiyin. Ikkala hodisa ham so'z o'yinlari, hazillar va maqollar uchun mos keladi, bu ikkala hodisani o'rganishga ham xizmat qilishi kerak. Polisemiya tushunchasidan boshlab, birinchi bobda ikkita atama nimani anglatishini va turli xil yondashuvlar, ayniqsa, omonimiya tushunchasi qanchalik darajada ekanligini tushuntirish uchun ta'riflardan foydalaniladi. Omonimiyada mavjud bo‘lgan turdosh ma’nolardan aniq alohida ma’nolarga o‘tish uchun polisemiyaning leksik noaniqligidan boshlayman. Terminlarni tushuntirishdan so'ng bir-biriga bo'lgan o'zaro munosabatlarning qisqacha tahlili olib boriladi, bu erda asosiy savol qachon omonimiya yoki polisemiya haqida gapirishdir. Xususan, bu ikki xil ma'noli ibora qachon omonimiya yoki polisemiya sifatida belgilanishini aniqlash haqida. Bundan ikkita muhim yondashuv qisqacha tushuntiriladi. Ishning uchinchi qismida bu ikki hodisaning tilda qanday namoyon bo‘lishi ko‘rib chiqiladi. Keyingi bosqich leksik noaniqlikda lingvistik kontekstning roli. Amaliy-tahliliy qismda, so'ngra til o'yinlari va kichik adabiy shakllar (hazillar, maqollar va so'z o'yinlari) qanday qilib noaniqlikdan (polisemiya va omonimiyadan) "yashashi" ko'rib chiqiladi. Endi xursand bo'ling! - eng "so'zning ma'nosida"!


Polyseme Bearbeiten
abgebrüht (mit heißem Wasser behandelt), abgebrüht (abgestumpft, gefühllos)
die Erde (Blumenerde), die Erde (Planet)
der Geist (übernatürliches Wesen, Gespenst), der Geist (Intellekt), der Geist (Gesinnung), der Geist (Weingeist, Destillate mazerisierter Früchte)
der Heide (Person, die dem Heidentum angehört), die Heide (Landschaft)
der Himmel (astronomischer Ort), der Himmel (religiöser Ort, das Jenseits), Himmel (Baldachin, z. B. innenseitiger Bezug des Daches beim Kraftfahrzeug)
die Länge (räumlich ausgedehnt), Länge (zeitlich ausgedehnt)
die Lehre (Berufsausbildung), die Lehre (wissenschaftliche Erkenntnisse oder ein Dogma), die Lehre (Technik) (Prüfinstrument)
die Leiter (Steighilfe), der Leiter (Chef), der Leiter (physikalischer Leiter)
die Mutter (eines Kindes), die Mutter (Hohlschraube)
das Schild (Zeichen), der Schild (Schutzwaffe)
die Steuer (Abgabe an den Staat), das Steuer (Lenkvorrichtung)
die Stimme (Sprachfähigkeit), die Stimme (Wahlstimme, Votum), stimme (Form des Verbs stimmen)
der Strom (Gewässerart), der Strom (elektrische Größe)
der Verdienst (Einkommen), das Verdienst (anerkennenswerte Leistung)

Homonyme mit gleicher Schreibweise und Aussprache Bearbeiten


Eigentliche Homonyme mit gleicher Schreibweise und Aussprache Bearbeiten
der Ball (kugelförmiges Spielgerät), der Ball (Tanzveranstaltung)
die Birne (Obst), die Birne (Glühbirne)
die Decke (Stoffstück zum Bedecken eines Tisches oder Bettes), die Decke (obere Begrenzung eines Raumes)
das Gericht (als Mahlzeit zubereitete Speise), das Gericht (öffentliche Institution)
der Hahn (Wasserhahn), der Hahn (männliches Huhn)
der Strauß (Laufvogel), der Strauß (Blumengebinde)
das Schloss (Türschloss), das Schloss (Bauwerk)
Uneigentliche Homonyme mit gleicher Schreibweise und Aussprache Bearbeiten
die Bank (Möbel) (Sitzbank), Bank (Untiefe im Meer) → Plural: die Bänke; die Bank (Geldinstitut) → Plural: die Banken
der Bauer (Landwirt), das Bauer (Vogelkäfig)
die Buchen (Laubbaum), buchen (eine Reise buchen)
das Gen, gen (Kurzform zu gegen)
die Kiefer (Nadelbaum), der Kiefer (Teil des Gesichtsschädels)
der Kiwi (Vogel), die Kiwi (Frucht)
laut (geräuschvoll), laut (gemäß, zufolge)
der Otter (Unterfamilie der Marder), die Otter (Viper)
der Reif (Ring) → Plural: die Reife; der Reif (Eiskristalle) → Plural: nicht existent
Rügen (Plural von Rüge), Rügen (Name einer Insel)
Sieben (Zahlwort), Sieben (durch ein Sieb schütteln)
der Tau (Niederschlag), das Tau (Seil), das Tau (griechischer Buchstabe)
der Taube, die Taube
das Tor (breite Tür, Einfahrt, Fußballtor, Zugang im übertragenen Sinne etc.), der Tor (törichter Mensch)
sein (Verb), sein (Possessivpronomen)
weiß (Farbe), weiß (Verbform von wissen)
Homographe Bearbeiten
Homographe mit verschiedener Aussprache Bearbeiten
Hinweis zur Aussprache: Für einen betonten kurzen Vokal steht zum Beispiel á, für einen betonten langen Vokal ā.

Collāgen [koˈlaːʒən] (Plural von Collage), das Collagēn (Strukturprotein im Bindegewebe)


das Gestern (Sternbild), gestern (der Tag vor heute)
der Jammer, der Jammer (Musiker der Richtung Jam)
die Logen (Zuschauerräume), sie logen (sagten nicht die Wahrheit)
das Meer (Gewässer) sowie mehr (Gegensatz von weniger) gegenüber: die Mär (Erzählung)
Mōntage (Plural von Montag), die Montāge [mɔnˈtaːʒə] (Zusammenbau, Einbau)
das oder der Revērs [ʁeˈveːʁ] (umgeschlagener Kragen), der Revérs [ʁeˈveʁs] (schriftliche Verpflichtung)
rásten (ruhen), rāsten (Präteritum 3. Person Plural zu rasen)
das Réntier oder Rēntier (Hirschart), der Rentiēr, frz. [ʀɑ̃ˈtjeː] (Rentner)
Homographe von Nominalkomposita Bearbeiten
Das Zeichen ¬ dient an unkenntlichen Stellen als Hervorhebung einer Worttrennung

die Rutschendekomposition (Zerlegung einer Rutsche), die Rutsch¬ende¬komposition (die Zusammensetzung verschiedener Vorgänge während der Beendigung eines Rutschvorgangs)


der Saugarten (ein Garten für Säue), Saugarten (Arten des Saugens)
das Schiffstau (Seil), der Schiffstau (Stockung)
der Vorabendspurt (noch nicht der finale Endspurt), der Vorabendspurt (Spurt am Vorabend)
der Wachtraum (Traum), der Wachtraum (Gebäude)
Homographe mit verschiedener Betonung Bearbeiten
Hinweis zur Aussprache: Für einen betonten kurzen Vokal steht zum Beispiel á, für einen betonten langen Vokal ā.

Áugust (männlicher Vorname), der Augúst (Monat)


die Hóchzeit (Vermählung), die Hōchzeit (Höhepunkt)
der Humōr (Spaß), der Hūmor (medizinisch für Körpersaft)
die Konstánz (Beständigkeit), Kónstanz (Stadt am Bodensee)
die Láche (Art des Lachens), die Láche oder Lāche (Pfütze)
das Laufende (das Ende eines Laufs), laufende (Adjektiv abgeleitet vom Verb laufen)
das Lautende (das Ende eines Lauts), lautende (Adjektiv abgeleitet vom Verb lauten)
mōdern (verrotten), modérn (neumodisch, neuzeitlich)
Sie rāsten (fuhren schnell) über die Autobahn – Hier könnten wir rásten (ausruhen)
der Romān (Literaturgattung), Rōman (Jungenname)
schōn (Imperativ Singular zu schonen), schon (bereits)
das Spielende (Ende des Spiels), der oder die Spielende (Person, die spielt)
der Tenōr (Stimmlage und Sänger), der Tēnor (Grundhaltung)
übersétzen (in eine andere Sprache übertragen, Kraftübersetzung durch Zahnräder), ǖbersetzen (einen Fluss überqueren)
der Wēg (Straße), wég (z. B. weit weg)
umgehen (z. B. mit einer fordernden Person oder einem Gegenstand), umgēhen (Schwierigkeiten, Hindernissen aus dem Weg gehen)
umfahren (etwas mit einem fahrenden Fahrzeug zu Fall bringen), umfāhren (einem Hindernis aus dem Weg gehen)
Homophone mit verschiedener Schreibweise Bearbeiten
die Ahle (Werkzeug), Aale (Fische)
der Arm (Körperteil), arm (mittellos)
die Beete, bete (1. Person Singular Präsens von beten), '
das Boot, bot (Präteritum von bieten)
das Corps (Verbindung), der Chor (Gruppe von Sängern)
das (Artikel oder Begleiter), dass (Konjunktion)
der Einheitspreis, der Einheizpreis (Preis des Einheizens)
der Elf (Märchengestalt), elf (Zahl)
die Fase (abgeschrägte Kante), Phase (Entwicklungsstand),
das Fest (Feier), fest (beständig, hart)
fliehst (2. Person Singular von fliehen), fliest (2. Person Singular von fliesen), fließt (2. Person Singular von fließen)
der Föhn (warmer Fallwind), der Fön (Haartrockner)
die Frist, er frisst (2. und 3. Person Singular Präsens zu fressen)
die Gans, ganz
heute (am heutigen Tag), Häute (Plural von Haut)
die Küste, küsste (Präteritum von küssen)
der Lachs, des Lacks (Genetiv zu Lack), lax (nachlässig),
die Lärche (Nadelbaum), die Lerche (Singvogel)
der Leib (Körper), der Laib (Brot)
die Leichen, laichen (Eier ablegen)
die Lehre (Unterricht, wissenschaftliche Theorie), die Leere (Zustand des Leerseins)
den Leuten, das Läuten
das Lid (Augenlid), das Lied (Musikstück)
Lose (Plural von Los), lose (nicht angebunden)
malen (abbilden), mahlen (zerreiben)
das Meer (Gewässer), mehr (Gegensatz von weniger)
das Rad, der Rat
der Rasen (Rasen im Garten), rasen (schnell fahren)
rächte (1. Person Singular Präteritum zu rächen), Rechte
der Reif (Ring; Niederschlag), reif (voll entwickelt)
der Reis, reiß (Imperativ Singular zu reißen)
der Rhein (Fluss), der Rain (Feldrain), rein (sauber), rein (kurz für herein)
seh (Verbform von sehen), die See
die Seite (linke Seite, Buchseite etc.), die Saite (Teil eines Musikinstruments)
die Stelle, die Ställe (Plural von Stall)
die Terme (Plural von Term), die Therme (öffentliches Bad)
den Umsätzen (Dativ Plural zu Umsatz), umsetzen
der Vetter (Cousin), fetter (Komparativ zu fett)
der Vorname, die Vornahme (von vornehmen)
die Wagen (Fahrzeuge), die Waagen (Geräte zur Gewichtsbestimmung), vagen (Deklination von vage), etwas wagen (riskieren)
die Waise (elternloses Kind), die Weise (Art, Methode)
wer, das Wehr (Wasserbau), wär (Kurzform des Konjunktiv von sein)
die Ware (käufliche Gegenstände), wahre (gebeugte Form von wahr)
die Wände (Mauern), die Wende (Umkehr)
die Welle, die Wälle
bewerten (einschätzen), bewehrten (Beton mit Stahleinlage bewehren), bewährten (erproben, Verb zu Bewährung)
der Wirt, wird (3. Person Singular zu werden)
weist (2. Person Singular zu weisen), weißt (2. Person Singular zu weißen und zu wissen)

Adabiyotlar. Angela Linke, Markus Nussbaumer, Paul R. Portmann: Studienbuch Linguistik. Max Niemeyer, Tübingen 2004.



So'zlarning ko'p ma'noli bo'lish xususiyati polisemiya (poly – ko'p, sema –ma'no) deyiladi. Dum so'zi biror jonivor yoki hayvon organizmining bir qismi sifatida to'g'ri ma'noda ishlatiladi. Biroq dum so'zi "ikki baho" ma'nosida ishlatilganda 2 raqamining yozuvdagi "dumi" nazarda tutiladi. Dum so'zi ota-onasiga ergashib yuruvchi bola ma'nosida ham ishlatiladi. Binobarin, dum so'zi ko'p ma'noli hisoblanadi. Ba'zan so'z birikmalarida ishtirok etgan so'z o'zining to'g'ri ma'nosida, ikkinchisi esa ko'chma ma'noda qo'llanadi. Masalan, tosh yurak so'z birikmasida yurak to'g'ri ma'noda, tosh so'zi esa ko'chma ma'noda ishlatilgan. Biroq bu so'z birikmasi bir butun holda (tosh yurak) ko'chma ma'noli deb hisoblanadi. Chunki uni tashkil etgan so'zlarni uzib olish ma'noga putur yetkazadi. Bunday o'rinlarda so'zlarning birikuvi (valentligi) katta ahamiyatga ega. Demak, so'zlarning leksik ma'nosini shakllantirishda ularning grammatik xususiyatlari xizmat qiladi. Ko'chma ma'noda qo'llangan so'z ko'pincha boshqa "semantik maydon"ga o'tadi. Yuqoridagi misollarda bu yaqqol ko'rinadi. Ko'p ma'noli so'zning har bir ma'nosi boshqa so'zlarning ma'nolari bilan aloqaga kiradi. So'zlar bir-biriga o'xshashligi, yaqinligi va nutq situatsiyasida (kontekstda) ishlatilishiga ko'ra ma'nolarini o'zgartirishi mumkin. So'zning ko'chma ma'nolarda ishlatilishi barcha tillar uchun xosdir. So'z ma'nosining ko'chish usuli to'rt xil bo'ladi: metafora, metonimiya, sinekdoxa, funksional ko'chish.Bir narsa nomining ikkinchi narsaga shakl, rang va boshqa biror jihatdan o'xshashligi asosida ko'chirilishi metafora (grekcha methaphora – "ko'chma nom, ko'chirish") deb ataladi: sovuq qarash, istarasi issiq, ... o'zi pok, ham so'zi pok (Uyg'un, I. Sulton) kabi. Tulki, xo'roz, dum so'zlari ma'nolarining ko'chishi ham (yuqorida izohlangan) metaforik usuldir.So'zlar asli nomlar hisoblanadi. Ko'chma ma'nolar so'zning mana shu ma'nosi negizida paydo bo'ladi. Bir xil narsa yoki hodisani ifodalayotgan so'z boshqa xil narsa yoki hodisa ifodasi uchun qo'llana boshlaydi.


Download 17,82 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish