Aim.uz
Romantizm adabiyoti
Reja:
1.Bayron ijodi.
2. Shoir asarlaridagi romantik ruh.
3. Viktor Gyugo ijodi.
4. V.Gyugoning jamiyat haqidagi qarashlari. “Xo`rlanganlar” asarining ahamiyati.
Adabiyotlar:
1.Jahon adabiyoti. Jurnali. T., 2007. № 6-8.
2.F.Boynazarov, A.Xolmurodov. Jahon adabiyoti. Jizzax. 2008.
3.Sh.Normatova. Jahon adabiyoti. T., 2008.
4.F.Sulaymonova. “Sharq va G`arb”. T., 1997.
Yevropa romantizm adabiyoti. XIX asrning boshlarida paydo bo`ldi. Feodal tartiblariga o`rniga taraqqiyparvar romantiklar mehnat ahlining manfaatlarini himoya qilib chiqdilar. Romantizm vakillaridan Angliyada Bayron, Shelli, Valter Skott Fransiyada Gyugo, Jorj San, Polshada Adam Mitskevich, Yuli us, Slovatskiy va boshqalar ijod qila boshladilar. Romantizm nemis adabiyotida A.Shamisso, A.Gofman, aka-uka Grimlar hisoblanadi. Ingliz adabiyotida esa, Bayron, Shelli, Kolresh, Kits, Lem, Xezlit va boshqalar bu yo`nalishda ijod qildilar. Bayron 1788-1824-yillarda ijod qildi.
Bayronning yoshligi Shotlandiyada o`tgan. 10 yoshiga to`lganda, Lord unvoni olgan. U ikki yil o`rta yer dengizi bo`ylab, sayohatga chiqadi. Ispaniya, Malta, Albaniya, Turkiya, Portugaliya hamda Gretsiyani aylanadi. Ana shu sayohatlar natijasida “Chayld Garoldning ziyorati” nomli lirik-epik doston yaratadi. Dostonda asar qahramoni shoirning o`zi bo`ladi. U Portugaliya, Ispaniya, Albaniya va Gretsiyada bo`ladi.
Bayron ijodida “Sharq dostonlari” alohida o`ringa ega. Bayron “Gyaur” dostonida Leyla ismli ayolni sevadi. Leylaning rashkchi eri Hasan o`z xotinining Gyaur bilan sevishganidan xabar topib uni o`ldiradi. Bu xol Gyaurda Leyla uchun Hasandan qasd olishga chorlaydi. Asar oxirida Leylaning ishqida azob chekib Hasan ham vafot etadi. “Korsor” dostonida esa, asar qahramoni Konrod bo`ladi. Shoirning “Don Juan” she’riy romani uni dunyoga mashhur qiladi.
Viktor Gyugo 1802-1885-yillar ijod qildi. Gyugo, Ernana, “Marion Delorm” dramalarini yaratdi. Yozuvchining “Parij Bibi Maryam ibodatxonasi” romanida “Ananke” yozuvi taqdir qismat degan ma’nolarni anglatishi bitib qo`yilgan. Asar qahramoni Klod Frullo, Kvazimoda, Fib Esmiralda kabilar asarda asosiy o`rinni egallaydi.
V.Gyugoning “Xo`rlanganlar” romanida xor-zorlikka tubanlikka tushgan zo`rlangan kishilar qismatining ayanchli ekanligini ko`rsatadi. Ammo yozuvchi ushbu qahramonlarning hayot xavfidan qanday qutilish kerakligini bilolmaydilar. U jamiyat a’zolarini axloqiy jihatdan tarbiyalab adolat o`rnatish mumkin deb hisoblaydilar. Asar qahramoni Jan Baljan obrazi misolida insof-saxiylik, yomonlikka yaxshilik qilish, gunohni kechirish mumkin deb hisoblaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |