Salamin jangi yunon-fors urushlari davri (mil av. 500-449) da Egey dengizidagi Salamin o yaqinida boʻlib oʻtgan jang

Salamin jangi — yunon-fors urushlari davri (mil. av. 500—449) da Egey dengizidagi Salamin o. yaqinida boʻlib oʻtgan jang (mil. av. 480 y. 28 sent). Bu jangda yunon floti (Evribiad qoʻmondonligidagi 350—380 triyer — eshkakli kema) fors flotini (Kserks qoʻmondonligidagi 800 dan ortiq kema) magʻlubiyatga uchratgan. Yunonlar kemalarini qulay joylashtirganlari, jangovar qurollar va jang qilish usullaridan mohirlik bilan foydalanganlari tufayli gʻalaba qozonishgan. Forslar 200 ta, yunonlar 40 ta kema yoʻqotgan. Salamin jangi natijasida forslar dengiz aloqa yoʻllaridan ajralgan, bu esa urushning borishida burilish nuqtasi boʻlgan.

Marafon jangi (miloddan avvalgi 490 yil 13 sentabr) — yunon-fors urushlari davridagi mashhur jang . Attika (Afinadan 40 km shim.-sharqdagi r-n)dagi Marafon tekisligida sodir boʻlgan. Yunon qoʻshini (11 ming jangchi) sarkarda Miltiad qoʻmondonligi ostida Marafon vodiysiga kirish yerida falanga boʻlib saf tortgan, uning kuchaytirilgan oʻng va soʻl qanotlari togʻ va qoyatoshlar bilan mustahkamlangan. Bu yunonlarni forslar otliq qoʻshinining qanot zarbasidan muhofaza etgan. Yunonlar kemalardan tushgan forslarga (taxminan 20 ming jangchi) yopirilib hujum qilishgan, biroq fors piyodakamonchilari qarshi hujumga oʻtib, yunonlar falangasi markazini yorib oʻtganlar. Ayni paytda yunonlarning kuchli, saylanma otryadlari qanotlardagi fors otliq qoʻshini va yengil piyodalarini uloqtirib tashlagan, soʻngra markazdagi fors piyoda qoʻshinini magʻlubiyatga uchratganlar. Yunonlar sohil tomon qochayotgan forslarni taʼqib qilishdan toʻxtab, jangda halok boʻlgan yunonlarni (192 kishi) dafn etishga kirishib ketganlari tufayli, forslar kemalarga oʻtirib qaytib ketganlar. Marafon jangida falanga tarkibida jang qilgan goplitlar oʻzlaridan son jihatdan ustun boʻlsada, tashkiliy jihatdan yaxshi uyushmagan forslar armiyasi ustidan galaba qozongan.[1]

Salamin jangi — yunon-fors urushlari davri (mil. av. 500—449) da Egey dengizidagi Salamin o. yaqinida boʻlib oʻtgan jang (mil. av. 480 y. 28 sent). Bu jangda yunon floti (Evribiad qoʻmondonligidagi 350—380 triyer — eshkakli kema) fors flotini (Kserks qoʻmondonligidagi 800 dan ortiq kema) magʻlubiyatga uchratgan. Yunonlar kemalarini qulay joylashtirganlari, jangovar qurollar va jang qilish usullaridan mohirlik bilan foydalanganlari tufayli gʻalaba qozonishgan. Forslar 200 ta, yunonlar 40 ta kema yoʻqotgan. Salamin jangi natijasida forslar dengiz aloqa yoʻllaridan ajralgan, bu esa urushning borishida burilish nuqtasi boʻlgan.[1]

Fermopil jangi – yunonfors urushlari davridagi Lamiya shahridan jan,sharkda joylashgan Fessaliya bilan Oʻrta Yunoniston oʻrtasidagi togʻ yoʻlagida sodir boʻlgan jang (miloddan avvalgi 480 yil). Oz sonli yunon ittifoqchi qoʻshini (5 ming kishiga yaqin) Sparta podshosi Leonid boshchiligida Fermopil yoʻlagidagi pozitsiyani egallab, axomaniylar podshosi Kserks qoʻshini yoʻliga fob boʻlgan. Yunon qoʻshinidan qochib oʻtgan xoin yordamida forslar yunonlarning orqa tomoniga oʻtib olishga muvaffaq boʻlishgan. Shunda Leonid asosiy kuchlarini Afinani mudofaa etish uchun joʻnatgan, oʻzi esa 300 ta spartalik bilan Fermopilni qattiq mudofaa qilishni davom ettirgan. Tengsiz jangda barcha jangchilar halok boʻlgan. Fors qoʻshinlari Oʻrta Yunonistonga bostirib kirib Afinani egallashgan. Fermopil jangi boʻlgan yerda yodgorlik oʻrnatilgan.