Sharoitlarini ta’minlashi lozim

54. Stansiyalar yo’llarining rivojlanishi va texnik ta’minoti poezdlar harakatining

belgilangan miqdorlari, poezdlarni qabul qilish va jo’natish, yuk va bagajlarni ortish, tushirish,

tarkib va vagonlarni ishlovdan chiqarish jarayonlarining vaqt me’yorlarini bajarilishini, texnik

vositalardan samarali foydalanish, poezdlar harakati xavfsizligi va mehnatning xavfsiz

sharoitlarini ta’minlashi lozim.

Yo’lovchilarga xizmat ko’rsatishga mo’ljallangan binolar, platformalar va boshqa inshoot

va qurilmalar me’moriy-badiiy ko’rinishga ega bo’lishi lozim, yo’lovchilarni tashish bilan

bog’liq jarayonlarni qulay va xavfsiz bajarilishini ta’minlashi kerak. Zarur hollarda yo’lovchi

platformalariga o’tish uchun piyodalar tonneli yoki ko’priklar bo’lishi kerak.

Stansiyalardagi piyodalarning o’tish joylari bir sathda bo’lgan hollarda, ular piyodalar

yurishi uchun to’shamalar, ko’rsatkichlar va ogohlantiruvchi yozuvlar, zarur hollarda esa

avtomatik signalizatsiya bilan jihozlanishi lozim.

Yo’lovchi stansiyalari, joylarni band etish va chiptalar sotish avtomatlashtirilgan tizimi,

chipta bosib chiqaradigan mashina va avtomatlar tizimi, o’z-o’ziga xizmat ko’rsatish yuk saqlash

kameralari, poezdlar jo’nashining avtomatik ko’rsatkichlari, ma’lumot berish qurilmalari bilan

jihozlanadi.

Peregonlardagi yo’lovchi to’xtash punktlari usti yopiq yoki pavilonli yo’lovchi

platformalariga, xizmat ko’rsatiladigan yo’lovchilar soniga muvofiq chipta sotadigan kassalarga

ega bo’lishi kerak.

Yuk va sovutgich qurilmalari yuklarning saqlanishini va yuk jarayonlarini qulay

bajarilishini ta’minlashi lozim.

55. Faoliyati poezdlar harakati bilan bog’liq bo’lgan xodimlar (stansiya navbatchilari,

manyovr dispetcherlari, signallashtirish va aloqa distansiyalari xodimlari va boshqalar) uchun

mo’ljallangan xizmat binolari va xonalarida mehnat qilish uchun zarur sharoitlar bo’lishi kerak.

Stansiya navbatchilarining xizmat xonalarida boshqarish va nazorat asboblari, jumladan,

stansiya navbatchisining faoliyatiga bevosita aloqador bo’lgan avtomatlashtirilgan ish o’rni

uskunalarini hamda yoritishni markazlashgan boshqarish va seksiya ajratgichlarini masofada

turib boshqarish pultlarini o’rnatishga ruxsat beriladi. Boshqa uskuna va jihozlarni o’rnatilishiga

alohida istisno hollarida DATK mintaqaviy temir yo’l uzeli boshlig’i ruxsati bilan yo’l qo’yiladi.

(55 band ikkinchi xatboshii "O'zdavtemiryo'lnazorat" DI boshlig'ining 2003 yil 27 yanvar

1/6-7-02 son ko'rsatmasiga muvofiq o'zgartirildi).

Yo’lovchi va yuklarni jo’natuvchi hamda qabul qiluvchilarga xizmat ko’rsatuvchi

xodimlarning xonalariga o’tish, jarayonlarning tez bajarilishi uchun qulay bo’lishi lozim.

15

Yo’lovchilarga xizmat ko’rsatish uchun mo’ljallangan xonalarni boshqa maqsadlarda band etish

taqiqlanadi.

56. Yo’lovchi va yuk poezdlari aralash harakatlanuvchi liniyalarda joylashgan yo’lovchi

va yuk platformalari to’g’ri uchastkalarda yo’lning o’qiga nisbatan balandlik va masofa bo’yicha

quyidagi me’yorlarga mos kelishi lozim:

1100 mm – baland platformalar uchun rels kallaklari tepasi sathidan;

200 mm – past platformalar uchun rels kallaklari tepasi sathidan;

1920 mm – baland platformalar uchun yo’l o’qidan;

1745 mm – past platformalar uchun yo’l o’qidan.

Yo’lning egri uchastkalarida bu masofalar Qurilishlarning yaqinlashish gabaritlarini

qo’llash bo’yicha yo’riqnomada belgilangan me’yorlar bo’yicha aniqlanadi.

Foydalanish jarayonida o’lchamlarning quyidagi chegaralarda o’zgartirilishiga ruxsat

etiladi: balandlik bo’yicha 200 mm gacha ortishi va 50 mm gacha kamayishi; yo’l o’qigacha

bo’lgan masofada 30 mm gacha ortishi yoki 25 mm gacha kamayishi.

Yo’lovchi va yuk platformalari balandligining belgilangan o’lchamlardan oshib ketishi va

yo’l o’qigacha bo’lgan masofaning belgilangan miqdordan kamayishiga ular joylashgan

yo’llarning vazifasi, harakatlanayotgan tarkibning turi va harakat tezligiga bog’liq ravishda

Qurilmalar yaqinlashuvi o’lchamlarini qo’llash bo’yicha yo’riqnoma bilan ruxsat etiladi.

Stansiya va peregonlardagi yangi va qayta qurilayotgan baland platformalar, yo’lni

mashinalashtirilgan ta’mir etish va platformani mexanizatsiyalashtirilgan tartibda tozalash,

stansiyalarda esa, bundan tashqari, vagon va lokomotivlar harakat qismlarini ikki tomonlama

ko’rikdan o’tkazish va ta’mirlash imkonini beruvchi konstruksiyaga ega bo’lishi kerak.

Yo’l va platformalarni ta’mirlash paytida relsning tepa sathidan yo’lovchi va yuk

platformalarining tepa qismigacha bo’lgan hamda yo’l o’qidan platforma chetigacha bo’lgan

masofalarni o’zgartirish taqiqlanadi.

57. Strelka va signallar bevosita boshqarilishi amalga oshiriladigan stansiya postlari, ular

boshqaradigan tegishli strelka va yo’llar yaxshi ko’rinadigan qilib joylashtirilishi lozim.

Bunda stansiyalardagi mahalliy sharoitlarga bog’liq ravishda elektr markazlashtirish

postlari (tepacha postlaridan tashqari) uchun istisnolarga yo’l qo’yilishi mumkin.

58. Stansiyalarning markazlashtirish postlari va strelka postlarining xonalari DATK

boshqaruvi raisi tomonidan o‘rnatilgan me’yorlar bo’yicha zarur signalizatsiya asboblari,

jihozlar va boshqa asbob-uskuna va ashyolarga ega bo’lishi lozim. Strelkali postlar, bundan

tashqari, telefon aloqasining tashqi chaqiruv qurilmalari bilan jihozlangan bo’lishi kerak.

59. Saralash tepachalari, tepacha lokomotivlarining mashinistlariga, tarkib tuzadigan

brigadalar va boshqa xodimlarga zarur ko’rsatmalarni berish uchun signalizatsiya, radio aloqa va

ikki tomonlama aloqa qurilmalari bilan jihozlangan bo’lishi kerak.

Ish hajmiga bog’liq ravishda saralash tepachalari vagonlarni tarqatishning

mexanizatsiyalash va avtomatlashtirish qurilmalari, tepacha strelkalarini avtomatlashtirish,

tepacha lokomotiv signalizatsiyalarini avtomatlashtirish hamda zarur hujjatlarni uzatish va

yuborish qurilmalari bilan jihozlanadi. Tepacha markazlashtirilishiga qo’shilgan barcha

strelkalar, mexanizatsiyalashtirilgan tozalash va qorni eritish uskunalari bilan jihozlanadi.

Avtomatlashtirilgan va mexanizatsiyalashgan tepachalari mavjud stansiyalarda tepacha

uskunalariga texnikaviy xizmat ko’rsatish va ta’mirlash ustaxonalari hamda

mexanizatsiyalashgan maydonchalarning bo’lishi shart.

60. Barcha saralash stansiyalari, shuningdek, yo’lovchi, uchastka va yuk stansiyalari ish

hajmiga bog’liq ravishda, manyovr harakatlari to’g’risida ko’rsatmalarni uzatish hamda manyovr

dispetcherlari, stansiya navbatchilari, poezd tuzuvchilar, lokomotiv mashinistlari, stansiya

texnologik markazlari, texnikaviy xizmat ko’rsatish punktlari, tijorat ko’rigi punktlari, yuk

xududlari va konteyner maydonchalari xodimlari, yo’l va qor tozalash mashinalariga xizmat

ko’rsatuvchi xodimlarning manyovr ishlarini tashkil etish, texnikaviy xizmat ko’rsatish va

poezddagi vagonlarni ta’mirlash masalalari bo’yicha o’zaro gaplashishlari uchun stansiya

16

ichidagi dispetcherlik aloqasi, stansiya radio aloqasining manyovr va boshqa turlari hamda ikki

tomonlama park aloqasi qurilmalari bilan jihozlangan bo’lishi lozim.

Saralash, uchastka va yuk stansiyalari ish hajmiga bog’liq ravishda, bundan tashqari,

avtomatlashtirilgan boshqarish tizimlari, DATK axborot hisoblash tarmog’i bilan aloqa

qurilmalari, tashish hujjatlarini qabul qilish va eltish hamda ko’rikdan o’tkazilayotgan va

ta’mirlanayotgan tarkiblarni markazlashtirilgan to’sish qurilmalari, stansiyalardagi vokzallar esa

yo’lovchilarga ma’lumot berish uchun aloqa qurilmalari bilan jihozlanadi.

61. Stansiyalarda yo’lovchilarga xizmat ko’rsatish inshootlari, poezdlarni qabul qilish va

jo’natish, yuk ortish-tushirish va manyovr ishlarini bajarish, anjomlash, harakat tarkibiga

texnikaviy xizmat ko’rsatish va ta’mirlash yo’llari va parklari, yuk hududlari, konteyner

maydonchalari, saralash maydonchalari, saralash platformalari, vagon tarozilari, shuningdek,

xodimlar poezdlarni kutib oladigan joylarda strelka bo’g’izlari, omborlar, kesishmalar, zarur

hollarda esa boshqa yo’l va punktlar yoritilishi shart.

Yoritish DATK boshqaruvi raisi tomonidan belgilangan me’yor talablariga javob berib,

poezdlar harakati va manyovr harakatlarining xavfsizligini, vagonlarga chiqarish va tushirish

paytida yo’lovchilarning xavfsizligini, xizmat ko’rsatuvchi xodimlarning uzluksiz va xavfsiz

faoliyatini va yuklarni muhofaza qilinishini ta’minlashi lozim.

Ish hajmi kam bo’lgan oraliq stansiyalarda yuk va manyovr ishlari olib borilmayotgan

paytda stansiyaning yuk ortish-tushirish va boshqa yo’llaridagi tashqi yoritishni seksiyali

o’chirish qurilmalari mavjud bo’lishi kerak.

Yo’lovchi to’xtash punktlarida yo’lovchilarni vagonlarga chiqarish va vagonlardan

tushirish hamda yo’lovchilar uchun ajratilgan xonalar yoritilishi lozim.