Shaxs Rivojlanishining Turli Davirlarda Mativatsion Jarayonning Ahamyati. Shaxs

Shaxs Rivojlanishining Turli Davirlarda Mativatsion Jarayonning Ahamyati.
Shaxs-individ, barkamol shaxs, o'quvchilarning yosh davrlari to'g'risida ma'lumot berish hamda ularda dunyoqarash, axloq, inti-zomni shakllantirish
Shaxs Rivojlanishining Turli Davirlarda Mativatsion Jarayonning Ahamyati

1-chaqaloqlik: Bolaning chaqaloqlik davri jismoniy jihatdan juda tez rivojlanish davridir. Odatda odam ning yoshi tug‘ilgan kunidan boshlab hisoblanadi. Lekin aslida odamning dunyoga kelishi, rivojlanishi tug‘ilmasdan ilgarigi, ya’ni ona qomidagi davridan boshlanadi. Bola onaning qomidaligi davrida, ya’ni to ‘qqiz oy mobaynida juda tez va juda murakkab taraqqiyot davrini boshidan kechiradi, uning keying rivojlanishi ona qomidagi taraqqiyoti bilan uzviy bog‘liqdir.

2-go’daklik: Go‘daklik davri bolaning tugalganidan bir yoshlarigacha bo‘lgan davrni o‘z ichiga olib, bu davrda bola tashqi muhitga moslashishi uchun ma’lum darajada yetilgan nerv tizimi bilan tutiladi. Go‘daklik davri inson hayotidagi organik ehtiyojlarni (kislorodga, ovqatga, issiq yoki sovuqqa) qondirishga nisbatan yo‘naltiriman xatgi-harakatlarning tugma, instinktav shakllari sof holda kuzatiladigan yagona davr hisoblanadi. Insonga xos bo‘lgan xatti— harakatlar, yanga tajribalarni egallash uchun beqiyos imkoniyatlarning borligi go‘daklik yoshidaga bolalarning' asosiy xususiyatlaridir

.3-maktangacha yosh: Ontogenezda 3 dan 7 Yoshgacha bo‘lgan davr bog‘cha Yoshi davri yoki maktabgacha Yosh davri hisoblanadi. Maktabgacha Yoshdagi bolalar psixologiyasida juda tez sifat o‘zgarishlari bo‘lishini inobatga olgan holda 3 davrga: (3-4 Yosh) kichik maktabgacha davr, (kichik bog‘cha Yoshi), (4-5 Yosh) o‘rta maktabgacha davr, (o‘rta bog‘cha Yoshi) , (6-7 Yosh) katta maktabgacha davr (katta bog‘cha Yoshi)ga ajratish mumkin.

4-maktab yoshi: Bolalarning kichik maktab yoshidagi davri 7 yoshidan 11 yoshgacha boshlang’ich sinflarda o’qishi yillariga to’g’ri keladi. Bog’cha yoshidagi bolalik davri tugadi. Maktabga kelish oldidin bola quyidagiga ko’ra o’z hayotini eng muhim davriga ya’ni maktab davriga tomonida qo’yiladigan turli tuman talablarni bajarishga boshqacha qilib aytganda ta’lim olishga xali jismoniy ham psixologik jihatidan tayyor bo’ladi. 

5.o’smirlik: O`smirlik davrida bo`y bilan tana nomutanosib ravishda o`sadi, natijada bolalar oriq, nimjon va novcha bo`lib ko`rinadilar. Bo`ylari tеz o`sganligi uchun kiyimlari qisqa vaqt ichida kalta bo`lib qoladi, bu esa ularning ruhiyatiga qattiq ta'sir qiladi, guyoki atrofdagi odamlar unga qarayotganday, «ukasining kiyimini qiyib olganday» tuyuladi.

6-yetuklik: Yetuklik davrining birinchi bosqichiga 28-35 yoshlardagi erkak va ayollar kiradi. Yetuklik davrida inson kuch-qudratini, qobiliyati, aql- zakovati va ichki imkoniyatlarini ijtimoiy faoliyatga, jamoat ishlariga to‘la safarbar qila oladi. Yetuklik davrida jismoniy va aqliy imkoniyatlardan to‘liqroq foydalanish ko‘nikmasi paydo bo‘ladi. Bu holat muayyan ko‘nikma, malaka va mahorat asosida ro‘y beradi.

Umuman, kamolot bosqichidagi odamlar istiqbolli reja bilan yashashga harakat qiladilar. Ular tinchlik, totuvlik, dunyo lazzatlaridan oqilona foydalanish tuyg‘usi bilan yashaydilar.

7-qarilik: Qarilik, keksalik (qarish) — organizm hayotining yoshga bogʻliq muayyan bir davri, muqarrar ravishda yuz beradigan jarayon. Aʼzo va sistemalarda oʻziga xos oʻzgarishlar roʻy berib boradi, bu esa asta-sekin organizmning hayotga moslashuv imkoniyatlari susayishiga olib keladi. Odamlarning Q. davri 75 yoshdan keyin boshlanadi (90 yoshdan oshgan kishilar uzoq umr koʻruvchilardir), bu fiziologik Q.dir, bunda akliy va jismoniy quvvat, maʼlum ish qobiliyati, xushchaqchaqlik va atrofga qiziqish saqlanadi.