She‘riy sanat tahlili

She‘riy sanat tahlili
1. Jonimdag'i «jim» ikki dolingg'a fido,
Andin so'ng «alif» toza niholingg'a fido. Baytda qo'llangan she'riy san'atlarni aniqlang.
A. ishtiqoq B.harfiy san' at C.tajnis D. tamsil
3, Qilubdur mahliqolarning yuzini
Latofat mushafig'a oya navro'z. Baytda qo'llangan she'riy san' atni aniqlang.
A.tashxis B. tanosib C.tashbeh D. tazod
5.Subhidam tushib shabnam, bo'ldi sabzalar xurram,
Gul uza tomib kam-kam yog'di abri naysonlar. Ushbu baytda qanday san'at qo'llangan?
B tashbeh, tanosib D.tashxis, tanosib
A. tashxis, tazod C.tashbeh, sifatlash
6.Nastarin yuvib yuzni, yosuman tuzib o'zni,
Nargis ochibon ko'zni intizori yoronlar. Ushbu baytda qanday san' at qo llangan?
B. tashbeh, tanosib D. tashxis, tanosib
A. tashxis, tazod C.tashbeh, sifatlash
7.Bir sahar edim uyg'oq: o't tutashdi olamga,
Tog'lar chekibon-larza, titradi biyobonlar. Ushbu baytda qanday san'at qo'llangan?
B. tashbeh, tanosib D. tashxis, tanosib
A. tashxis, tazod C.tashbeh, sifatlash
8. Bizga bobo hazrati Shohlig' mazor,
Muxlisimiz mardumi ahli diyor.
Ham yana Erxubbi bo'lodur tag'o,
Ammamizning erlaridur Nurata. Baytlarda qanday san'at qo'llangan?
A. husni ta'lil B.tazod C. sifatlash D. talmeh
9. Bu shakl-u shamoyil bila xud hur-u parisen
Kim, jinsi bashar ichra bu miqdor topilmas. Qaysi san'at qo'llangan?
A. mubolag'a B. tazod C. tajnis D.istiora
11. Qaysi baytda qo'llangan tashbehda vosita ishtirok emagan.
A .Sanga binafsha kibi qaddi nigun,
Bosh ko'tara olmay uyotdin zabun.
B. Ul ulus jondin ayru el yanglig‘
Sayr etib Suv yuzida yel yanglig‘
C.Ermas alar tufrog' -u, sen nuri pok,
Xilqat alarg'a-vu sanga tiyra xok. D.A, B, C
12.Ottim fash-u dastorini devonalig' aylab,
Parvonasifat jonimi o'tqa qalab o'ttum. Qaysi san'at qo'llangan?
A. tashxis B. tazod C.tashbeh D. istiora
13. Sabo tahrikidin yo'q, balki og'zing sharmidin boshin
Quyi solmoqqa moyil bo'lg'usidir har zamon g‘uncha.
Qaysi san'at qo'llangan?
A.husni ta'lil B.tarse C.ishtiqoq D. iyhom
14. Agar oshiqlig'im aytsam, kuyub jon-u jahon o'rtar,
Bu ishq sirrin bayon etsam, taqi ul xonumon o'rtar
Qaysi san'at qo'llangan?
A. takrir B. tazod C. tashbeh D. tadrij
15. Kishig'a ishq o'tidin zarraye yetsa, bo’lur giryon,
Bo'lub besabr-u betoqat, yurak-bag'ri chunon o'rtar.
Qaysi san'at qo'Ilangan?
B. tazod,tanosib A.tanosub, tadrij
C. tashbeh, husni ta lil D. tadrij, tashxis
16. Sochining savdosi tushti bosima boshdin yana,
Tiyra bo'ldi ro'zg'orim ul qaro qoshdin yana. Baytda qo'llangan she'riy san'atni aniqlang
A. tazod B.tanosib C.tajnis D.takrir
18.Musofirman, g'aribman, bekas-u benavodurman,
Vujudim dardg'a to'ldi, emdi darmonimni sog'indim.
Ushbu baytda qanday san'at qo'llangan?
A.ta'did, tazod C.tashbeh, tazod
B.tashbeh,tarse D.tashxis,tanosib
19. Harimi iffat ichra shoh ul ermish,
Sipehri ismat uzra moh ul ermish. Ushbu baytda qanday san'at qo'llangan?
A. tashxis, tazod C. tashbeh, tazod
B. tashbeh,t arse D, tashxis, tanosib
20. Qaysi san'at muayyan matnda o'zaro bir-biriga mutanosib, biri ikkinchisini mantiqan taqozo etadigan so'z va ifodalarni qo"llashni talab qiladi?
A.ruju B. tazod C.tanosib D. talmeh
22. Ofoqni bir lahzada kezdim na ajabdur,
Mino tog'idin,akkasifat hakkalab o'ttum. Qaysi san'at qo"llangan.
A.mubolag'a, tashbeh C. tashbeh, istiora
B. tazod, tajnis D. istiora, tashxis
23. Janobi shahg'a keldim bu jihatdin,
Ko'zim yoshig'a toya-toya navro'z. Baytda qanday san'at qo'llangan?
A. tashbeh B. tazod C.mubolag a D.tashxis
24. «Nayza bo'lib tuzlig'idin sarbaland» Misrada qaysi san'at qo'llangan?
A.husni ta'Iil B. tazod C. tajnis D. tarse
25.Kuymasun bu savdodan ne uchun dimog'imkim,
Ranj-u g'ussada dono, kechsa shod nodonlar. Qaysi san'at qo'llangan?
A. mubolag'a B. tazod C. tashbeh D.talmeh
26. Mumtoz she'riyatda bilim nimaga qiyoslanadi?
A. dengizga, shishaga B. obi hayot, la'lga
C.kimyoga, mash'alga D. oyga, quyoshga
27. Dunyo yasanib, jilva qilib oldimga keldi,
Borg'il nariga!-deb ketig'a shattalab o'ttum. Qaysi san'at qo'llangan?
A.ruju B.tazod C tashxis D. talmeh
29. Bildimki, oni dushmani makkorayi ayyor
"Lo!"-tirnog'i birla yuzini tirmalab o'ttum Qaysi san'at qo'llangan?
A.talmeh B. tazod C. tashbeh D, kitobat
32. Guli ruxsoringa qarshu, ko'zimdan qonli oqar su(v).
Habibim, fasli guldir bu, oqar su(v)lar bulanmazmu?
Baytda qo'llangan she'riy san'atni aniqlang.
A.ta' did B. talmeh C.tanosib D. tarse
33. Bu baytda qaysi san'at qo'llangan:
Bulbul o'qug'och yig'lab, subhidam xazon faslin,
G'uncha qon yutub, yuz chok etti gul giribonlar,
A.Husni ta'lil, B.tazod C. sifatlash D.tarse
35. Noziklik ichra belicha yo'q tori gesuyi
O'z haddini bilib belidin o'Iturur quyi. Qaysi san'at qo‘llangan?
A. mubolag'a, tashbeh, tazod B.husni ta'lil, tanosib, ifrot
C. tashbeh, istiora , tanosib D. istiora, tashxis, husni ta'lil
36.Ishq vodisidin bir kecha men hay-haylab o'ttum,
Monandi nayiston guliga o't qalab o'tum. Qaysi san'at qo'llangan?
A. mubolag'a B. tazod C.tashbeh D. istiora
39. Mani ishqdin man etar soda shayx
Dema soda shayxkim, erur boda shayx Qaysi san'at qo' llangan
A. tarse B. tazod C.ruju D. talmeh
40 Muruvvat barcha bermakdur. yemak yo'q.
Futuvvat barcha qilmakdur, demak yo'q
Qaysi san'at qo'llangan?
A tarse B. tajnis C. ruju D. talmeh
41. Irsoli masalning xususiyatlarini aniqlang.
1.Muallif fikr-mulohazasini maqol, matal, hikmatli so'z orqali quvvatlab oladi. 2. O'quvchini ishontirishga xizmat qiladi. 3.Ifoda ta'sirchanligini oshiradi.
A.1,2,3 B. 1,2 C.2,3 D.1,3
42. To ishim tushti bir og'zi tor ila
Ko'nglumi asrar g'ami bir tor ila. Qaysi san'at qo'langan?
A. tarse B.tajnis C. ruju D. talmeh
44. G'azal boshida o'rtaga tashlangan fikr she‘r davomida atroflicha dalillanib, keyingi takrorida xulosaga aylanmog‘i lozim. Gap qaysi badiiy san'at haqida ketyapti?
A. tarse B. takrir C. ruju D.raddi matla
45. Jahondin Ahraman ketib musaxxar bo'lg'oy ins-u
jon,
Kim o'sh taxtini yel ko'trub Sulaymoni zamon keldi. Qaysi san'at qo'llangan?
A. takrir B.talmelh C. ishtiqoq D. tajnis
48. Ohkim, bo' ldi subhi nashotim shomi g'am,
Chehra pinhon etti ul xurshidi tobon oqibat.
Baytda qo'llangan she'riy san'atni toping.
A. tarse B. takrir C. ruju D.tazod
49. O'zagi arabcha "shaxs bo'lgan, mumtoz adabiyotimizda keng qo'llanadigan badiy tasvir vositalaridan biri qaysi javobda to'g'ri berilgan?
A.tashxis B. tajnis C. tazod D. talmeh
50. Tabassumda ko'rub rangin labingni nogahon g‘uncha,
Qilib diltanglik zohir, ichidin bo'ldi qon g'uncha. Qaysi san'at qo'llangan?
A.husni ta'lil B.tarse C. ishtiqoq D.iyhom
51. Mumtoz she'riyatda rabot nimaning timsoli hisoblanadi?
A.tiriklik, hayot, o'tkinchi dunyo
B. ayriliqdan ezilgan oshiq timsoli
C. zolim amaldor timsoli
D. ishq, muhabbat, mehr
2. Shahar darveshi-yu, darveshlar shahiki bor,
Shahlig‘ suvrat anga, darveshlik siyrat anga. Alisher Navoiy qalamiga mansub ushbu misralarda qanday she'riy san'atlar qo'llangan?
A.tardi aks, tazod C. tarse, tazod
B.tajnis, tarse D.tashbeh, tashxis
54. "Azob ko'rmay rohat yo'q" maqolida qanday san'at qo'llangan?
A. tarse B. istioraC. tazod D.mubolag'a
55. Kayxisrav qilichidan kesikbosh bobom hoki
Kim noxos oyoq qo'ysa, haqoratga yo'yaman. Qaysi san'at qo'llangan?
A. tashbeh B.talmeh C. ishtiqoq D.tajnis
56. Shabistonida tug'di bir yangi oy,
Yangi oy yo'qki, mehri olamaroy. Qaysi san'at qo'llangan?
A.tarse B.istiora C. harfiy san' at D.tajnis
57.Qamú bemorina jonon davoyi etar ehson,
Nechun qilmaz manga darmon mani bemor sonmazmu? Baytda qo'llangan she'riy san'atni toping.
A. tashxis B. tajnis C.tashbeh D.tazod
58. Men chekib anduh, o'lay el joni bo'Isin ul Masih,
Sovrul, ey charxi nigun, v-ey dahri dun, barbod bo'l. Baytda qo'llangan she'riy san'atlarni aniqlang.
B.talmeh, tazod A.tanosib, irsoli masal
C.ruju, tashbeh D.kitobat, muammo
59. Baytda misralardagi ost-ust joylashgan so'zlar vazndosh, ohangdosh va qofiyadosh bo'lib kelishiga asoslangan badiiy san'atni toping
A tarse B. tardi aks C. anafora D. takrir
62. Qaysi she'riy san'at o'xshatilayotgan va o‘xshayotgan narsa-hodisalar orasidagi ichki mantiqiy bog'lanishga, yaqinlikka, vazifalardagi umumiylikka tayaniladi?
A. ramz B. husni ta' lil C.tashbeh D.istiora
63.Ochildi bog'ida bir otashin vard
Demaykim vard, balkim shu'layi dard Baytda qo'llangan she'riy san'atlarni aniqlang.
A.tanosib, irsoli masal C.ruju, istiora
B.sifatlash, tazod D.tashbeh,tazod
65, Ishq mazhabiga taqvi-yu toat chidayolmas,
Tasbih-u sano, zuhd- ibodat chidayolmas. Baytdagi asosiy tasvir vositasini aniqlang.
A.tanosub B. tazod C. tashbeh D.ishtiqoq
66. Tuz ishi yo'q gumbazi davvorning
Kim xati tuz kelmadi pargorning Qaysi san'at qo'llangan?
A.husni ta'lil B. tazod C. tajnis D. tarse
67. Zohid, sanga hur, manga-jonona kerak,
Jannat sanga bo'lsun, manga mayxona kerak. Baytda qo'llangan she‘riy san'atlarni aniqlang
A.tanosib, tanmsil B.tanosib, tazod
C.ruju, istora D.tashbeh, tazod
68. Tiyg'i ishqing yorsidur butmagon,
Dardini har kimga aytib butmagon,
Hajr sahrosidur ohim o‘tidin,
Anda gul yoxud giyohe butmagon Ushbu she'r qaysi san'atga asoslangan?
A.tanosib B.mubolag'a C.tajnis D.takrir
69. Shom ila subh ar sarig' og'riq emaslar,bas nedur,
Tun sochin yoyib, quyosh yirtib yuzin, tutmoq azo, Baytda qo'llangan she'riy san'atlarni aniqlang
A.tanosib, tazod C.ruju, tashbeh
B.takrir, tarse‘ D.tajnis, iyhom
70. Kimga qildim bir vafokim, yuz jafosin ko'madim?!
Ko'rguzib yuz mehr, ming dard-u balosin ko‘radim.
Ushbu bayt qaysi san'atga asoslangan?
A. tanosib B.tazod C.tajnis D.takrir
71. Nechuk toqat qilay, do'stlar, bu dard ila bo'lub hayron,
G'amim boshqa, alam boshqa, yuragimni fig‘on o'rtar.
Qaysi san'at qo'llangan?
A.tanosub B. tazod C. tashbeh D. talmeh
73. Birodarlar, jahonning yo'q vafosi,
Vafosi demayin, balkim baqosi. Qaysi sanat qo'llangan?
A. ta'did B. tazod C.ruju D. tarse
74. Ochinglar, millati yayronni obod etgusi maktab,
O'qusin yoshlarimiz, ko'nglini shod etgusi maktab.
Baytda qo'llangan she'riy san'atni aniqlang.
A.tazod B.istiora C.iqtibos D. ta' did
76. Ey ko'ngul, yorsiz sango ne bor, bor,
Qaydakim ul zulfi anbar bor, bor. Baytda qo'llangan she'riy san'atni aniqlang.
A. anafora B.mubolag'a C.tajnis D.iyhom
77.Tar orazing gul, soching sunbulki, tishlaring dur,
Sarvqadlig', qosh ko'rung oftobi davron qiz.
Baytda qo'llangan she'riy san'atni aniqlang.
A.tanosub B. tazod C.tashbeh D.ishtiqoq
1.Oshiq o‘ldim, bilmadim yor o‘zgalarga yor emish,
Olloh-olloh, ishq aro mundog' balolar bor emish.
Ushbu baytda qanday badiiy san'at qo'llangan?
A)mukarrar B) tashxis C) Ishtiqoq D)tazod
2.Ne navo soz aylagay bulbul gulistondin judo,
Aylamas to'ti takallum shakkaristondin judo.
Baytda qo'llangan badiiy san'atni aniqlang.
A) mubolaga B)mulamma C) tanosub D) tajnis
3.Navoiy qalamiga mansub quyidagi baytlarning qaysi birida husni ta'lil san'ati qo'llangan?
A) Ko'nglum o'rtansun agar g'ayringg'a parvo aylasa,
Har ko'ngul hamkim sening shavqingni paydo aylasa
B)Gulruxi ra'noqadim chun bog' tavf aylar borib,
Infiolidin guli ra'no qizarib, sarg'orib
C) Yorug'luq emas mumkin andinki, bor,
Zalolat tariqida uftoda shayx
D) Ko'kragimdur subhning pirohanidin chokrok,
Kiprigim shabnam to'kulgan sabzadin namnokroq
4. Ishq aro Farhod ila Majnung'a o‘xshatmang meni,
Kim, bu rasvoyi dijam, avvalg'ilarg'a o'xshamas.
Ushbu baytda qo'llangan badiiy san'atni aniqlang.
A)talmeh B) tashbeh C) tazod D)tardu aks
5. Davronda ko'p ko'zni men giryon ko'rdim,
Neki balo bo'Isa, beomon ko'rdim.
Nuh-ku ming yil yashab ko'rdi,bir to'fon
Men Nuh bo'Imasam ham, ming to'fon ko'rdim. Ushbu ruboiy muallifi va baytda qo'llangan badiiy san'atni aniqlang.
A) Sakkokiy., talmeh B) Pahlavon Mahmud, talmeh
C) Lutfiy, istiora D) Atoy, mubolag'a
6. Bo'yung sarv-u sanubartek, beling qil,
Vafo qilg'on kishilarg'a vafo qil (Xorazmiy)
Ushbu baytda qanday badiiy san'atlar qo'llangan?
A) irsoli masal, istiora, talmeh
B) istiora, tashbeh, tajnis
C) tashbeh, mubolag'a, husni ta'lil
D) mubolag'a, tashbeh, tajnis
7. Tog'lardagi qip-qizil lola
Bo'lib go‘yo yoqut piyola,
Buloqlardan uzatadi suv,
El ko'zidan qochadi uyqu.
Yuqoridagi to'rtlikda qanday badiiy san'atlar qo'llangan?
A)alliteratsiya, tashbeh, tashxis,
B) mubolag'a, tazod, tajnis
C)jonlantirish, tazod, tashbeh D) tashbeh, ta'did, sifatlash
8. Qayu erda bo'lsa uqush birla o'g
Ani er atag'il, necha o'gsa o'g
Uqush, o'g, bilig kimda bo'lsa tugal
Yavuz ersa kaz te, kichig ersa o'g. Yusuf Xos Hojibning ushbu to'rtligida qanday badiiy san'at qo'llangan?
A) tashxis B) tajnis C) irsoli masal D)talmeh
9. Quyida keltirilgan baytlarning qaysi birida tazod san'ati qo'llangan.
A) Men jahondin kechtim-u kechmas mening jonimdin el,
Men ilig jondin yudum, chekmas ilig qonimdin el
B) Mehr ko'p ko'rguzdim, ammo mehribone topmadim
Jon base qildim fido, oromi jone topmadim.
C)Shah yurub olam ochar, darvesh olamdin qochar,
Ham o'zung insof bergilkim, bu ne nisbat anga.
D)Barcha javoblar to'gri
10. Usruk ko'ziga toki ko'ngul bo'ldi mubtalo,
Hargiz bu telbani yana hushyor topmadim.(Bobur)
Baytda qo'llangan badiiy san'atni aniqlang.
A) tazod B) talmeh C) tarse D) iyhom
11. Jamoling vasfini qildim chamanda,
Qizordi gul uyottin anjumanda. (Atoyi)
Ushbu baytda qanday badiiy san'at qo'llangan?
A) tashxis B) tardi aks C) ishtiqoq D)tazod
13. Obi hayvondek suzuk suv har taraf aylab ravon,
Qildi sahrog'a tarovat o'zgacha paydo bahor.
Ushbu baytda qanday badiiy san'at qo'llangan?
A) husni talil B) tardi aks C) tashxis D)tazod
14.Ochun kulchirar boz alin qosh chetar,
Bir ilkin tutub shahd, biri zahr qotar. (Y.X.Hojib)
Ushbu baytda qanday badiiy san'at qo'llangan?
A) irsoli masal B) tardi aks C)tashxis D) intoq
15.Xating ishtiyoqidin savod ayladim
Ko'zumning qorasin midod ayladim. (Nodira)
Ushbu baytda qanday badiiy san'at qo'llangan?
A) irsoli masal B) tardi aks C) tashxis D) tanosib
16. Xazon yaprog'i yanglig' gul yuzung hajrida sarg'ardim,
Ko'rub rahm aylagil, ey lolarux, bu chehrayi zardim.
Ushbu baytda qanday badiiy san'at qo'llangan?
A) istiora, tajnis C) tashxis, tamsil
B) tarse, tanosib D) tazod, tashbeh
17. Ey shoh, karam aylar chogi teng tut yamon-u yaxshini
Kim, mehr nuri teng tushar vayron-u obod ustina.
Ushbu baytda qanday badiiy san'at qo'llangan?
A) tazod B) tardi aks C) mubolag'a D)takrir
18. Ochildi bog'ida bir otashin vard
Demaykim vard, balkim shu'layi dard.
Baytda qanday badiiy san'at qo'llangan?
A) ruju B) tashxis C) tazod D) husni ta'lil
19. Solib borma meni, ey Yusufi husn,
Bukun Ya'qubtek baytul hazanda. (Atoy)
Ushbu baytda qanday badiiy san'at qo'llangan?
A) tazod B) talmeh C) mubolag'a D)takrir
20. Vahdat mayini piri mug'on ilkidin ichtim,
Mansur kibi boshimi dorga tuta qoldim. (Mashrab)
Ushbu baytda qanday badiiy san'at qo'llangan?
A) mubolag'a B) talmeh C) mukarrar D) takrir
40. Ey shoh, karam aylar chog'i teng tut yamon- u yaxshini
Kim, mehr nuri teng tushar vayron-obod ustina.
Ushbu baytda qanday badiy san'at qo'llangan?
A) talmeh, tazod C) tamsil, tarse
B) iyhom, tanosib D) husni ta'lil,tazod
41.Xazon yaprog' yanglig gul yuzung hajrida sarg'ardim,
Ko'rub rahm aylagil, ey lolarux, bu chehrayi zardim
Ushbu baytda qanday badiiy san'at qo'llangan?
A)tashbeh B) iyhom C) tamsil D)husni ta'lil
42. G'urbatda ul oy hajri meni pir qilibtur,
Hijron bila g'urbat menga ta'sir qilibtur
Ushbu baytda qanday badiiy san'at qo'llangan?
A) tashbeh B) iyhom C) tamsil D)istiora
43. Qatrayam nochiz, ammo zoti qulzum Turdiman,
Kelturan amvojg'a bahni talotum Turdiman
Ushbu baytda qanday badiiy san'at qo'llangan?
A) ramz B. tazod C) tamsil D) istiora
44.Podsho yo'qlotsalar nogah gado deb axtaring,
Tutmang hargiz nomimi, baxti qaro deb axtaring
Ushbu baytda qanday badiiy san'at qo'llangan?
A) ramz B) tazod C)tamsil D) istiora
45.Labing bag'rimni qon qildi, ko'zumdin qon ravon qildi,
Nechun holim yamon qildi, men andin bir so'rorim bor. (Bobur)
Ushbu baytda qanday badiiy san'at qo'llangan?
A) ramz B) tazod C) tamsil D)iyhom
46. Mengiz yo ravzayi izvonmudur bu?
Og'iz yo g'unchayi xandonmidur bu? (Atoyi)
Ushbu baytda qanday badiiy san'at qo'llangan?
A) husni ta'lil B)tajohuli orif C) ta'did D) takrir
47. Quyosh Oydek yuzungning xijlatidin,
Qochib, to'rtinchi ko'k uzra chiqibdur. (Lutfiy)
Ushbu baytda qanday badiiy san'at qo'llangan?
A) husni ta'lil B) tajohuli orif C) ta'did D) takrir
48. Qadahe keturki, sendek Xizr-u Masih elindin.
Kishiga mayi muravvaq erur obi zindagoniy. (Lutfiy)
Ushbu baytda qanday badiiy san'at qo'llangan
A)talmeh B) tajohuli orif C) iyhom D.tajnis