Шифрлаш алгоритмларининг асосий синфлари ва уларнинг хусусиятлари

Америка қўшма штатларининг “Стандартлар ва Техналогиялар Миллий Институти (NIST)” 1997 йилда XXI асрнинг маълумотларни криптографик муҳофазаловчи янги шифрлаш алгоритми стандартини қабул қилиш мақсадида танлов эълон қилди. 2000 йилда стандарт шифрлаш алгоритми қилиб, RIJNDAEL шифрлаш алгоритми асос қилиб олинган AES (Advanced Encryption Standard) (FIPS 197) қабул қилинди. Алгоритмнинг яратувчилари Белгиялик мутахассислар Йон Дэмен (Joan Daemen) ва Винсент Рюмен (Vincent Rijmen)ларнинг фамилияларидан RIJNDAEL номи олинган.

• Америка қўшма штатларининг “Стандартлар ва Техналогиялар Миллий Институти (NIST)” 1997 йилда XXI асрнинг маълумотларни криптографик муҳофазаловчи янги шифрлаш алгоритми стандартини қабул қилиш мақсадида танлов эълон қилди. 2000 йилда стандарт шифрлаш алгоритми қилиб, RIJNDAEL шифрлаш алгоритми асос қилиб олинган AES (Advanced Encryption Standard) (FIPS 197) қабул қилинди. Алгоритмнинг яратувчилари Белгиялик мутахассислар Йон Дэмен (Joan Daemen) ва Винсент Рюмен (Vincent Rijmen)ларнинг фамилияларидан RIJNDAEL номи олинган.
• AES FIPS 197 блокли шифрлаш алгоритмида 8 ва 32-битли (1-байтли ва 4-байтли) векторлар устида амаллар бажарилади. AES FIPS 197 шифрлаш алгоритми XXI асрнинг энг барқарор шифрлаш алгоритми деб ҳисобланади. Бу алгоритм бошқа мавжуд стандарт симметрик шифрлаш алгоритмларидан фарқли ўлароқ, Фейстел тармоғига асосланмаган блокли шифрлаш алгоритмлари қаторига киради.

Квадрат архитектурага эга AES блокли шифрлаш алгоритми ўзгарувчан узунликдаги калитлар орқали шифрланади. Калит ва блок узунликлари бир – бирига боғлиқ бўлмаган ҳолда 128, 192 ёки 256 бит бўлади. Биз мазкур ўқув қўлланма ишида AES шифрлаш алгоритмини блоклар узунлиги 128 бит бўлган ҳоли учун кўриб чиқамиз.

• Квадрат архитектурага эга AES блокли шифрлаш алгоритми ўзгарувчан узунликдаги калитлар орқали шифрланади. Калит ва блок узунликлари бир – бирига боғлиқ бўлмаган ҳолда 128, 192 ёки 256 бит бўлади. Биз мазкур ўқув қўлланма ишида AES шифрлаш алгоритмини блоклар узунлиги 128 бит бўлган ҳоли учун кўриб чиқамиз.

Nr	Nb=4 128 бит	Nb=6 192 бит	Nb=8 256 бит
Nk=4 128 бит	10	12	14
Nk=6 192 бит	12	12	14
Nk=8 256 бит	14	14	14