Sho`rlangan yerlarda kartoshka reja: I. Kirish. II. Asosiy qism

SHO`RLANGAN YERLARDA KARTOSHKA
Reja:
I.Kirish.
II.Asosiy qism
2.1. Kartoshka yetishtirish texnologiyasi
2.2. Sho`rlangan yerlarda kartoshka yetishtirishning texnologiyalari
2.3.Sho`rlangan yerlarda kartoshka yetishtirishning zamonaviy texnologiyalari
I.Kirish
Respublikamiz miqyosida kartoshka, asosan oziq-ovqat maqsadida yetishtiriladi. yetishtirilgan kartoshkaning 25-30 % urug’lik saftida foydalaniladi.
Kelib chiqishi va tarqalishi. Kartoshkaning vatani Janubiy Amerika kardilerlaridir, chunki And tog’i xududlarida va Tinch okeani sohillarida bu ekinning ko’pgina yovvoyi va yarim yovvoyi turlari hozir xam o’sadi.
Evropaga (Ispaniyaga) u XVI asrning ikkinchi yarmida keltirilgan. Petr 1 Gollandiya safarida yurgan vaqtida XVII asr oxirida graf SHeremetevga kartoshka jo’natgan degan taxmin bor. Demak, kartoshka asosan XIX asrning ikkinchi yarmidan boshlab katta maydonlardan ekila boshlanadi. Kartoshkani qayta ishlaydigan sanoatning rivojlanishi natijsida uni yetishtirish tez rivojlandi.
Markaziy Osiyoda, jumladan O’zbekistonda kartoshka XIX asr o’rtalaridan keng tarqalgan. yer yuzida 1994 yil kartoshka 18 mln.ga maydoniga ekilgan. Ovrupoda 35% ekin maydonini, Rossiyada 3,3 mln.ga ni tashkil etgan. Kartoshka Markaziy Osiyoda asosan oziq- ovqatga ishlatish uchun yetishtiriladi. Uni eng maydon notavar tuganaklari esa chorva mollariga beraladi. 1998 yilda kartoshka ekilgan maydon 54,6 ming gektar bo’lib, hosildorligi 12,6 t/ga yalpi hosili 691 ming t/ga yetgan. 2003 yilda kartoshka 48,2 ming gektar yerga ekilib, yalpi hosil 827,8 ming t, hosildorlik esa 16,9 t/ga tashkil etdi.
Kartoshka Solahum tomatdoshlar – Solahaceal oilasiga mansub bo’lib, bizning sharoitimizda tuberosum turi yetishtiriladi.
Kartoshkaning boshqa turlari ishlab chiqarishda ekilmaydi, ammo selektsiya ishlarida qo’llash mumkin. Bu quyidagi turlar:

1. Solahum ahdigehum Juz et Buk tetraploidli (2p-48) madaniy tur – Argentinada uchraydi.