Sınap penen ótkeriletuǵın Frank-Gerc tájiriybesi hám alınǵan nátiyjelerdi cassy diń járdeminde tallaw Eksperimenttiń táriyiplemesi

Kerekli bolǵan ásbap-úskenelerdiń dizimi: 
Sensor CASSY. 
CASSY Lab 2.
Frank hám Gerctiń Hg trubkası. 
Frank hám Gerctiń Hg trubkası ornalastırılatuǵın dúzilis (uya). 
230 voltlik elektr qızdırǵıshı. 
Frank hám Gerctiń toq deregi. 
NiCr-Ni kontaktınan turatuǵın termopara. 
Tutastırıwshı sımlar. 
Windows operaciyalıq sistema ornalastırılǵan personallıq kompyuter. 
 
Eksperimentti ótkeriwge tayarlıq kóriw: 
- Frank-Gerctiń toq degeriniń óshirilgenligin ekenligin tekserińiz. 
- Elektr qızdırǵıshın toqtıń deregine tutastırıńız. Sarı-jasıl reńli shtepseldiń sarı-
jasıl uya menen (Jer menen) tutasıp turǵanlıǵın kózden ótkerińiz. 
- Frank-Gerc trubkasın interferenciyalıq maydanlardan qorǵaw ushın sáykes 
sımlardı tutastırıńız. 
- Nikel-xrom-nikel termoparasın "NiCr-Ni" uyasına, al Frank-Gerc trubkasın 
sáykes uyaǵa tutastırıńız. 

---

- Temperaturanı ólshewshi termoparanı qızdırǵıshtaǵı ornına maksimallıq 
tereńlikte, al Frank-Gerc trubkasın mıstan islengen qabı menen qızdırǵıshtıń ishine 
ornalastırıńız. 
Eskertiw: eger termopara menen qızdırǵısh arasındaǵı jıllılıq kontaktı jaman 
bolatuǵın bolsa, onda temperatura ushın tómen mánis alınadı hám usınıń saldarınan 
qızdırǵıshtıń temperaturasınıń joqarılawı orın aladı. 
- Jumıs isleytuǵın rejimdi qoyatuǵın tutqanı RESET halına qoyıńız hám toqtıń 
deregin qosıńız (bir neshe sekundtan keyin sınap ushın jaqtılıq diodınan turatuǵın 
indikator jasıl reńnen qızıl reńge ózgeredi). 
- Óz-ózinen qoyılatuǵın rejimdi (
𝜐
𝑠
= 180°𝐶)
tekserińiz hám jumıs isleytuǵın 
temperatura ornaǵansha kútińiz (jaqtılıq diodlı indikatordıń reńi qızıldan jasılǵa 
ózgeredi, υ temperaturası dáslep maksimumlıq shamasına shekem kóteriledi hám 
keyninen eń aqırǵı mánisinde toqtaydı). 
Eger indikator jansa, onda temperaturanı ólsheytuǵın dúzilisti ornalastırıwda 
qátelik orın alǵan dep juwmaq shıǵarıw kerek. 
- Sensor-CASSY ushın A kiriwshi kernewdi anod kernewine proporcional 
bolǵan UA ornına tutastırıńız hám Sensor-CASSY ushın B kiriw kernewin 
tezlendiriwshi kernew ushın arnalǵan U
2
/10 klemmalarına jalǵastırıńız.