Sofokl hayoti va ijodi va uning shoh edip asari haqida

SOFOKL HAYOTI VA IJODI VA UNING Shoh edip asari haqida

Rahmatjonoba Hayotxon 202-guruh

Reja:

• 1.Sofoklning hayoti haqida
• 2 .Tragediya haqida nazariy ma’lumot
• 3. “Shoh edip “ tragediyasi haqida

Yunon tragediyasining ikkinchi namoyandasi Sofokl 496 yilda Afinaning yaqinidagi Kolon 
degan joyda tug‘iladi, uning otasi qurol-aslaha korxonasining egasi, zamonasining ancha badavlat 
va boobro‘ kishisi bo‘lgan. Sofokl yoshligida yaxshi tahsil ko‘radi, turli-tuman bilimlarni o‘rganadi; 
uning adabiy faoliyati erta boshlanib, 28 yoshida ekan, dramatik adiblar musoboqasida
uluģ Esxil ustidan g‘alaba qozonadi. Sofokl butun umrini shon-shavkatda, izzat va hurmatda o‘z yurtida 
o‘tkazib, 406 yilda vafot qiladi. O‘limidan keyin yunon elining ulug‘ zotlari qatori u ham qahramon 
sanalib, xotirasi uchun katta haykal o‘rnatiladi va har yili qabri ustida qurbonlik so‘yish taomiliga kiritiladi

TRAGEDIYA - qoʻshiq“ soʻzlaridan soʻzma-soʻz — „echki qoʻshigʻi“), fojea — adabiyotning dramatik tur janrlaridan biri. Qadim yunonlarda hosil xudosi Dionis sharafiga xalq bayramlari oʻtkazilgan. Bu bayramlarda echkilar soʻyilib dasturxonga tortilgan. Qiziqchilar esa echki terilarini yopinib, turli sahna tomoshalarini koʻrsatishgan. Bunday jaydari qiziqchilarni tragoslar deyishgan. Keyinchalik bu soʻz oqibati fojia bilan tugaydigan sahna asarlariga nisbatan qoʻllanila boshlagan. Tragediya doimo hayotdagi eng muhim, dolzarb hayot-mamot masalalarini koʻtarib chiqadi. Ijobiy qahromon istagi, qarashlari bilan u yashagan muhit oʻrtasidagi ziddiyat tragediyanining asosiy kolliziyasi (qarama-qarshiligi)ni keltirib chiqaradi va albatta ezgulikni eʼzozlagan, haqiqat fidoyisi, yaxshi inson fojiasi uning oʻlimi bilan tugaydi. Biroq bu qaygʻuli, faqat koʻzyosh oqizib tomosha qiladigan holat emas, balki dramaturg koʻzda tutgan ezgu gʻoyalarning tantanasi, kelajakka katta ishonch bilan yoʻgʻrilgan ijtimoiy ruhning gʻolib kelishidir.