Sogʻliqni saqlash vazirligi Toshkent tibbiyot akademiyasi davolash fakulteti 111 a guruh talabasi Ashurov Otabek

Sogʻliqni saqlash vazirligi Toshkent tibbiyot akademiyasi davolash fakulteti 109-B guruh talabasi MUHSINJONOV SAMANDARBEK

Mavzu :FALSAFIY DUNYOQARASH VA UNING O`Z-O`ZINI ANGLASHDAGI ROLI

Reja: I. Kirish II. Asosiy qism 1. Falsafiy dunyoqarash nima degani? 2. Falsafaning asosiy xususiyatlari va vazifalari. Falsafaning predmeti 3. Falsafiy bilim tarkibi III Xulosa

Dunyoqarash — dunyoga va insonning undagi o rniga, kishilarning o z ʻ ʻ atrofidagi voqelikka va o z-o ziga munosabatiga bo lgan umumiy qarashlar tizimi, ʻ ʻ ʻ shuningdek, bu qarashlarga asoslangan odamlarning e tiqodlari, ideallari, bilish va ʼ faoliyat tamoyillari.

D. Kishining yoshi, hayotiy tajribasi, bilimi, mafkurasi bilan bog liq. D.da jamiyatda shakllangan falsafiy, ilmiy, diniy, siyosiy, axloqiy, ʻ huquqiy, estetik bilimlar, qarashlar o z aksini topadi. Shaxsning D.i ijtimoiy ʻ munosabatlar bilan chambarchas bog langan.

Falsafiy bilimlar tarkibida fanlarning ko‘p xilligi tabiiy tizimlilikka ega. Shuning uchun falsafa haqida tizim sifatida gapirish mumkin. Falsafaning bir butunligi va tizim xususiyatiga egaligi dunyoning bir butunligi va yaxlitligidan kelib chiqadi. Umuman inson bilimining tizim tarzidaligi, uning o‘z tashkiliy tuzilishiga yo‘nalganligi va falsafa predmetining tizimga xosligi shundan kelib chiqadi. Agar biz yuqorida keltirilgan falsafiy fanlarning o‘ziga xos xususiyatlarini tahlil qiladigan bo‘lsak, unda ular orqali falsafa predmetining ko‘p qirraligi va naqadar boy ekanligining ifodalanishini ko‘ramiz.

Falsafiy dunyoqarash nima degani? Agar falsafa so‘zining kelib chiqishi (etimologiyasi)ga e’tibor bersak, uning yunon tilidagi tarjimasi «donolikni sevaman» ma’nosini anglatadi. Diogen Laertskiy (eramiz II asri oxiri – III asr boshlari) so‘zlariga qaraganda, o‘zini birinchi marta faylasuf deb atagan kishi – yunon mutafakkiri va olimi Pifagordir. Faylasuflarning qanday ekanliklariga ta’rif berib, u shunday degan: «Hayot o‘yinga o‘xshaydi: ba’zilar unga musobaqalashgani kelsa, ayrimlar savdolashgani, eng baxtlilari sa tomosha qilgani keladilar; hayotda ham xuddi shunday, ba’zilar qullar kabi shuhrat va boylikka o‘ch bo‘lib dunyoga keladi, vaholanki faylasuflar – faqat haqiqat uchun keladi» 1

• «Falsafa nima degani?» savolga javob izlash oson emas. Har birimiz u yoki bu
• matn, yo nutq falsafiy yohud falsafiy emasligini ichki sezgi bilan his etamiz. Ammo
• falsafaga qat'iy ilmiy ta'rif berish juda mushkul. Bunga urinib ko‘rishning o‘zi kifoya.
• Falsafaga tegishli bo‘lmagan narsani aniqlash osonroq. Masalan, falsafa DNK
• tuzilishini aniqlash bilan shug‘ullanmaydi, differensial tenglamalarni yechmaydi,
• kimyoviy reaksiyalarni o‘rganmaydi, yer qobig‘i harakatini tadqiq etmaydi va
• hokazolar.