Сувни зарарсизлантириш. Сувни юмшатиш. Сув таркибидаги темир моддасини пасайтириш усули. Сувларни зарарсизлантириш



Download 38,64 Kb.
bet1/4
Sana22.02.2022
Hajmi38,64 Kb.
#84379
  1   2   3   4
Bog'liq
14 СУВНИ ЗАРАРСИЗЛАНТИРИШ


СУВНИ ЗАРАРСИЗЛАНТИРИШ. СУВНИ ЮМШАТИШ. СУВ ТАРКИБИДАГИ ТЕМИР МОДДАСИНИ ПАСАЙТИРИШ УСУЛИ.
Сувларни зарарсизлантириш.
Сув тиндирилганда ва фильтрдан утказилганда бактерияларнинг куп кисмидан тозаланади. Унда колган 5—10% бактериялар ичида зарарлилари хам булиши мумкин, шунинг учун фильтрдан утган сув ичишга мулжалланганида зарарсизлантирилади.
Ер ости сувлари кичик кишлок ва туман марказларига берилаётган вактда зарарсизлантирилмайди, катта шахарга куп микдорда берилаётган вактдагина зарарсизлантирилади.
Сув асосан турт усулда зарарсизлантирилади:

  1. Термик усул,

  2. Кучли оксидловчилар кулланиш усули,

  3. Олигодинамия (кимматбахо металларнинг ионлари таъсири),

  4. Физик усул (ультра товуш, радиоактив, ультра бинафша нурлари таъсири).

Энг куп таркалган усул иккинчи группа булиб, бунда оксидловчи сифатида хлор, хлор оксидлари, озон, йод, калий перманганат, водород пероксид, натрий гипохлорит, кальций гипохлорит кулланилади. Келтирилган моддалар ичида амалда энг куп кулланиладигани хлор, озон, натрий гипохлоритдир.
Хлорлаш-сувни бактериялардан зарасизлантиришнинг ишончли усулидир. Хлор таъсирида купгина бактериялар хужайра протплазмасидаги моддаларнинг оксидланиши натижасида улади. Хлорлаш усули хар хил сув утларининг купайишига имкон бармайди.
Сувга хлор аралаштирилганда гипохлорид кислота НСlО ва хлорид кислота HCl хосил булади.
Cl2 + H2О = HСlО + HCl
Гипохлорид кислота НСlО парчаланиб туради, у бекарор модда:
НСlО = НСl + О.
Гипохлорид иони ОСl- билан гипохлорит кислота НСlО бактерияларни улдириш хусусиятига эга. Сl2 + НСlО + ОСl лар йигиндиси озод фаол хлор дейилади.
Сувда аммоний бирикмалари булса, унга аммиак аралаштирилганда монохлораминлар ва дихлораминлар NHCl2 хосил булади, улар хам бактерияларни улдириш хусусиятига эга, лекин озод фаол хлорга нисбатан узок вакт кучсизрок таъсир килади.
Сувдаги хлорамин холда учраган хлорларни богланган фаол хлор дейилади.
Хлор микдори бактериялар сонига караб эмас, балки сувдаги бошка органик ва анорганик моддаларнинг оксидланишига караб олинади.
Хлор сувга озгина солинса, бактерияларнинг хаммаси улмаслиги мумкин, куп ташланса, сувнинг мазаси бузилади. Шунинг учун сувга солинадиган микдори ичимлик сувида тажрибалар утказиб аникланиши керак.
Сувга етарли микдорда хлор солинганлигини курсатувчи белги сифатида, орадан 30 минут утгач колган хлор микдори олинади. Бу колдик хлор микдори литрига 0,3-0,5 миллиграмм булиши керак.
Сув юзаси анча катта булса, хлор шунча яхши таъсир килади, чунки унда гипохлорид ионлари куп булади.
Сувга хлор аралаштирилгандан кейин камида 30 минут туриши керак. Шу максадда тоза сув хавузлари ёки сув тозалаш иншоотидан шахаргача кувур ишлатилади.
Сувга суюк (газ холатидаги) хлор аралаштирилади, кичик сув узатиш тармокларида (водопроводларида) бунинг урнига хлорли охак кулланилади.
Газ холдаги хлор 6 атм. да сикилган холда баллонларда сув тозалаш иншоотларига келтирилади. Баллонларнинг хажми 20, 25, 30, 35, 40, 45, 50, 55 литрли ёки бочкада булса, унинг хажми 0,7-3 т булади.
Сув тозалаш иншоотларида тозаланган дарё сувлари фильтрдан утказилганидан кейин унинг хар литрига 2-3 миллиграммдан хлор кушилади. Ер ости сувларининг хар литрига 0,7-1 миллиграмм микдорида хлор кушилади.
Дарё суви рангли булса, унга коагулянтни кам сарфлаш максадида тозаланмасдан олдин хам литрига 5 миллиграммдан хлор кушилиши мумкин.
Хлорни сувга аралаштиришда хлоратор деган курилмадан фойдаланилади. Хлораторнинг босимли ва вакуумли хиллари бор. Босимли хлоратор хлор гази атмосфера босимидан юкори булган босим таъсирида ишлайди, хлор гази чикиб кетса, хизматчиларни захарлаши мумкин. Шунинг учун факат вакуумли хлоратор кулланилмокда. Уларнинг куввати соатига: 0,04-25,4 кг булган ЛК-10;4,5-120 кг булган ЛК-11; 0,08-82 кг булган ЛОНИИ-100; 3,5-25 кг булган ХВ-11 Вечерский тизимидаги хиллари мавжуд.
ЛОНИИ-100 хлораторида хлор босимли редуктор оркали 0,1- 0,2 атм. га туширилади, эжектор оркали эса вакуум хосил килинади, шунинг учун хлор гази бу курилмадан хонага таркалмайди.
Ишлаб турган хлораторлар сони 4 тагача булса, 1 та кушимча хлоратор, 6 тагача булса ,2 та кушимча хлоратор олииниши керак.
Одатдаги шароитда 1 та баллондан соатига 0,5-0,7 кг хлор олиш мумкин. Баллон иссик сув ёки иссик хаво билан иситилса 1 та баллондан олинадиган хлор микдори 5 кг гача ошади.
Бочкалардан эса бочканинг ён деворининг хар кв. м юзасидан соатига 3 кг гача хлор олинади.
Хлоратор курилмаси жойлашган хона бошка хоналардан ажратилган ва унда ичидаги хавони 12 марта алмаштира оладиган вентиляция курилмаси курилган булиши керак.
Хлорли охак ишлатилганда у сувда парчаланиб, кальций гипохлорид Са (СlО) ва кальций хлорид СаСl2*6Н2О хосил килади. Кальций гипохлорид гидролизланиб, гипохлорид кислота ва уз навбатида кисман гипохлорид ионлари хосил килади.
Хлорли охак сувга 1-15 % ли эритма холида аралаштирилади. Бунда коагулянтни сувга эритиш ва аралаштиришда ишлатиладиган курилмалардан фойдаланилади. Хлорли охак занглатиш хусусиятига эга булгани учун баклар пластмасса, ёгоч, темир-бетондан курилади, жихоз ва кувурлар полиэтилен ва винипластдан курилади.

Download 38,64 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish