— Buni nima qilamiz? — dedi Mattis, suv to'la qayig'ini ko'rsatib. — Men uni
obketishim kerak, bo'lmasa bu ko'lda suzolmay qolaman.
— Biz uni nima qilishimiz mumkin?
Bu yog'ini Mattis bilardi, shu bois butunlay xotirjam edi.
—
Men buyruq beraman, sizlar aytganimni qilasizlar.
U bunday ahvolga tushganidan benihoya xursand edi, qizlarga suvga
tushinglar deb buyurdi, uchovlari birgalashib qayiqni engashtirdilar va suvning bir
qismini to'kdilar. Hammasi u aytganday bajarildi, shunda kichkina qayiq suvda,
suzib yurgan holda chayqaldi. Keyin Mattis ularga qayiqni qirg'oqqa itarishni
buyur-di, o'zi arqonidan tortdi. Qizlar qiychuv ko'tarib
qayiqni itarishdi, nihoyat
deyarli butunlay qirg'oqqa chiqarildi.
Qizlar shovqin solib, besababdan belsabab xaxolashardi, so'ng o'z
cho'michlarini olib kelib, qayiqdagi suvning hammasini sepib tashlashdi.
Qayiqning yon devorida teshigi topildi, ammo bugun
Mattisning kallasi har
qachongidan yaxshi ishlayotgan edi — qayiqning uchidagi burunchasini kesib olib,
pichoq bilan uni teshikka qoqdi.
— Agar qayiq bo'sh bo'lsa, bu yoqqa suv kirmaydi, teshik suvdan yuqoriroqda-ku,
— dedi u.
Bularning hammasini qizlarning ko'z o'ngida qoyillatib qila olganidan xuddi is
tekkanday mast edi.
— Qarab tursak, sen qayiq boshqarishda ustasi farang ekansan, — dedi Anna.
Mattis mag'rur jilmayib qo'ydi.
— Shoshmay turinglar, hali boshqa jihatimni ham ko'rasizlar.
Uning yana bir zo'r
tomoni bor, tezda buni ham ko'rsatadi — u ajoyib eshkakchi!
Mattisning qayig'ini shatakka oldilar. Inger o'rgan-gan joyiga eshkak eshgani
o'tirdi.
— Yo'q, bunaqasi ketmaydi, — dēdi Mattis. — Eshkakni men eshishim kerak.
Tushunarlimi?
— Nega endi?
Mana o'sha, ularni tong qoldiradigan lahza!
— Chunki men eshkaklarning ta'zirini berib qo'yaman!
— Tushunarli. U holda, o'zidan o'zi, eshish sendan. Bir yog'i erkak kishisan.
— Ha, bu yog'i ham bor, — tasdiqladi Mattis. — Ko'rdinglar, bir yoqda teshik-
tirqishlarga tiqin qoqishni ham qoyillataman.
Anna iljaydi.
— Ha, Inger, o'rningni bermasang bo'lmaydi, u qayiqni yaxshi haydaydi shekilli.
Inger qayiqning ichiga o'tdi. Mattis erkakchasiga eshkaklarni ishga soldi.
— Men sizlarga buni eldan burun aytmay qo'ya qolay degandim, — dēdi qizlarga.
U o'zini ishonchli sezayotgani uchun sal-pal maqtanishni ham o'ziga ep
ko'rayotgandi.
— Nimani?
— Eshkakni yaxshi eshishimni.
O'ziga ishonchi tufayli Mattisning butun borlig'i zavqqa to'la edi. Umrida hech
qachon eshkak
eshishni yaxshi eplashidan, — gap ochilgan ekan, aytishi
mumkinki, — uncha-muncha aqllilardan yaxshiroq eshishidan bu qadar
quvonmagan edi. Mattis uzun-uzun va keskin siltovlar bilan eshardi.
— Yaxshi narsa, — dedi u.
— Nima, qayiqmi?
— Albatta. Bo'lmasa nima bo'lardi? — so'radi u, biroz o'ylab.
Ular xursand bo'lib, ochilib kulib yuborishdi.
— Yo'q, boshqa hech nima, aniq aytding.
— Biz seni xohlagan joyingga eltib qo'yishimiz mumkin, vaqtimiz ko'p, bizni
kechki ovqatga kutishadi, xolos. Bu yerda kun bo'yi bekorchilikdan ortmaymiz.
— O'zimam shunday bo’lsa kerak deb o'ylagandim, —
qisqa javob qaytardi
Mattis.
Ana shunday bo'lishi kerak. Odam degan har narsa haqida gapirganda:
bilaman, yoki: shunday deb o'ylagandim, deyishi, shunga o'xshagan jumlalarni
aytishi kerak. Eshkaklar siltovida zaiflanish, xatoliklar yuz bera boshladi.
— Hey, ko'zingga qara, — qichqirdi qizlar.
U cho'chib tushdi. Qizlar unga qiziqsinish bilan qarashdi.
— Per, uxlab ketishingga sal qoldi, shekilli.
— Kechiringlar, — dēdi u va orzularini bosib oldi. Shatakda kelayotgan qayiq goh
burnidan suvga botar, goh to'lqin uzra sakrar, ammo cho'kmasdi, chunki bo'sh edi.
Mattis qizlarga qaradi. Ular bugun Mattisga qanday
yaxshilik qilganlarini
xayollariga ham keltirmasdilar.
— Inger! Anna! — dedi u chin yurakdan.
Uning ovozi shu qadar latofatli ediki, qizlarning ko'zlarida yana qattiq qiziqish
alomatlari chaqnadi. Ammo u bundan boshqa hech nima demadi.
— Ko'zingga qara, qayiqni to'g'ri yurg'iz, zo'r eshaman, deb maqtangan eding, —
dedi ular, qayiq tubida oyoq barmoqlarini qimirlatib. Qizlar bu telbaning
nimadandir minnatdorligini his qilishar va bundan o'zlari ham xursand edilar.
— Men har doim qayig'imni to'g'ri yurg'izaman... birdan-bir eplaydigan ishim shu,
— Mattis shunday deb yuborganini o'zi ham bilmay qoldi va nojo'ya gapidan titrab
ketdi. Ammo, ha, uning baxtiga, ular o'ylamay aytgan so'nggi so'zlarini
eshitishmadi.
— Voy maqtanchog'-ey! — deyishdi ular. Oldiniga Mattis qayiqni to'g'ri
uylariga
qarabyo'naltirdi. Ammo keyin uning kallasida bundan boshqa, yaxshiroq reja
tug'ildi:
Do'stlaringiz bilan baham: 
