Taqsimot logistikasi

Taqsimotni boshqarish tizimlari va stratcgiyasi
Taqsimot kanallari tanlash imkoniyatlaridagi zarur shart bo‘lib, makrodarajada logistik jarayonlarning qulay ravishga keltirilishi bozorda katta miqdordagi vositachilaming mavjudligini ta’minlaydi. Hozirgi sharoitda «vositachi» iborasiga ayrim hollarda salbiy nazar bilan qaraladi: ba’zan tovarga uning bir bo‘g‘ini deb qaraladi. Logistika doirasida esa, zamonaviy, iqtisodiy jiliatdan o‘zini oqlagan vositachilik nazarda tutiladi. Vositachining xizmatiga muhtojlik qaysi bir ishni bajarishda xususiy xarajatlar uning xarajatlariga nisbatan ortib ketgan taqdirda seziladi. Vositachi xizmatidan foydalanishning maqsadga muvofiqligi xususiy xarajatlar va vositachi xizmatining qiymatlari o‘rtasidagi farqi asosida aniqlanadi.
Taqsimot shoxobchasini qulay holga keltirish, undan so‘ng logistik zanjirni qulaylashtirish tovar bozorida katta miqdordagi ulgurji vazifani bajaruvchi korxonalarning mavjudligiga imkoniyat yaratadi. Iqtisodiy faoliyatni huquqiy jihatdan ta’minlash xo'jalik aloqalarining shakllanishini va amalga oshirilishini yengillashtirishi kerak, axborot tarmoqlari esa — tezkor ravishda axborot almashtirish, moliyaviy tizim, moliyaviy vositalaming tezda o‘tishini ta’minlashi lozim.
O’zbekiston Respublikasi Hukumati tovar bozori infratuzilmalarini rivojlantirish dasturini belgilagan tashkillashtirish tizimi bo‘lib, ular tovar bozorlari va tarkibiy qismlar o‘rtasidagi o‘zaro aloqalarni ta’minlaydi va tovarlarning erkin harakatiga ko‘maklashadi, uzluksiz ravishdagi qayta ishlab chiqarish jarayonlari va iste’mol sohasining uzluksiz faoliyat ko‘rsatilishini ta’minlaydi. Bunday asosdagi Dasturni amalga oshirish quyidagi natijalami amalga oshrishni nazarda tutadi:

• 
  ishlab chiqaruvchidan iste’molchiga olib borish jarayonida tovarlaming tegishli sifatini saqlash;
  
• 
  iste’molchilar tomonidan zarur hajmda tegishli sifat, turlari, sortlari bilan butlanganligi.
  

Tizimli yondashuv usullariga, asosan, taqsimot tizimini shakllantirishda quyidagi ketma-ket harakatlar qo‘llaniladi (3-rasm). To‘g‘ridan-to‘g‘ri aloqa — «eshikdan eshikkacha» tizimi bo‘yicha tovar yetkazib beruvchidan iste’molchiga omborxonalarga tushmasdan yetkaziladi. Katta miqdorda yoki noyob mahsulotlar sotib olinganda mazkur shakldan foydalaniladi. Bu shakl transport xarajatlari va tovarlami omborxonalarda saqlashga sarflanadigan chiqimlami eng kam miqdorga yetkazilishiga imkon beradi. To‘g‘ridan-tog’g’ri aloqalar yaqin joylashgan iste’molchilarga xizmat ko‘rsatishda samara beradi.