Tasdiqlayman” O`quv va tarbiya ishlari bo’yicha director o`rinbosari t f. n. O`. R. Fayziyeva “ ” 2019 yil Kafedra: 1-tibbiy biologik fanlar fan: farmakologiya m- xolinoreseptorlarga ta`sir etuvchi vositalar

ANATOMIK FARQLAR

1. 
   Markaziy nerv sistemasidan chiqish joyi har xil.
   
2. 
   Simpatik nerv tolalari orqa miyaning ko’krak-bel (S 8, Tn-I-12, L-1-3) sigmentlaridan, parasimpatik nerv tolalari kranial (bosh miya) (III, VII, IX, X) va orqa miyaning sakral qismlaridan chiqadi.
   
3. 
   Gangliylarning joylashishi har xil:
   

• simpatik nerv tolalariniki orqa miyadan chiqishi joyida, paravertebral zanjir hosil qiladi (trunkus simpatikus).

• parasimpatik nerv tolalarniki a’zo tanasida yoki unga yaqin joyda bo’ladi.

Gangliya oldi va orqa tolalarning uzunligi har xil:

• simpatik nerv tolalarining gangliya oldi kalta, gangliyadan keyingisi uzun.

• parasimpatik da buning teskarisi.

4. 
   Mediatorlari har xil:
   

• simpatik nerv tolalarining oxirida neyroeffektor sinapslarida noradrenalin ajraladi.

• parasimpatikda asetilxolin ajraladi. Nerv oxirida noradrenalin ajralsa unda II nerv tolasi adrenergik, asetilxolin ishlab chiqarsa xolinergik deb ataladi.

Demak, gangliya ortidagi nerv tolasi simpatik nervlarda adrenergik, parasimpatik da – xolinergikdir.

5. 
   Neyroeffektor sinapslarning postsinaptik membranlarida joylashgan reseptorlar yoki reaktiv strukturalar har xil:
   

• simpatikda ular adrenoreaktiv struktura, parasimpatikda xolinoreaktiv struktura bo’ladi.

Ichki a’zolarning innervasiyasida bundan tashqari purinergik tolalar ham bor, ular oxirida ATF ajraladi. Ichak va bronxlarning silliq mushaklarini innervasiya qiladi – R₁ (adenozin), R₂ (ATF) purino reseptorlar bor.