Telekommunikatsiya injiniringi ” mutaxassisligi

t_υ = t_w+ t_c . (3.21)
Bunday modelga bo‘lgan so‘rovlarga o‘z vaqtida xizmat ko‘rsatish ehtimoli quyidagicha aniqlanadi:
Q = w(υ)· h(υ), Re υ≥0, (3.22)
bu yerda w(υ) - kutish vaqtini taqsimlash funksiyasining Laplas-Stieljes konvertatsiyasi;
h(υ) - xizmat vaqtini taqsimlash funksiyasining Laplas-Stieljes transformatsiyasi;
Re (υ≥0 ) - (3.1) munosabat faqat υ ≥0 shartida amal qiladi.
Tizimda nosozlik va tiklanish jarayonlari sodir bo‘layotganligini hisobga olib, h(υ) ifodasi quyidagi ifoda yordamida aniqlanadi:
h(υ)= , (3.23)
va w(y) ifodasi quyidagicha bo‘ladi:
w(υ)= , (3.24)
bu erda h₁= 1/μk_t.
Ma’lum h(υ) va w(υ) bilan Q ifodasi quyidagicha bo‘ladi:
Q= w(υ)· h(υ)= . (3.25)
Muayyan belgilardan foydalanib, Oxirgi shaklda o‘z vaqtida xizmat ko‘rsatish ehtimoli ifodasi quyidagicha yozilishi mumkin:
Q=(μ_E - λ)/( μ_E – λ + υ_E), (3.26)
υ >0, μ_E≥λ, μ_{E =} μk_t,
υ_E= υ[1+ μ_Ek_oddiy/(υk_t,+d)], μ= С/ V, k_oddiy=1-k_t.
bu erda k_oddiy - MST tarmog‘ining uzilish koeffitsienti;
k_t - umuman MST tarmog‘ining koeffitsient tayyorgarligi koeffitsienti;
C - tarmoqning o‘tkazuvchanlik qobiliyati;
V - qayta ishlangan so‘rovlarning o‘rtacha hajmi;
λ - MSTga keladigan so‘rovlar intensivligi;
μ - MSTda so‘rovlarga xizmat ko‘rsatish intensivligi;
c - to‘g‘ri ishning intensivligi;
d – rad etishlarni qayta tiklash intensivligi va υ - barcha tasodifiy o‘zgaruvchilarning taqsimlanish qonunlari eksponensial bo‘lishi sharti bilan eskirish intensivligi.
Formula (3.23) boʻyicha, Q paketlarini oʻz vaqtida etkazib berish ehtimolining (3.12-3.13-3.14-3.15-rasmlar) K_T koeffitsient tayyorgarligiga bogʻliqligi quyidagi qat’iy parametrlar boʻyicha hisoblab chiqilgan (kiruvchi oqim intensivligi λ, eskirish υ): υ = 10,15, ... , 100 paket/s, V=500,… 1500 bayt, K_T =0,8:0,005:0,99999 , υ= 15, 20,…50 1/s, d=1, 1/soat, C=10…..100 Gbit/s, μ=65104, 1964, 1800, …,1080 , 1/s, (μ= C/V).

3 .12-rasm. Paketlarini oʻz vaqtida yetkazib berish ehtimoligi (Q) ning koeffitsient tayyorgarligi (K_T)ga bogʻliqligi

3.13-rasm. Paketlarini oʻz vaqtida yetkazib berish ehtimoligi (Q) ning turli K_T uchun MUTning ish yuklamasiga (ρ_e= λ /μ_e) bogʻliqligi.
3 .14-rasm. Paketlarini oʻz vaqtida yetkazib berish ehtimolligi
(Q) ning eskirrishining υ ga bogʻliqligi

Paketni etkazib berishning oʻrtacha vaqti (T_υ):

(3.27)

3 .15-rasm. Paketni etkazib berishning oʻrtacha vaqtining koeffitsient tayyorgarligi (K_T)ga bogʻliqligi_{III-bob bo‘yicha xulosa}

Ma’lumot uzatish tarmoqlarida koeffitsient tayyorgarligi asosida tarmoqning ishonliligini baholash uchun paketli kommutatsiya usulining virtual kanal va deytagramma rejimlarida modellar yaratildi hamda uch xil holat bo‘yicha natijalar olindi.

Birinchi holatda bitta paketli kommutatsiya tugunida ishonchlilik ko‘rsatkichlari: buzilishlar intensivligi, koeffitsient tayyorgarligi, buzilishgacha ishlash muddatining o‘rtacha vaqti, qayta tiklashning o‘rtacha vaqti, buzilmasdan ishlash extimolligi hisoblab chiqildi. Tahlil natijasiga ko‘ra kommutatsiya tugunining ishonchliligini oshirishning ba’zi usullarini amalga oshirish kompleks loyihalash, texnologik, operatsion va tashkiliy tadbirlarni talab qiladi, shuning uchun sezilarli ta’sir ko‘rsatmaydi yoki turli sabablarga ko‘ra amalga oshirilmaydi. Bunday hollarda, MUTda koeffitsient tayyorgarlgini oshirish faqat tarmoq topologiyasini o‘zgartirish (tuzilish ishonchliligi) orqali erishish mumkinligi bo‘yicha xulosa qilindi.
Ikkinchi holatda virtual kanal rejimida ishonchlilikni baholash uchun tahlil qilinqyotgan kommutatsiya tugunlari o‘rtasida uch xil: zaxiralanmagan, bitta va ikkita zahira kanallarga ega modellar yaratildi. Shu yaratilgan modellarning ishonchliligini baholash uchun ko‘rilayotgan tugunlar o‘rtasida koeffitsient tayyorgarligini ifodalovchi analitik formula ishlab chiqildi va olingan natijalar bo‘yicha approksimatsiya funksiyalari yaratildi. Unga ko‘ra tugunlar o‘rtasida ikkita zahiraga ega kanalning koeffitsient tayyorgarligi zaxiralanmagan va bitta zaxira kanallarga nisbatan oshganligi keltirilgan grafiklarda ko‘rishimiz mumkin, ammo ikkinchi tarafdan virtual kanalni tashkil etuvchi bironta tugun ishdan chiqsa, tarmoqning koeffitsient tayyorgarligi nulga (0) intiladi. Shuning uchun bunday holatlarning oldini olish va tarmoqda ishonchlilikni yanada oshirish maqsadida tahlil qilinayotgan tugunlar o‘rtasida ikki va uch marshrutli zaxiraviy virtual kanallar tashkil etildi va ularga mos analitik formulalar ishlab chiqildi. Buning natijasida tugunlar o‘rtasidagi uch marshrutli virtual kanalning koeffitsient tayyorgarligi bir va ikki marshrutli zahiraviy virtual kanallarga nisbatan mos ravishda 3 va 1,09 marta oshdi va meyoriy xujjatda ko‘rsatilgan qiymatga javob beradi.
Uchinchi holatda deytagramma rejimi bo‘yicha tuzilgan yulduzsimon, xalqasimon va daraxtsimon topologiyalar asosida tarmoqning ishonchlilik tahlili o‘tkazildi. Tahlil natijalarga ko‘ra daraxtsimon topologiyadagi tugunlarning bir-biri bilan bog‘lanishlari ikki va undan ortiqligi sababli yulduzsimon va xalqasimon topologiyalarga nisbat mos ravishda 1,65 va 1,12 marta oshdi.
Datagramma rejimida yaratilgan mamematik modellar shuni ko‘rsatadiki, har bir tugun uchta “qo‘shni” tugunlar bilan ulansa, bunday tarmoqning koeffitisient tayyorgarligi ikki marta ortishini, agar to‘rtta bilan ulansa tarmoqda 50 % tugunlar ishlamasa ham tarmoqning ishlashini bildiradi.
Yuqoridagi natijalar loyiha bosqichida aloqa kanali va tarmoq strukturasining ishonchliligini hisobga olgan holda MST tuzilmasi uchun maqbul variantni juda samarali tanlash imkonini beradi.