Tema: internet tarmaǵÍnda informaciya qáwipsizligi jobasí

Fakt hám nomerler
AQSH daģı kompyuter qáwipsizligi institutı hám FBR tárepinen kompyuter jınayatları boyınsha 1999-jılda ótkerilgen soraw nátiyjelerine kóre sorawda qatnasqan shólkemlerdiń 57 foyizi Internet menen jalǵanıw jayı " kóbinese shegaranı buzıp kiriwler shólkemlestirilediǵan jay" dep, 30 foyizi olardıń tarmaǵına suǵılısıp kiriw júz bergenin, 26 foyizi bolsa hújim waqtında jasırına informaciyanı urlaw júz bergenin xabar berishgan. AQSH kompyuter jınayatlarına qarsı gúres Federal orayı - FedCIRC maǵlıwmatlarına kóre 1998 jılda 1100000 kompyuterli 130000 ge jaqın mámleket tarmaqları hújimge dús bolǵan.

"Kompyuter hújimi" degende kisiler tárepinen kompyuterge ruxsatsız kirisiw ushın arnawlı programmanı jumısqa túsiriwdi názerde tutıladı. Bunday shegaranı buzıp kiriwlerdi shólkemlestiriw formaları hár túrlı. Olar tómendegi túrlerge bólinedi:

Kompyuterge alısn kirisiw: Internet yamasa intranetga kimligini bildirmay kiriwge múmkinshilik jaratıwshı programmalar

Ózi islep turǵan kompyuterge kirisiw: kompyuterge kimligini bildirmay kirisiw programmaları tiykarında.

Kompyuterdi alısn turıp isletmay qoyıw : Internet (yamasa tarmaq ) arqalı alısn kompyuterge ulanib, onıń yamasa onı ayırım programmalarınıń islewin toqtatıp qo'yuvchi programmalar tiykarında (isletip jiberiw ushın kompyuterdi qayta jumısqa salıw jetkilikli).

Ózi islep turǵan kompyuterdi isletmay qoyıw : isletmay qo'yuvchi programmalar jardeminde. Tarmaq skanerleri: tarmaqta islep atirǵan kompyuter hám programmalardan qaysı biri hújimge shıdamsızligini anıqlaw maqsetinde tarmaq rasında informaciya yig'uvchi programmalar jardeminde.

Programmalardıń hújimge bos jayların tabıw: Internet degi kompyuterlerdiń úlken gruppaları arasından hújimge shıdamsızlarini izlep qaray shıǵıwshı programmalar jardeminde.

Parol ashıw : parollar fayllarınan ańsat tabılatuǵın parollardı izlovchi programmalar jardeminde.

Tarmaq analizshileri (snifferlar): tarmaq trafikini tıńlawshı programmalar jardeminde. Olarda paydalanıwshılardıń atların, parolların, kredit kartaları nomerlerin trafikdan avtomatikalıq tárzde ajıratıp alıw múmkinshiligi bar.

Eń kóp júz beretuǵın shegaranı buzıp kiriwler tómendegi statistikaǵa iye:

1998 jılı NIST tárepinen ótkerilgen 237 kompyuter hújiminiń analizi Internette daǵaza etilgen:

29 % shegaranı buzıp kiriwler Windows ortalıǵında júz bergen.

Juwmaq: Tek Unixgina abırjı emes eken.

20% shegaranı buzıp kiriwlerde hújim etkenler alısn turıp tarmaq elementleri (marshrutlovchilar, kommutatorlar, xostlar, printerleri brandmauer) ge shekem jetip barǵanlar.

Juwmaq: xostlarga alısn turıp bildirmay kirisiw jiyi-jiyi júz beredi.

5% shegaranı buzıp kiriwler marshrutlovchilarga hám brandmauerlarga qarsı tabıslı bolǵan.

Juwmaq: Internet tarmaq infrastrukturasi qurawshılarınıń kompyuter shegaranı buzıp kiriwlerine shıdamı jetkilikli emes.

4% shegaranı buzıp kiriwlerde Internette hújimge shıdamı bos xostlarni tabıw ushın uyımlastırılǵan.

Juwmaq: Sistema admınıstratorlarining ózleri óz xostlarini úzliksiz skanerlab turǵanları maqul.

3% shegaranı buzıp kiriwler web-saytlar tárepinen óz paydalanıwshılarına qarsı uyımlastırılǵan.

Juwmaq WWWda informaciya izlew qawipsiz emes.

Internette 1999 y. mart ayında eń ǵalabalıq bolǵan kompyuter shegaranı buzıp kiriwleri. Sendmail (eń eski programma ), ICQ (quramalı " Sizdi izlayman" programması, odan 26 millionǵa jaqın kisi paydalanadı ), Smurf (ping- paketler menen isleytuǵın programma ), Teardrop (qátelerge bayqaǵısh programma ), IMAP (pochta programması ), Back Orifice (troyan at, Windows 95/98 ni alısn basqarıw ushın ), Netbus ( Back Orifice ga uqsas ), WinNuke (Windows 95 ni tolıq toqtatıp qo'yaoladi ) i Nmap (skanerleytuǵın programma ) menen bolǵan.

WinNuke, Papa Smurf i Teardrop programmaları jardeminde niyeti buzıq gey birewler sizdiń kompyuteringizga hújim etip zıyan jetkiziwleri múmkin.