Termiz Davlat universiteti Tabiiy fanlar fakulteti 1-kurs magistranti raupova gulchehrani ng biostatistika fanidan tayyorlagan taqdimoti

Termiz Davlat universiteti Tabiiy fanlar fakulteti 1-kurs magistranti RAUPOVA GULCHEHRANI NG biostatistika fanidan tayyorlagan taqdimoti

MAVZU: TARTIBLI O’ZGARUVCHILAR (ORDINAL): O’RINLI (RANKED) YOKI TARTIBLANGAN (ORDERED)

MAVZU: TARTIBLI O’ZGARUVCHILAR (ORDINAL): O’RINLI (RANKED) YOKI TARTIBLANGAN (ORDERED)

Toʻplamlar nazariyasida tartib yoki tartib (lot. ordinalis — tartibli) toʻliq tartiblangan toʻplamning tartibli turi hisoblanadi. Qoidaga ko'ra, tartib sonlar irsiy tranzitiv to'plamlar bilan aniqlanadi. Tartiblar natural sonlarning kengaytmalaridan biri boʻlib, ham butun, ham asosiy sonlardan farq qiladi. Boshqa turdagi raqamlar singari, ular ham qo'shilishi, ko'paytirilishi va kuchga ko'tarilishi mumkin. Cheksiz tartib sonlar transfinit deb ataladi (lot. trans - uchun, orqali + finitio - chekka, chegara). Ordinallar toʻplamlar nazariyasining koʻpgina teoremalarini isbotlashda asosiy rol oʻynaydi, xususan, transfinit induktsiyasining tegishli printsipi tufayli.

• Toʻplamlar nazariyasida tartib yoki tartib (lot. ordinalis — tartibli) toʻliq tartiblangan toʻplamning tartibli turi hisoblanadi. Qoidaga ko'ra, tartib sonlar irsiy tranzitiv to'plamlar bilan aniqlanadi. Tartiblar natural sonlarning kengaytmalaridan biri boʻlib, ham butun, ham asosiy sonlardan farq qiladi. Boshqa turdagi raqamlar singari, ular ham qo'shilishi, ko'paytirilishi va kuchga ko'tarilishi mumkin. Cheksiz tartib sonlar transfinit deb ataladi (lot. trans - uchun, orqali + finitio - chekka, chegara). Ordinallar toʻplamlar nazariyasining koʻpgina teoremalarini isbotlashda asosiy rol oʻynaydi, xususan, transfinit induktsiyasining tegishli printsipi tufayli.

Ordinal ma'lumotlar turlari Tartibli ma'lumotlar turi cheklangan va tartiblangan qiymatlar to'plamini tavsiflaydi. Ushbu qiymatlar seriya raqamlari ketma-ketligi bilan taqqoslanadi 0,1,2, ...; Istisno faqat o'zlari bilan biriktirilgan butun sonlar tartib raqamiga nisbatan qo'llaniladi. Har bir tartib turi minimal va maksimal qiymatga ega. Minimaldan tashqari barcha qiymatlar uchun oldingi qiymat mavjud va maksimal qiymatdan tashqari barcha qiymatlar uchun keyingi qiymat mavjud. Oldindan belgilangan vazifalar succ, pred, ord har qanday buyruq turidagi dalillarni qabul qiladi: succ (X) - X dan keyingi navbatdagi qiymatni beradi

• Ordinal ma'lumotlar turlari Tartibli ma'lumotlar turi cheklangan va tartiblangan qiymatlar to'plamini tavsiflaydi. Ushbu qiymatlar seriya raqamlari ketma-ketligi bilan taqqoslanadi 0,1,2, ...; Istisno faqat o'zlari bilan biriktirilgan butun sonlar tartib raqamiga nisbatan qo'llaniladi. Har bir tartib turi minimal va maksimal qiymatga ega. Minimaldan tashqari barcha qiymatlar uchun oldingi qiymat mavjud va maksimal qiymatdan tashqari barcha qiymatlar uchun keyingi qiymat mavjud. Oldindan belgilangan vazifalar succ, pred, ord har qanday buyruq turidagi dalillarni qabul qiladi: succ (X) - X dan keyingi navbatdagi qiymatni beradi
• pred (X) - oldingi X tartib qiymatini beradi
• ord (X) - X uchun tartib raqamini beradi/